Mısır'da üç dinin bir araya geldiği alan, çağlar boyu bir arada yaşamanın öyküsünü anlatıyor

Kahire'de üç dinin bir araya geldiği bu alan, geçmişi eski Mısır uygarlığına kadar uzanan, çağlar boyu varlığını sürdüren Memfis şehrinin bir uzantısı olması nedeniyle uzun bir tarihe sahip

Ben Ezra Sinagogu, MS 12'nci yüzyıla kadar uzanan tarihiyle Mısır'daki en eski Yahudi sinagoglarından biri (sosyal medya)
Ben Ezra Sinagogu, MS 12'nci yüzyıla kadar uzanan tarihiyle Mısır'daki en eski Yahudi sinagoglarından biri (sosyal medya)
TT

Mısır'da üç dinin bir araya geldiği alan, çağlar boyu bir arada yaşamanın öyküsünü anlatıyor

Ben Ezra Sinagogu, MS 12'nci yüzyıla kadar uzanan tarihiyle Mısır'daki en eski Yahudi sinagoglarından biri (sosyal medya)
Ben Ezra Sinagogu, MS 12'nci yüzyıla kadar uzanan tarihiyle Mısır'daki en eski Yahudi sinagoglarından biri (sosyal medya)

Mi İbrahim

Eski Kahire'nin merkezinde üç dinin bir araya geldiği alan bulunuyor. Burası, başta Amr ibn el-As Camii, Asma Kilise ve Ben Ezra Sinagogu olmak üzere üç semavi dinden kalma anıtları bir araya getiren eşsiz kompozisyonu ile en önemli arkeolojik alanlardan biri kabul ediliyor.

Amr ibn el-As Camii, Müslümanların Mısır'a girdikten sonra kurdukları ilk cami niteliğinde.

Ben Ezra Sinagogu, Mısır'daki en eski Yahudi sinagoglarından biri kabul ediliyor. Bölgede çok sayıda arkeolojik alan, Babil Kalesi ve Kıpti Müzesi bulunuyor. 

Kahire'de üç dinin bir araya geldiği bu alan, geçmişi eski Mısır uygarlığına kadar uzanan, çağlar boyu varlığını sürdüren Memfis şehrinin bir uzantısı olması nedeniyle uzun bir tarihe sahip.

Ancak en büyük şöhret ve statüsünü Müslümanların Mısır'a girdiklerinde kurdukları Fustat şehrinin kurulmasıyla kazandı.

Mısır'ın en önemli şehirlerinden biri haline gelen şehir, daha sonraki dönemlerde başkentin taşınmasına rağmen ayakta kalmış halde.

Babil Kalesi

Çömlekçilik, Fustat bölgesini diğerlerinden özel kılıyor. Bölgeyi ziyaret edenler, sektörün sırlarını öğrenmek ve geleneksel yöntemlerle yapılmış özgün çömleklerden satın almak için buraya geliyor. 

Mısır Başbakanı, Babil Kalesi, Ben Ezra Sinagogu ve Amr ibn el-As Camii başta olmak üzere bölgedeki bazı arkeolojik alanları kapsamlı bir restorasyon sürecinden geçirerek yeniden açtı. 

Eski Eserler Bakanlığı baş arkeoloğu Mecdi Şakir, Independent Arabia'ya verdiği demeçte, "Bu alanda en göze çarpan eser, tarihi II. Ramses dönemine kadar uzanan Babil Kalesi. Romalıların Mısır'a geldiklerinde yeniden inşa ettikleri bu kale, İmparator Trajan dönemine kadar dayandığı için önemli ve seçkin bir yer. Ancak Hristiyanlığın ülkeye gelmesiyle birlikte göreceli rolünü kaybetmiştir. Sonrasında bölgede altı kilise inşa edildi. Müslümanlar Mısır'ın eteklerindeyken bu kale onlara engel teşkil ediyordu. Mısır’a girişleri ardından yeni başkentleri Fustat'ı kurmaya, Amr ibn el-As Camii’ni inşa etmeye başladılar. Burası bölgedeki en önemli yerlerden biri. Bilhassa Ramazan ayında çok sayıda Müslüman buraya geliyor. MS. 4. yüzyılda inşa edilen Asma Kilise ise Mısır'daki en önemli kiliselerden biri. Babil Kalesi'nin antik iki kulesi üzerine inşa edildiği için Asma Kilise olarak adlandırılmıştır. Bölgede ayrıca Ebu Sarca Kilisesi bulunuyor. Burası, Kutsal Aile’nin Mısır'dayken geçip saklandığı yerlerden biri. Hristiyan antik eserleri ve Kutsal Aile’nin Mısır yolculuğuyla ilgilenenler için önemli bir yer" açıklamalarında bulunuyor. 

Mısır'da Müslümanlar tarafından inşa edilen ilk cami konumundaki Amr ibn el-As Camii, binlerce ibadet edenin uğrak yeri (sosyal medya)
Mısır'da Müslümanlar tarafından inşa edilen ilk cami konumundaki Amr ibn el-As Camii, binlerce ibadet edenin uğrak yeri (sosyal medya)

Şakir, aynı zamanda, "Bölge yakınlarında Mısır'ın en önemli ulusal müzelerinden biri olan Kıpti Müzesi bulunuyor. Burası dünyada bu uzmanlıkla ilgilenen dört müzeden biri. Kıpti Müzesi ve el-Muiz Ledin Allah el-Fatimi caddesindeki el-Akmar Camii’nin ön cepheleri aynı. Yalnızca bazı Hristiyan sembolleri de ekli halde. Müze inşa edildiğinde görsel sanatçı Ragip Ayyad tarafından tasarlandı" ifadelerini kullanıyor. 

Ben Ezra Sinagogu

Dikdörtgen tasarıma sahip Ben Ezra Sinagogu, tamamıyla restore edilerek ziyaretçilere açıldı. Dış tasarımın sade olduğu, iç kısımda ise bazilika tarzının benimsendiği görülüyor.

Burası, İskenderiye'deki Eliahu Hanavi Sinagogu gibi Mısır'da varlığını sürdüren bir grup Yahudi sinagogundan biri. 

Şakir, Ben Ezra Sinagogu’nun Yahudilerin satın alıp tapınağa dönüştürdükleri bir kilise olduğunu, buraya Yahudi bilgelerden birinin adının verildiğini söylüyor.

Tarihi MS. 12'nci yüzyıla uzanan sinagogun alt kısmı erkeklere, üst kısmı ise kadınlara ait. Minberi andıran bir alanı, büyük kitapların bulunduğu bir kütüphanesi bulunan Ben Ezra Sinagogu, kalıntıları hala bulunan bir su kuyusuna sahipti. 

Asma Kilise (sosyal medya)
Asma Kilise (sosyal medya)

Yahudilerin üzerinde yaratıcının adı yazılı olan kağıtları çöpe atmama gelenekleri dolayısıyla, 19. yüzyılda bu sinagogda farklı dönemlerden Yahudilere ait binlerce kağıt bulundu.

Geniza ismi verilen bu belgeler, Mısır'daki Yahudi yaşamının sosyal veya ekonomik düzeyde birçok ayrıntısını öğrenmenin mümkün olduğu sözleşmeler, anılar ve evlilik belgelerini içeriyor.

1890'da sinagogun restorasyon süreci sırasında keşfedilen bu belgeler, dünyada şimdiye kadar bulunan en kapsamlı ikinci geniza niteliğinde. 

Arkeolog Şakir, üç dinin bir araya geldiği bu alanın oldukça zengin olduğunu, bu mekanların restore edilerek halka açılmasının Mısır'ın tüm dinlere saygı duyduğunu gösterdiğini belirtiyor.

Tüm dünyada barış yönündeki bir mesajı temsil ettiğini, mevcut tüm anıtların İslam, Hristiyanlık ve Yahudilik dahil olmak üzere ülke tarihinin ilgilenilmesi ve korunması gereken birer parçası olduğunu söylüyor.

Böylece bu bölgeye ışık tutulacağını, tanıtılmasının sağlanacağını, turizm açısından öncelikli hale getirmek için çalışılmış olacağını ifade ediyor. 

Independent Arabia - Independent Türkçe



Uzmanlar yanıtladı: Yeni kıyafetler giymeden önce yıkanmalı mı?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Uzmanlar yanıtladı: Yeni kıyafetler giymeden önce yıkanmalı mı?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yılbaşı sezonu geldi ve büyük ihtimalle en az bir kıyafet hediye edecek veya alacaksınız.

Yeni kazağınızı giymek veya rahat eşofmanınızı çekmek için sabırsızlansanız da önce onları çamaşır makinesine atmanız akıllıca olabilir.

Alışveriş yapanlar, giysileri giymeden önce yıkayıp yıkamamayı yıllardır tartışıyor. Ancak uzmanlar çoğunlukla, giysileri giymeden önce yıkamak konusunda hemfikir görünüyor.

Cornell Üniversitesi'nde elyaf bilimi alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Frances Kozen, Real Simple dergisine, "üretim sürecindeki tüm kimyasalları, fazla boyayı ve nakliye sırasında oluşan kiri temizlemek için" genellikle giymeden önce yıkadığını söyledi.

Kozen, "Tekstil ürünleri ve giysiler çoğu zaman farklı ülkelerde pek çok kişinin elinden geçiyor" diye ekledi.

Yani gömlek, kot pantolon veya iç çamaşırının yıkanmadan cilde temas etmesi hassasiyeti olan kişilerde reaksiyon geliştirme riski yaratabilir.

2020'de yapılan bir araştırma, bakteri ve virüslerin belirli kumaşlarda günlerce hatta haftalarca yaşayabildiğini ortaya koymuştu. Bu, başkaları tarafından denenmiş ve yıkanmadan giyilmiş olabilecek bir mağazadan kıyafet satın almanın reaksiyon geliştirme riski yaratabileceği anlamına geliyor.

Vanderbilt Health'den Dermatoloji Doçenti Dr. Jami L. Miller, Southern Living'e, "Giysiyi satın almadan önce kimin denediğini asla bilemezsiniz, bu yüzden ciltlerinde, burunlarında veya ağızlarında mikrop olup olmadığını bilemezsiniz" diye konuştu.

Aslında kıyafetler denendikten sonra üzerlerinde kalan bakteri ve virüsleri inceleyen birkaç çalışma yapıldı; dışkıdaki bakteriler ve burun virüsleri yaygın olarak bulundu. Bitler, uyuz ve hatta yatak böcekleri de kıyafetlerde birkaç gün yaşayabilir.

Miller'ın da dediği gibi, "yeni kıyafetlerden veya nevresim takımlarından hastalanmak son derece nadir" fakat kıyafetleri yıkamamanın başka olası sorunları da olabileceğinden, ekstra çaba gerektirse de giymeden önce yıkamaya değer.

Giysiye ve nasıl yapıldığına bağlı olarak, yıkanmadan giyilen kıyafetlerdeki boyalar mobilyalara ve hatta cilde bulaşabilir. Kırmızı kazaklar ve koyu renk kot pantolonlar gibi parlak renkli giysiler, giyilmeden önce yıkanması gerekenler arasında.

Giymeden önce yıkamak, yeni giysilerin daha uzun süre dayanmasını da sağlayabilir. Ancak sıcak su kullanmak ve kurutma makinesinin ısısı, kıyafetleri daha ilk giyişten önce deforme edebilir. Dolayısıyla doğru ayarları kullanmak çok önemli.

Moda Teknoloji Enstitüsü Tekstil/Yüzey Tasarımı Bölüm Başkanı Nomi Dale Kleinman, Real Simple'a "Bir ürünün ömrünü uzatmak ve çekmesini azaltmak istiyorsanız, soğuk suda yıkamanızı ve düşük ısıda veya asarak kurutmanızı öneririm" diye konuştu.

Independent Türkçe


Vampir kalamarın DNA'sı, ahtapotların evrimine ışık tutuyor

Vampir kalamar (Viyana Üniversitesi)
Vampir kalamar (Viyana Üniversitesi)
TT

Vampir kalamarın DNA'sı, ahtapotların evrimine ışık tutuyor

Vampir kalamar (Viyana Üniversitesi)
Vampir kalamar (Viyana Üniversitesi)

Nadir görülen "cehennemden gelen vampir kalamar"ın genomunu ilk kez dizileyen bilim insanları, ahtapot gibi kafadanbacaklıların kökenine dair bilgiler elde etti.

Bugüne kadar dizilenmiş en büyük kafadanbacaklı genomu olan bu canlı, 11 milyardan fazla DNA baz molekülüne sahip. Bu, bilinen en büyük kalamar genomunun iki ve insan genomunun 4 katı büyüklüğünde.

Araştırmacılar, bu gizemli derin deniz canlısının atadan kalan genetik öğeleri koruduğunu keşfetti ve bu da modern ahtapot kuzenlerinin de kalamar benzeri atalardan evrimleştiğini gösteriyor.

Koyu renkli gövdesi, kırmızı veya mavi görünen iri gözleri ve kolları arasında pelerin benzeri bir zar bulunan türe, kelimenin tam anlamıyla "cehennemden gelen vampir kalamar" demek olan Vampyroteuthis infernalis adı verildi. Fakat adında vampir var diye kan emmiyor, aslında sessiz sakin şekilde organik atıklarla besleniyor.

Ahtapot olarak sınıflandırılmasına rağmen vampir kalamar, kalamar ve mürekkep balığıyla ortak özelliklere sahip.

Japonya'daki Wakayama Üniversitesi Ulusal Teknoloji Enstitüsü'ndeki bilim insanları, türün nasıl ortaya çıktığını anlamak için genomunu çözdü ve evrimsel süreçte DNA değişimlerinin yönünü izlemek adına pelajik ahtapot gibi diğer kafadanbacaklıların genomlarıyla karşılaştırdı.

Bulgular, kafadanbacaklı evriminde son derece önemli bir bölümün yeniden yapılandırılmasına ve analiz edilmesine katkı sundu.

"Modern" kafadanbacaklılar 300 milyon yıldan uzun süre önce iki ana soya ayrıldı: Ahtapotlar ve vampir kalamar gibi 8 kollu Octopodiformes; kalamar ve mürekkep balığı gibi 10 kollu Decapodiformes.

Ahtapot gibi 8 kolu olmasına rağmen vampir kalamar, kalamar ve mürekkep balığıyla temel genomik özellikleri paylaşarak bu soylar arasında bir ara konumda yer alıyor.

iScience'da yayımlanan çalışmanın kıdemli yazarı Oleg Simakov, "Vampir kalamar, tam da ahtapotlar ve kalamarlar arasında yer alıyor" dedi.

Genomu, ortak bir atadan çarpıcı biçimde farklı iki soyun nasıl ortaya çıkabileceğine dair derin evrimsel sırları ortaya koyuyor.

Viyana Üniversitesi'nden, çalışmanın bir diğer yazarı Emese Tóth, "Ahtapot olarak sınıflandırılmasına rağmen vampir kalamar her iki soydan da önce gelen bir genetik mirasa sahip. Bu bize kafadanbacaklı evriminin en erken evrelerine doğrudan bir bakış sunuyor" dedi.

Genom analizi, hem ahtapotların hem de kalamarların ortak atasının kalamara daha önce düşünülenden daha çok benzediğini ortaya koydu. Bilim insanları, bu atanın bir noktada genomunda büyük ölçekli bir yeniden yapılanmaya uğradığını ve bunun modern kafadanbacaklıların olağanüstü çeşitliliğine katkıda bulunduğunu söyledi.

Independent Türkçe


Çin-Japonya gerginliği: Ünlü şarkıcı sahneden indirildi

Maki Otsuki'nin şaşırıp kaldığı anlar kameralara yansıdı (Chosun)
Maki Otsuki'nin şaşırıp kaldığı anlar kameralara yansıdı (Chosun)
TT

Çin-Japonya gerginliği: Ünlü şarkıcı sahneden indirildi

Maki Otsuki'nin şaşırıp kaldığı anlar kameralara yansıdı (Chosun)
Maki Otsuki'nin şaşırıp kaldığı anlar kameralara yansıdı (Chosun)

Çin'le Japonya arasında Tayvan meselesi nedeniyle çıkan gerginlik, ünlü şarkıcı Maki Otsuki'nin sahneden indirilmesine yol açtı. 

52 yaşındaki Japon şarkıcı, Şanghay'da düzenlenen Bandai Namco Festival kapsamında cuma günü hayranlarıyla buluştu.

One Piece animesinin tema şarkısını söylediği için popülaritesi son dönemde artan sanatçı, kısa bir süre sonra sahneden indirildi. 

Şarkıcının internet sitesinden dün yapılan açıklamada "Performansının ortasındayken zorunlu koşullar yüzünden aniden durmak zorunda kaldı" dendi.  

Japon eğlence devi Bandai Namco, normalde pazar bitirilmesi beklenen üç günlük etkinlik için "Çeşitli faktörler kapsamlı bir şekilde düşünülerek iptal edildi" dedi. 

Momoiro Clover Z'nin etkinlikteki performansı da böylece gerçekleştirilemedi.

Japon şarkıcı Ayumi Hamasaki ve caz piyanisti Hiromi Uehara da Çin'deki konserlerini iptal etmek zorunda kaldı. 

Cumartesi konsere çıkmaya hazırlanırken bir gün önce iptal kararını alan Hamasaki, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda "Eğlencenin bizi birleştiren bir köprü olması gerektiğine hâlâ inanıyorum" ifadesini kullandı. 

Pekin ve Tokyo'yu karşı karşıya getiren gerginlik, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi'nin Parlamento'da 7 Kasım'da düzenlenen oturumda yaptığı açıklamayla patlak vermişti. 

Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel müdahaleyi "ülkesini tehdit eden bir hareket" olarak göreceğini, böyle bir durumda askeri güç kullanılabileceğini belirtmişti. Böylelikle ilk kez bir Japon başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde ülkenin askeri müdahalede bulunacağını açıkça söylemişti. 

Pekin yönetimiyse Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak Tokyo'ya protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle Japonya'da "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Pekin'in Osaka Başkonsolosu Şüe Cien'in "kendilerine saldıran kirli bir boynu tereddüt etmeden kesmeleri gerekeceğini" yazdığı sosyal medya gönderisi de krizi körüklemişti. Japonya, diplomatın "gönüllü olarak ülkesine dönmesini" talep etmişti. 

Independent Türkçe, Japan Times, AFP