Kalorisi düşük gazlı içecek içen hamilelerin çocuklarında otizm görülme riski neden daha fazla?

Düşük kalorili içeceklerde aspartam kullanılıyor (AP)
Düşük kalorili içeceklerde aspartam kullanılıyor (AP)
TT

Kalorisi düşük gazlı içecek içen hamilelerin çocuklarında otizm görülme riski neden daha fazla?

Düşük kalorili içeceklerde aspartam kullanılıyor (AP)
Düşük kalorili içeceklerde aspartam kullanılıyor (AP)

ABD’de yürütülen yeni bir çalışma, düşük kalorili gazlı içecek veya birçok gıdayı tatlandırmak için kullanılan yapay tatlandırıcı aspartam içeren diğer yiyecek ve içecekleri tüketen hamile veya emziren kadınların özellikle ‘erkek çocuklarında’ daha yüksek oranda otizm görülebileceğini ortaya çıkardı.

Şarku’l Avsat’ın Fox News’ten aktardığı habere göre, araştırmacılar, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı konan 235 çocuğun annesinin rapor edilen aspartam tüketimini analiz etti.

Daha sonra, bu sonuçlar ‘tipik nörolojik gelişime’ sahip 121 çocuktan oluşan bir kontrol grubuyla karşılaştırıldı.

Texas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi’ndeki araştırmacılar, otizmli çocukların, anne karnındayken veya emzirilirken günlük olarak aspartamla tatlandırılmış ürünlere üç kat daha fazla maruz kaldıklarını buldu.

Ancak araştırmacılar, bu çalışmadaki otizm vakalarının çoğunun (yüzde 87) erkek olduğuna dikkat çekti.

Araştırmanın başyazarı Sharon Parten Fowler çalışma bulgularına ilişkin şunları söyledi;

“Hamilelik ve emzirme sırasında aspartam tüketimi ile çocuklarda otizm görülme sıklığı arasındaki bu ilişkiyi, annelerin maruz kaldığı ve çocuklarının hastalığa yakalanma riskini etkileyebilecek ek risk faktörleri hakkında daha fazla bilgi toplandıkça incelemek önemli olacaktır.”

ascdf
Hamilelik ve emzirme döneminde aspartam tüketimi ile çocuklarda otizm görülme sıklığı arasında bir ilişki olduğu ortaya çıktı (AP)

Fowler, bu çalışmanın, kadınların hamilelik sırasında bu ürünleri tüketmesine ilişkin uyarıda bulunan ilk araştırma olmadığını söyleyerek, şu ifadelerle açıklamasını sürdürdü;

“2010’dan bu yana, hamilelik sırasında düşük kalorili gazlı içecekler içen kadınların çocuklarında artan sağlık risklerine ilişkin bir dizi rapor yayınlandı.”

Bu sağlık riskleri arasında, erken doğum riskinin yanı sıra çocuklukta obezite riskinin artması da bulunuyor.

Fowler araştırmaya ilişkin ayrıca şunları söyledi;

“Yakın zamanda yapılan bir araştırma, diyet içeceklerde kullanılan tatlandırıcıların, çocuğu rahimde çevreleyen amniyotik sıvıda ve çocuğun göbek kordonundaki kanda bulunduğunu gösterdi. Bu, bir kadın diyet tatlandırıcıları içtiğinde bunların rahme ve çocuğun içinde bulunduğu sıvıya ulaştıklarını kanıtlıyor.”

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Temmuz ayında yaptığı açıklamada, aspartamın insanlar için olası bir kanserojen olarak sınıflandırıldığını bildirdi.



Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
TT

Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)

Bilincin beynin hangi bölümünde olduğunu araştıran bilim insanları ilginç sonuçlara ulaştı. 

Kişinin kendisini, etrafını, deneyimlerini, duygularını anlamasını sağlayan bilinç, insan varlığının temel bileşenlerinden biri. 

Bilim insanları uzun zamandır bilincin beynin hangi bölümünde, nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. Pek çok fikir ortaya atılırken halihazırda 30'a yakın teori olduğu tahmin ediliyor. 

Bunlar arasında en çok öne çıkan ikisiyse Küresel Çalışma Alanı Teorisi (GWT) ve Bütünleşik Bilgi Teorisi (IIT). Bunlardan ilki bilincin, beynin ön kısmında olduğunu ve buradaki kilit bölgeler duyusal bilgileri tüm beyne yaydığında bilinçli deneyimin ortaya çıktığını savunuyor. 

IIT ise beyindeki bilginin son derece entegre ve bütünleşik olduğunu ve bu şekilde bilinçli bir deneyimin mümkün olduğunu öne sürüyor.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 1 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada bilim insanları, bu iki teoriyi test ederek hangisinin geçerli olduğunu bulmaya çalıştı. Bulgular, ikisinin de yetersiz olduğuna işaret ediyor. 

Max Planck Enstitüsü'nden Dr. Lucia Melloni ve ekip arkadaşları, ABD, Avrupa ve Çin'deki 12 laboratuvarda 256 kişiye çeşitli görüntüleri izleterek beyinlerindeki elektrik ve manyetik aktiviteyi ve kan akışını ölçtü. 

Katılımcıların bilinçli farkındalığını ölçmek için onlara çeşitli yüzler, nesneler ve semboller gösterildi. Katılımcılar ekranda belirli görüntüler belirdiğinde bir düğmeye bastı. Ekip katılımcıların beynini üç farklı yöntem kullanarak izledi.

Bulgular bilincin, beynin düşünmeyle ilişkili ön kısmından ziyade, görme ve işitmeyle bağlantılı duyusal bölgeleri içeren arka kortekste ortaya çıktığına işaret ediyor. 

Çalışma, beynin arka kısmındaki nöronlarla öndeki bölgeler arasındaki önemli bağlantılar saptasa da bilincin ana merkezinin arka kortekste olduğu fikrini destekliyor.

Araştırmada ayrıca IIT'nin öne sürdüğü gibi bilincin, beynin çeşitli bölümlerinin etkileşimi ve işbirliğiyle oluştuğunu destekleyen güçlü kanıtlar da bulunmadı. 

Makalenin başyazarlarından Christof Koch, "Burada kanıtlar kesinlikle arka korteks lehine. Bilinçli deneyimle ilgili bilgiler ön loblarda ya yoktu ya da arka kortekse kıyasla çok daha zayıftı" diyerek ekliyor: 

Bu durum, ön lobların zeka, yargılama, muhakemede kritik önem taşımasına karşın görme, bilinçli görsel algılama gibi konularda kritik bir rol oynamadığı fikrini destekliyor.

Araştırmacılar yeni çalışmanın komadaki veya bitkisel hayattaki hastalar açısından da önem taşıdığını ifade ediyor.  

Bu durumdaki hastalar birkaç gün boyunca yanıt vermediği zaman genellikle bilinçlerini kaybettikleri varsayılarak yaşam destek ünitesiyle bağları kesiliyor. Ancak geçen yıl yayımlanan bir çalışmada tepkisiz hastaların yaklaşık 4'te birinin bilinci olabileceği tespit edilmişti.

Bu araştırmaya gönderme yapan Koch "Bilincin beyindeki temelini bilmek, sinyal vermeden 'orada olmanın' bu gizli biçimini daha iyi saptamamızı sağlar" diyor. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, SciTechDaily, Nature