SpaceX bir sonraki uçuş için yeni Starship'in motorlarını ateşledi

Elon Musk yakında "sadece birkaç gün" arayla roket fırlatacaklarını söyledi

Starship'in yerleşik kameraları, dünyanın en büyük roketinin 14 Mart 2024'te Dünya'nın yörüngesine girdiği anı yakaladı (SpaceX)
Starship'in yerleşik kameraları, dünyanın en büyük roketinin 14 Mart 2024'te Dünya'nın yörüngesine girdiği anı yakaladı (SpaceX)
TT

SpaceX bir sonraki uçuş için yeni Starship'in motorlarını ateşledi

Starship'in yerleşik kameraları, dünyanın en büyük roketinin 14 Mart 2024'te Dünya'nın yörüngesine girdiği anı yakaladı (SpaceX)
Starship'in yerleşik kameraları, dünyanın en büyük roketinin 14 Mart 2024'te Dünya'nın yörüngesine girdiği anı yakaladı (SpaceX)

Mars'a gidecek uzay aracının uçuş denemelerinin sayısını hızla artırmak isteyen SpaceX, yeni Starship roketinin motorlarını ateşledi.

Statik ateşleme testi, SpaceX'in Nisan 2023'ten bu yana roket için gerçekleştirdiği üçüncü büyük uçuş denemesinde Starship'i ilk kez yörüngeye fırlatmayı başarmasından sadece 11 gün sonra yapıldı.

Hem üst kademe roket hem de Super Heavy itici nihayetinde kaybedilmiş olsa da Starship'in geliştirilmesinde önemli bir ilerleme kaydedildiğine işaret eden temel hedeflere ulaşıldı.

120 metre uzunluğa sahip olan ve 7,5 milyon kilogram itiş gücü üretebilen Starship, bugüne kadar yapılmış en büyük ve en güçlü roket sistemi.

SpaceX, tam faaliyete geçtiğinde yörüngeye 150 tondan fazla yük taşıyabileceğini ve 100 yolcuya kadar taşıma kapasitesine sahip olacağını iddia ediyor.

İlk görevlerinde SpaceX'in Starlink uydularını uzaya göndermeye odaklanılacak roketin gelecek versiyonları Nasa'nın 50 yıldan uzun süre sonra ilk kez insanları Ay'a geri götürmeyi amaçlayan Artemis görevine hizmet edecek.

4. Uçuş Starship'teki 6 Raptor motorunun tamamının tam süreli statik ateşlemesi

Starship için nihai hedef Mars'ta kalıcı bir insan kolonisi kurmakta ana araç olması ve SpaceX'in patronu Elon Musk bunun 2050'ye kadar gerçekleştirilebileceğini iddia ediyor.

Önceki haftalarda roketin yörüngeye fırlatılmasının ardından Musk, "gelecekte çok daha büyük ve gelişmiş Starship'in diğer yıldız sistemlerine seyahat edeceğini" söylemişti.

Pazartesi günü yapılan statik ateşleme testinde üst kademedeki 6 Raptor motorunun tamamı ateşlenerek gerçek bir fırlatma girişiminden önceki son adımlardan biri atılmış oldu.

Bir sonraki uçuş denemesi için henüz tarih belirlenmedi ancak SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell geçen hafta yaptığı açıklamada bir sonraki prototipin nisan sonuna kadar uçmaya hazır olması gerektiğini söylemişti.

Independent

Bu önceki yörünge uçuşu denemelerinden çok daha hızlı bir geri dönüş olacaktır. Birinci ve ikinci deneme arasında 7, ikinci ve üçüncü deneme arasında 4 ay geçmişti.

Pazartesi günü X'te (eski adıyla Twitter) bir paylaşıma yanıt veren Musk, prototip Starship uçuşları için deneme takviminin yakında aylardan haftalara ve günlere düşeceğini söyledi.

Independent Türkçe



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv