"Gökyüzündeki süperyat" sürdürülebilir seyahati değiştirmeye geliyor

İlk Airlander 10'in 2028 itibarıyla uçması planlanıyor

Hibrit hava aracı Akdeniz'e doğru yola çıkacak (Hybrid Air Vehicles)
Hibrit hava aracı Akdeniz'e doğru yola çıkacak (Hybrid Air Vehicles)
TT

"Gökyüzündeki süperyat" sürdürülebilir seyahati değiştirmeye geliyor

Hibrit hava aracı Akdeniz'e doğru yola çıkacak (Hybrid Air Vehicles)
Hibrit hava aracı Akdeniz'e doğru yola çıkacak (Hybrid Air Vehicles)

Birleşik Krallık'ın Doncaster kentinde kurulacak yeni hava gemisi üretim tesisi, Hybrid Air Vehicles'ın (HAV) 2028'de havalanması planlanan "yeşil" hava aracı filosunun oluşturulmasına katkı sunacak.

Doncaster Belediye Meclisi ve HAV, Carcroft Common köyünde amiral gemisi niteliğinde bir Airlander 10 üretim merkezi için planlarını açıkladı.

HAV'ın "ultra düşük emisyonlu" ve "dünyanın en verimli büyük hava aracı" diye tanımladığı Airlander 10, saatte yaklaşık 160 km hıza ulaşabiliyor.

Doncaster North Milletvekili Ed Miliband şunları söyledi: 

Bu, Carcroft ve Doncaster için kesinlikle şahane bir haber. Bu yeni üretim tesisi, bölgede çok ihtiyaç duyulan 1200'den fazla yüksek vasıflı istihdam yaratacak ve yeşil havacılığı bir adım daha yaklaştıracak.

Şirket Carcroft Common tesisinde yılda 24 kadar Airlander 10 hava aracı üretmeyi hedefliyor.

Yanıcı olmayan helyumla havada kalan hibrit araç, 100 yolcu veya 10 tona kadar yük taşıma kapasitesine sahip.

Doncaster Belediye Başkanı Ros Jones, "Doncaster Şehri, büyümeyi desteklemek için yeni teknolojiyi benimsemede ön saflardadır ve önerilen Hybrid Air Vehicles tesisi sadece iddialı büyüme stratejimizin değil, aynı zamanda yeni yeşil gelişmiş üretim ve sürdürülebilir endüstriyel yeniliğe odaklanan öncü iklim değişikliği hedeflerimizin de bir parçası" dedi.

Independent

Hybrid Air Vehicles CEO'su Tom Grundy, yeni üretim merkezinin "yılda 1 milyar sterlinlik (yaklaşık 40,7 milyar TL) bir ihracat" yaratacağına inanıyor.

Grundy, "Temiz uçuşu yeniden düşünme vizyonumuz, Doncaster Belediye Meclisi ve Güney Yorkshire bölgesi tarafından her adımda güçlü bir destekle karşılandı" diye ekledi.

İspanyol bölgesel havayolu şirketi Air Nostrum bu hava taşıtını ilk kullanan şirket olacak ve sadece 4 yıl içinde 20 Airlander 10'den oluşan bir filoyu Akdeniz'e götürmeyi planlıyor.

Projenin geliştirilmesi, Airlander 10'in 2016'daki ikinci uçuş denemesinde düşmesinden 8 yıl sonra gerçekleşti.

Kısmen uçak kısmen hava gemisi olan 98 metre uzunluğundaki araç, ikinci uçuş denemesinin sonunda Cardington Airfield üssüne inerken burun üstü çakıldığında mürettebattan kimse yaralanmamıştı.

HAV'dan bir sözcü şunları söylemişti: 

Airlander 10 prototipi ikinci deneme uçuşunu gerçekleştirip 100 dakika uçtu. Planlanan tüm görevlerini tamamlayıp iniş için Cardington'a döndü. Airlander sert bir iniş gerçekleştirdi ve uçuş güvertesinin ön kısmında halihazırda değerlendirilen bir miktar hasar meydana geldi.

 Independent Türkçe



NASA teleskobu, tuhaf cisme ışık tuttu: "Hiçbir şeye benzemiyor"

Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
TT

NASA teleskobu, tuhaf cisme ışık tuttu: "Hiçbir şeye benzemiyor"

Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)
Satürn ve Uranüs arasındaki Chiron, Güneş etrafındaki bir turunu yaklaşık 50 yılda tamamlıyor (William Gonzalez Sierra)

James Webb Uzay Teleskobu, hem asteroit hem de kuyrukluyıldız özellikleri taşıyan bir gökcisminin tuhaflıklarını gözler önüne serdi. Yüzeyinde alışılmadık biçimde buz bileşimi olan cismin, Güneş Sistemi'nin oluşum sürecine dair gizemleri aydınlatması bekleniyor. 

1977'de keşfedilen 2060 Chiron, centaur denen küçük gökcisimlerinin bilinen ilk örneği. Asteroitlere benzemelerine karşın kuyrukluyıldız özellikleri de taşıyan bu buz cisimlerin ismi, mitolojideki yarı at, yarı insan yaratıklardan geliyor.

Halihazırda yüzlercesi saptanan centaurların, Neptün'ün ötesindeki soğuk bölgelerde oluştuğu tahmin ediliyor. 

Daha sonra Güneş Sistemi'nin iç kısmına gelmeleriyle buzun süblimleşmesi sonucu etraflarında, tıpkı kuyrukluyıldızlardaki gibi gazdan bir hale veya koma oluştuğu düşünülüyor. 

Merkez Florida Üniversitesi'nden Charles Schambeau, Chiron'un bu tuhaf cisimler arasında da öne çıktığını söyleyerek "Bir kuyrukluyıldız gibi davrandığı dönemleri var, etrafında madde halkaları ve muhtemelen küçük toz veya taşlardan oluşan bir enkaz alanı var" diyor. 

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nun verilerinden yararlanan Schambeau ve ekip arkadaşları, Chiron'un bileşimini inceledi.

Bulgularını hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te yayımlayan ekip, Chiron'un yüzeyindeki buzlarının bileşiminin, bugüne kadar gözlemlenen diğer centaurlardan epey farklı olduğunu kaydetti.

Yüzeyinde karbonmonoksit ve karbondioksit buz halinde yer alırken, komasında da karbondioksit ve metan gazı vardı. 

Daha uçucu olan karbonmonoksitin, süblimleşerek gaz halesinde yer alması daha muhtemel bir senaryo olsa da sadece buz formunda yüzeyde bulunması şaşırtıcı bir bulgu.

Araştırmacılar gazın, Chiron'daki farklı rezervlerden karmaşık bir süreçle salındığını düşünüyor.

Schambeau "Bu sonuçlar daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor" ifadelerini kullanıyor. 

Bilim insanları ayrıca ilk kez bir centaurda su buzu, etan ve propan tespit etti. 

Ekip karbon içeren etan ve propanın, güneş ışığının yüzeydeki metan ve suyla teması sonucu oluştuğunu düşünüyor. 

Su ve karbondioksit gibi daha basit moleküllerinse, 4,5 milyar yıl önce Güneş Sistemi oluşurken Chiron'un bileşimine girdiği tahmin ediliyor. 

Makalenin yazarlarından Noemi Pinilla-Alonso, Chiron gibi gökcisimleri zaman içinde pek değişmediğinden bunları inceleyerek Güneş Sistemi'nin ilk dönemi hakkında fikir edinebileceklerini söylüyor. 

Pinilla-Alonso ayrıca mevcut verilere göre standart bir centaurdan söz edilemediğini belirtiyor:

James Webb Uzay Teleskobu'yla gözlemlediğimiz her aktif centaurun kendine has bazı özellikleri var. Neden farklı davrandıklarını açıklayan bir şey olmalı ya da henüz göremediğimiz, hepsi arasında ortak olan bir şey olmalı.

Gelecek 20 yıl boyunca Güneş'e gittikçe yaklaşacak Chiron daha parlak bir hal alacağı için daha net gözlemler yapmak mümkün olacak.

Bilim insanları bu sayede hem centaurlar hem de Güneş Sistemi'nin geçmişi hakkında merak ettikleri soruları yanıtlamayı umuyor.

Independent Türkçe, Live Science, Space.com, Astronomy & Astrophysics