Sağlıklı sanılan 6 ultra işlenmiş gıda

Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
TT

Sağlıklı sanılan 6 ultra işlenmiş gıda

Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)

Avustralyalı gıda bilimi uzmanı Dr. Emma Beckett, sağlıklı zannedilen ama aslında aşırı işlenmiş 6 yiyeceği yazdı. 

Beckett, Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin aylık bilim ve teknoloji dergisi Science Focus'ta yayımlanan yazıda, ultra işlenmiş gıdaların metabolik ve kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini artırdığını belirtti.

1 - Premium hazır yemekler

Bilim insanı, süpermarketlerde katıkısız ve premium etkiketleriyle satılan çoğu yemeğin aşırı işlenmiş olduğuna dikkat çekti.

Hazır yemeklerin genellikle ilave koruyucu, stabilizatör ve yüksek oran tuz içerdiğine işaret eden Beckett, bu tür ürünlerden uzak durulması gerektiğini belirtti. 

2 - Bitki bazlı sütler

Laktoz ve hayvansal gıda içeren sütlere alternatif olarak satılan bitki bazlı ürünler de ultra işlenmiş gıda kategorisinde.

Gıda uzmanı, bu ürünler hazırlanırken bitkilerin yüksek ısılarda ısıtıldığını, suyunun sıkıldığını ve toz haline getirildiğini belirtti. Kalsiyum gibi temel bileşenlerinse sonradan eklendiğini ifade etti. 

3 - Et muadilleri

Bitkisel sütler gibi et muadili ürünler de bitki bazlı olmasına rağmen ultra işlenmiş gıda kategorisinde. 

Bilim insanı, ultra işlenmiş et ürünlerinin sağlığa zararlı olduğunu belirtirken, et muadili ürünlerin de sağlık açısından faydalı olmayabileceğini söyledi. 

4 - Öğün yerine geçen içecekler

Beckett, doğal gıdaların sağlığa faydalı biyoaktif bileşenler içerdiğine işaret ederek, öğün yerine geçen içeceklerin çeşitlilikten yoksun olduğunu ve bu yararlı bileşenleri taşımadığını belirtti.

Uzman, bu içeceklerin hastalık durumunda kişiye kolaylık sağlayabileceğini fakat doğal gıdalarla dengeli şekilde tüketilmesi gerektiğini söyledi. 

5 - Kahvaltılık gevrekler

Bilim insanı, yulaf ve buğday gibi az işlenmiş ve şeker oranı düşük gevreklerin sağlığa faydalı olduğunu belirtti. 

Öte yandan daha karşık gevrek paketlerinde işlenmiş bileşenlerin bulunduğunu ve bunların şeker oranlarının çok yüksek olduğunu ifade etti. 

6 - Granola ve protein barları

Barların ultra işlenmiş gıdalar olduğunu ve yüksek oranda tuz içerdiğini belirten gıda uzmanı, bazılarının şeker ve katkı maddesi içerdiğine de dikkat çekti.

Fakat bilim insanı, granola ve protein barlarının ana öğünler değil de sağlıksız abur cuburlar yerine tüketildiğinde görece daha az zararlı olabileceğine işaret etti. 

Independent Türkçe, Science Focus



Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Kreatin takviyeleri yakın zamana kadar neredeyse sadece performansı artırmak ve kas kütlesini kazanmak isteyen sporcular ve vücut geliştiriciler tarafından kullanılıyordu. Ancak artık şaşırtıcı hızda büyüyen bir pazar var: Orta yaşlı kadınlar.

Dwayne "The Rock" Johnson hâlâ protein karışımını "hacim kazanmak" için kullanırken, Ivanka Trump bu yıl sabah smoothie'siyle birlikte bir doz aldığını açıkladı.

TikTok'taki fitness fenomenlerinden sağlık uzmanlarına kadar, bu tebeşirimsi toz artık kadınlar için bir dizi faydasıyla lanse ediliyor. Peki, kreatin tam olarak ne ve bilim bu trendi destekliyor mu?

Midland Health'te doktor ve direktör olan Dr. Rupa Parmar, The Independent'a "Kreatin üç amino asitten (arjinin, glisin ve metiyonin) elde edilen doğal bir bileşik" diye konuştu.

Enerji üretimi için esasen kaslarımızda depolanır.

Kırmızı et ve balık gibi gıdalardan az miktarda alınsa da vücudumuz da her gün yaklaşık 1 gram üretir.

Rupar, çoğu kadının gıdalardan günde önerilen 3 ila 5 gramı almadığını ve takviyenin yardımcı olabileceğini söyledi.

"Kadınlar doğal olarak erkeklerden çok daha düşük kreatin depolarına sahip ve kreaatin genellikle beslenmelerinde daha az yer alıyor. Dolayısıyla seviyelerini artırmak için kreatin almaktan daha fazla fayda görebilirler" diye ekledi.

Kreatinin bir takviye olarak yükselişi 1992'de Britanyalı kısa mesafe koşucusu Linford Christie ve engelli koşucu Sally Gunnell'in Barselona Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmasıyla başlamıştı.

Parlak fitness dergileri onu bir "buluş" diye nitelendirmeye başlamıştı: Fortune dergisindeki 1998 tarihli bir makale bileşiği "doğanın steroidi" diye adlandırmış, Los Angeles Times da "Güç tozu" diye manşet atmıştı.

Başlangıçta büyük oranda kas geliştirme ve antrenman sonrası toparlanmaya faydalarıyla ünlense de araştırmalar kreatinin faydalarının spor salonunun ötesine uzanabileceğini gösteriyor.

Kreatin hafıza, beyin sağlığı, depresyon tedavisi ve enerji artışıyla ilişkilendiriliyor.

Rupar, "Bu madde beyin sağlığını bile destekleyebilir. Bilişsel işlevi iyileştirmeye ve yaşlandıkça bir miktar koruma sağlamaya yardımcı olduğunu öne süren çalışmalar var" dedi.

Kansas Üniversitesi Tıp Merkezi tarafından Alzheimer hastaları üzerinde yapılan bir ön çalışmada, kreatin takviyelerinin hafızayı ve yürütme işlevini geliştirebileceği bulundu. Kreatin hormonal dalgalanmalara da iyi gelebilir.

Rupar sözlerine şöyle devam etti:

Kreatin, özellikle kendinizi daha yorgun hissettiğinizde, istikrarlı enerji seviyelerini destekleyerek regl döneminizdeki yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir.

Adet döngüsünü düzenleyen hormonlar olan östrojen ve progesteron, vücudun kreatini nasıl ürettiğini ve kullandığını etkiliyor.

Rupar, "Adet döngüsü sırasında kreatin seviyeleri değişebilir ve takviyeler, özellikle östrojen düşük olduğunda, enerji ve kas fonksiyonunu daha istikrarlı tutabilir" dedi.

Menopoza yaklaşan veya menopoza giren kadınlar için kreatin, özellikle direnç antrenmanıyla birleştirildiğinde kas kütlesi, gücü ve kemik yoğunluğundaki düşüşleri önlemeye yardımcı olabileceğinden özellikle umut verici görünüyor.

12 aylık bir çalışmada, kreatinin menopoza girmiş 47 kadında kemik mineral yoğunluğu kaybını azalttığı bulundu.

Tüm potansiyel avantajlarına rağmen, kreatinin dezavantajları da var.

En yaygın şikayetlerden biri şişkinlik: Kasları doyurduğu için su tutulmasına neden olabilir, bu da bazen şişkinlik hissine ve su ağırlığından dolayı tartıda birkaç kilo fazlalığa yol açar.

Yine de çalışmalar, önerilen dozlarda alındığında kreatinin çoğu sağlıklı yetişkin için güvenli olduğunu defalarca gösterdi.

Uzmanlar, özellikle böbrek rahatsızlığı olanlar veya ilaç kullananların başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmasını tavsiye ediyor.

Independent Türkçe