Eski Facebook yöneticisinin Çin iddiaları gündem oldu

Zuckerberg'ün "ifade özgürlüğünü savunma" iddiaları darbe aldı

Sosyal medya devinin kurucusu Zuckerberg'ün Çin'de faaliyet gösterme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı (AP)
Sosyal medya devinin kurucusu Zuckerberg'ün Çin'de faaliyet gösterme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı (AP)
TT

Eski Facebook yöneticisinin Çin iddiaları gündem oldu

Sosyal medya devinin kurucusu Zuckerberg'ün Çin'de faaliyet gösterme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı (AP)
Sosyal medya devinin kurucusu Zuckerberg'ün Çin'de faaliyet gösterme çabaları başarısızlıkla sonuçlandı (AP)

Facebook'un eski küresel politikalar direktörü Sarah Wynn-Williams, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na (SEC) 78 sayfalık şikayet dilekçesi verdi.  

Washington Post'un ele geçirdiği Nisan 2024 tarihli dilekçeye göre, eskiden sosyal medya platformunun Çin politikaları üzerinde çalışan yönetici, 2015'te Çin Komünist Partisi'nin taleplerine uygun bir içerik sansürü sistemi hazırlandığını duyurdu.

Asya devinde faaliyet göstermek amacıyla atılan bu adım, başarılı olamamış.

2017'de şirketten kovulan Wynn-Williams, Çin'de faaliyet göstermeye yönelik çalışmalarını 2014'te hızlandıran Facebook'un, bunun için çok büyük tavizler vermeye hazır olduğunu öne sürdü. 

Sosyal medya platformunun Asya devinin yanı sıra Hong Kong'daki kullanıcıların da bilgilerini Çin'deki sunucularda saklamayı kabul ettiğini ve bu hamlenin, Pekin'in kullanıcıların kişisel verilerine ulaştırmasını çok kolaylaştıracağını savundu.  

Facebook'un, platformun faaliyetlerini Çin'de durdurma yetkisi vereceği bir "baş editör" atayarak ülkeden erişim sağlanabilecek içerikleri denetlettirmeyi planladığı da iddialar arasında. 

Sosyal medya devinin 2017'de Çinli iş insanı Guo Wengui'nin hesabını kapatması da aynı çerçevede ele alındı.

Facebook o dönem "izin almadan başkalarının bilgilerini paylaştığı" gerekçesini sunarken Wynn-Williams, Çin'de internetten sorumlu yöneticilerin muhalif paylaşımlar yapan iş insanının hesabını kapattırarak şirketi test ettiğini söylüyor. 

Facebook'un sahibi olan Meta'nın sözcülerinden biri, bu iddiaları yalanladı:

Tüm bunlar, zayıf performans gösterdiği için 8 yıl önce sözleşmesi feshedilen biri tarafından öne sürülüyor. Günümüzde Çin'de faaliyet göstermiyoruz. Bir dönem dünyayı birbirine bağlamak için bununla ilgilendiğimiz bir sır değil.

Diğer yandan şirketin CEO'su Mark Zuckerberg, Donald Trump'ın iktidara gelmesiyle birlikte "ifade özgürlüğü" hakkında daha çok konuşarak dikkat çekiyor. 

Ancak Çin merkezli ByteDance'in sahip olduğu TikTok'un ABD'deki faaliyetlerinin durdurulması için çabaladığı da bildiriliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Gizmodo



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy