Bruce Willis, gişe canavarı Armageddon'da "mecburen" rol almış

Aksiyon yıldızının, kariyerindeki en büyük filmlerden biri olan Armageddon'da rol almasının bambaşka bir sebebi var

Armageddon, 4 dalda Oscar adaylığı kazanmıştı (Touchstone Pictures)
Armageddon, 4 dalda Oscar adaylığı kazanmıştı (Touchstone Pictures)
TT

Bruce Willis, gişe canavarı Armageddon'da "mecburen" rol almış

Armageddon, 4 dalda Oscar adaylığı kazanmıştı (Touchstone Pictures)
Armageddon, 4 dalda Oscar adaylığı kazanmıştı (Touchstone Pictures)

Michael Bay'in filmleri, aksiyon ve patlamalarla eşanlamlı sayılıyor. 1998 yapımı uzay filmi Armageddon, yönetmenin gişedeki ilk büyük başarılarından biriydi. 

Bruce Willis, Ben Affleck ve Liv Tyler'dan oluşan yıldızlarla dolu oyuncu kadrosunun yanı sıra Steve Buscemi, Billy Bob Thornton, Owen Wilson ve Michael Clarke Duncan'ın da yardımcı rollerde yer aldığı film, tam bir gişe canavarıydı. 

Başarısız proje Willis'i Armageddon'a bağladı

Ancak Bruce Willis'in filmdeki rolü, bir aksiyon yıldızından beklenmeyecek bir geçmişe sahipti.

Armageddon gibi gişe canavarı bir Michael Bay filmi, Zor Ölüm (Die Hard) ve devam filmlerindeki John McClane rolüyle tanınan Willis için kaçınılmaz bir seçim gibi görünse de gerçek çok farklıydı.

Hollywood yıldızının filmle bağı, aslında bir başka projenin başarısızlığından kaynaklanıyordu.

Bruce Willis'in adı, Armageddon'dan önce Broadway Brawler adlı filmle anılıyordu. Başrolünde Maura Tierney'nin yer alacağı romantik spor komedisinde Willis'in canlandıracağı karakter emekli bir buz hokeyi oyuncusu olacaktı. 

Willis'e 17,5 milyon dolarlık dava

Film, 1996'da gösterime giren ve büyük başarı kazanan Yeni Bir Başlangıç'a (Jerry Maguire) benzer bir ruh yakalamayı amaçlıyordu. 

Oyuncu kadrosu ve ekipten memnuniyetsizliğini dile getiren Willis'in davranışları nedeniyle Disney filminin setinde büyük sorunlar yaşandı. Bu da ekipten birkaç kişinin kovulmasına yol açtı. Prodüksiyonun durmasının ardından ödemelerin yeniden yapılamaması üzerine film rafa kaldırıldı.

Disney, Broadway Brawler projesinin çöküşü için yasal olarak Bruce Willis'i sorumlu tuttu. 

Willis, 17,5 milyon dolarlık bir davayla karşı karşıya kalınca, düşük bir ücret karşılığında üç Disney yapımında rol almak için anlaşma yaptı.

Dev gişe hasılatına rağmen sadece 3 milyon dolar kazandı

Bu üç filmden ilki olan Armageddon'dan sadece 3 milyon dolar kazanan Willis, filmin 553,7 milyon dolarlık gişe hasılatına ve her zamanki 20 milyon dolarlık fiyatına kıyasla mikroskobik bir gelir elde etmiş oldu.

Disney'le yapılan üç filmlik anlaşma Bruce Willis'in Altıncı His'in yanı sıra İçimdeki Çocuk'ta (The Kid) da rol almasını sağladı. İçimdeki Çocuk, gişede 110,3 milyon dolar hasılat elde ederek kendi çapında başarılı olsa da Altıncı His fenomeninin yanına bile yaklaşamadı. 

Sözleşme Willis'in önünü açtı

M. Night Shyamalan'ın tüm dikkatleri üzerine çeken filmi, eleştirmenlerden tam not aldı ve sadece 40 milyon dolarlık bütçeyle 672,8 milyon dolar kazanarak 90'ların en çok hasılat yapan filmlerinden biri oldu. 

Bruce Willis'in sözleşmesi gereği yapmak zorunda kaldığı filmlerden ikisi, belki de ona kariyerinin en büyük başarılarını sağladı.

Independent Türkçe



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News