Çin'in yeni roketi, "ürkütücü derecede" SpaceX'in Starship'ine benziyor

Çin'in roket tasarımında Starship'le benzer yere konumlandırılmış aerodinamik kanatçıklar bile var.

Kanatçıklara ve yeniden kullanılabilir üst kısma sahip Uzun Yürüyüş 9'un tasarımı (Weibo)
Kanatçıklara ve yeniden kullanılabilir üst kısma sahip Uzun Yürüyüş 9'un tasarımı (Weibo)
TT

Çin'in yeni roketi, "ürkütücü derecede" SpaceX'in Starship'ine benziyor

Kanatçıklara ve yeniden kullanılabilir üst kısma sahip Uzun Yürüyüş 9'un tasarımı (Weibo)
Kanatçıklara ve yeniden kullanılabilir üst kısma sahip Uzun Yürüyüş 9'un tasarımı (Weibo)

Çin'in uzay ajansı, SpaceX'in Starship fırlatma aracına ürkütücü derecede benzeyen ilk yeniden kullanılabilir süper ağır yük roketinin güncellenmiş tasarımını tanıttı.

Çin'in Zhuhai kentindeki büyük bir hava gösterisinde yayımlanan roketin yeni görüntüleri, ülkenin Uzun Yürüyüş 9 roketi planında ilk tasarımdan sapıldığını gösteriyor.

Başlangıçta önerilen üç aşamalı ve katı motorlu tasarım yerine, hava gösterisinde sunulan yeni model, SpaceX'in yeniden kullanılabilir Starship roketine çok benzeyen iki aşamalı bir fırlatma aracı.

Çin'in uzay ajansı, SpaceX'in Starship fırlatma aracına ürkütücü derecede benzeyen ilk yeniden kullanılabilir süper ağır yük roketinin güncellenmiş tasarımını tanıttı.

Çin'in Zhuhai kentindeki büyük bir hava gösterisinde yayımlanan roketin yeni görüntüleri, ülkenin Uzun Yürüyüş 9 roketi planında ilk tasarımdan sapıldığını gösteriyor.

Başlangıçta önerilen üç aşamalı ve katı motorlu tasarım yerine, hava gösterisinde sunulan yeni model, SpaceX'in yeniden kullanılabilir Starship roketine çok benzeyen iki aşamalı bir fırlatma aracı.

ABD, Ay'a ayak basmaya yönelik hedefinde Elon Musk'ın SpaceX şirketiyle işbirliği yapıyor.

Öte yandan Çin, ilk görevler için geleneksel roketini kullanmaya hazırlanıyor ancak sonraki fırlatmalar için daha güçlü, yeniden kullanılabilir Uzun Yürüyüş 9'a güveniyor.

Çin Uzay Ajansı Sistem Mühendisliği Departmanı Direktörü Yang Xiaoyu, "Ortaklarımızla genel görev planlarının ortak gösterimi, Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu'nun ortak tasarımı, projelerde teknik işbirliği, genel görev planlamasının uygulanması ve bilimsel verilerin paylaşımı konularında çalışacağız" dedi.

Independent Türkçe



Kraliçe arıların tuhaf davranışı bilim insanlarını korkuttu

Bombus arısı kraliçelerinin kış uykusu hakkında bugüne kadar çok az şey biliniyordu (Sabrina Rondeau/Guelph Üniversitesi)
Bombus arısı kraliçelerinin kış uykusu hakkında bugüne kadar çok az şey biliniyordu (Sabrina Rondeau/Guelph Üniversitesi)
TT

Kraliçe arıların tuhaf davranışı bilim insanlarını korkuttu

Bombus arısı kraliçelerinin kış uykusu hakkında bugüne kadar çok az şey biliniyordu (Sabrina Rondeau/Guelph Üniversitesi)
Bombus arısı kraliçelerinin kış uykusu hakkında bugüne kadar çok az şey biliniyordu (Sabrina Rondeau/Guelph Üniversitesi)

Bombus arısı kraliçelerinin özellikle böcek ilacı dolu topraklarda kış uykusuna yatmayı tercih ettiği ortaya çıktı. Bilim insanları bu "korkutucu" davranışın arkasında tam olarak ne yattığını henüz bilmiyor. 

Yaklaşık 250 türü bulunan bombus arılarının kraliçeleri, ilkbaharda koloni oluşturmaya başlayarak yaz boyunca bunu büyütüyor.

Sonbaharda kolonideki arıların ölmesinin ardından yeni kraliçeler genellikle yer altında kış uykusuna yatarak tekrar baharın gelmesini bekliyor. 

Kış uykusunda geçen dönem hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyen araştırmacılar, Bombus impatiens türündeki arılarla bir çalışma yürüttü.

Kraliçe arılar, açık alanda serbestçe dolaşmaya bırakıldı ve çifleştikten sonra kış uykusuna yatacakları yeri seçmeye yönlendirildi. 

Arıların karşısında yaygın kullanılan 5 farklı böcek ve mantar ilacını (fungisit) değişik seviyelerde içeren ve hiç kimyasal içermeyen topraklar vardı. 

Daha sonra yeri eşeleyerek arıların nereyi seçtiğini araştıran bilim insanları, büyük oranda kirletilmiş topraklarda yattıklarını görünce şoke oldu. 

Science of the Total Environment adlı hakemli dergide 2 Ekim'de yayımlanan çalışmaya göre, böcek ilacı veya fungisit içeren toprakları seçme oranları iki kat daha yüksekti. 

Kanada'daki Ottowa Üniversitesi'nden Dr. Sabrina Rondeau, yazarları arasında yer aldığı çalışmaların bulgularının "çok şaşırtıcı" olduğunu söylüyor:

Çevre bilimleri alanında çalışan uzman "Bu sonucu beklemiyorduk" diyerek ekliyor:

Nedenini henüz tam olarak anlamadığımız bu durum, kraliçelerin bu kirlenmiş toprakları tercih edebileceğini gösteriyor.

Araştırmacılar örneğin fungisitlerin topraktaki mantarları öldürmesi sonucu buranın arılara daha cazip gelmiş olabileceğini düşünüyor.

Bu tuhaf davranışın bir diğer açıklaması da kraliçelerin, daha önce maruz kaldıkları bu kimyasallara alışması olabilir.

Ancak sebebi ne olursa olsun bilim insanları böcek ilacı kullanımına dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. 

Kraliçe arılar her ne kadar kirli toprakları tercih etse de bu kimyasalların onlar üzerindeki etkisi henüz net olarak bilinmiyor.

Kaliforniya Üniversitesi Riverside kampüsünde arılar üzerine çalışan biyolog S. Hollis Woodard, yer almadığı çalışmanın bulgularının korkutucu olduğunu ifade ediyor. 

Woodard arıların ciddi risklerle karşı karşıya olabileceğini söylerken, yeni çalışma da böcek ilacı kullanımında son keşfin dikkate alınması çağrısı yapıyor.

Dr. Rondeau, "Yolumuza devam ederken, kullanılan böcek ilacı türleri, uygulama yöntemleri ve bitki örtüsünün yönetimi gibi tarımsal uygulamaların, kraliçelerin kış uykusuna yatma olasılığının yüksek olduğu topraklarda pestisit kalıntısı birikimini nasıl etkilediğini araştırmak büyük önem arz ediyor" diyor.

Independent Türkçe, New York Times, Phys.org, Science of the Total Environment