Miyazaki yapımlarından 5 hayat dersi

83 yaşındaki ustanın filmleri hayatın birçok alanına dokunuyor

Miyazaki yapımlarından 5 hayat dersi
TT

Miyazaki yapımlarından 5 hayat dersi

Miyazaki yapımlarından 5 hayat dersi

Japon anime ustası Hayao Miyazaki'nin yapımları sadece görsel bir şölen sunmakla kalmıyor, aynı zamanda derin yaşam dersleri de içeriyor.

İspanya'nın önde gelen gazetelerinden El Pais, Studio Ghibli'nin kurucusu Miyazaki'nin ünlü yapımlarındaki bazı yaşam derslerini haberleştirdi.

Günlük hayatın sihri

Miyazaki'nin filmlerinde sıkça karşılaşılan bir tema, günlük yaşamın sıradan anlarında saklı olan sihirdir. 

Bu sihir bazen, 1999 yapımı Yüreğinin Sesi'nin (Whispers of the Heart) genç kahramanı Shizuku'nun başına geldiği gibi tesadüfle ortaya çıkabilir.

Miyazakinin senaryosunu yazdığı Yoshifumi Kondō filminde Shizuku, kütüphaneden eve getirdiği kitapların daha önce Seiji Amasawa adında biri tarafından okunduğunu keşfeder. Bu gerçek, Shizuku'nun hayatını etkileyecektir.

Konfor alanının dışına çık

Miyazaki karakterleri genellikle kendi sıradan dünyalarını terk edip bilinmeyene doğru maceraya atıldığında gerçek kişiliklerini keşfeder. 

83 yaşındaki ustanın son animesi Çocuk ve Balıkçıl'da (The Boy and the Heron) kahraman, kendi konfor alanından çıkarak lanetli bir binaya girmeye karar verir. 

Bu hamlesi, annesinin ölümünün acısını atlatmasına ve üvey annesiyle ilişkisini iyileştirmesine olanak tanır.

14 Temmuz'da vizyona giren film, ABD'de yaklaşık 295 milyon dolar, Çin'de de 95 milyon dolar gişe hasılatı yakalamıştı.

Denge için doğaya ihtiyacımız var

Miyazaki, doğa ve insan arasındaki derin bağa büyük önem verir.

1988 yapımı Komşum Totoro'daki (My Neighbour Totoro) Satsuki'nin babası, "Ağaçlar ve insanlar eskiden iyi arkadaşlardı" diyerek, insanın kendi dengesini koruyabilmek için doğaya uygun yaşaması gerektiğini söyler. 

Herkes sınırını kendisi koyar

Japon ustanın animelerinde karakterler genelde kendi imkanlarını ve sınırlarını belirler. 

Henüz gerçekten kendi potansiyellerini sınamayan karakterler bile neyi başarıp neyi başaramayacağına peşinen karar verir. Dolayısıyla kişinin kendi düşünceleri ve inançları yaşam ufkunu belirler. 

2001 yapımı Ruhların Kaçışı'nda (Spirited Away) Chihiro, ejderha Haku'ya sınırlara dair bir soru sorar, o da tek sınırın gökyüzü, hayal gücü ve kendi zihnimiz olduğunu söyler.

Detaylar önemlidir

Miyazaki yapımlarında sık sık karşılaşılan bir diğer unsur da detaylara gösterilen özen. 

İzleyiciler bazen bir kedinin mahallede gezinirken izlediği yolu ya da bir toz zerresinin uçuşunu yakından takip eder. 

1989 yapımı Küçük Cadı Kiki'de (Kiki's Delivery Service), başkarakter Kiki'nin küçük kasaba hayatında yaşadığı maceralar, sıradan anların nasıl değerli hale gelebileceğini gösterir.

Independent Türkçe, El Pais, Deadline



Dünyada ilk: Neuralink'in beyin çipi takılan ALS hastası, YouTube videosu yaptı

Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
TT

Dünyada ilk: Neuralink'in beyin çipi takılan ALS hastası, YouTube videosu yaptı

Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)

Neuralink'in konuşamayan ilk hastası, beyin çipi sayesinde tek bir tuşa basmadan bir YouTube videosu hazırladı. 

Elon Musk'ın nöroteknoloji şirketi Neuralink, geliştirdiği beyin-bilgisayar arayüzü sayesinde felçli kişilerin beyin sinyalleriyle bilgisayar kullanmak gibi şeyler yapmasına olanak sağlıyor. 

Halihazırda üç kişiye takılan çip en son Bradford Smith'in beynine yerleştirilmişti. Smith, çipin takıldığı ilk amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastasıydı. Bir motor nöron hastalığı olan ALS, zaman içinde kas kontrolü ve konuşma kaybına yol açıyor. 

Hastalık nedeniyle konuşma yetisini kaybeden Smith ise Neuralink'in beyin çipi sayesinde bu becerisini bir dereceye kadar geri kazandı. Smith'in eski kayıtları kullanılarak yapay zeka yardımıyla sesinin sentetik bir versiyonu oluşturuldu. Böylece kendininkine benzeyen bir sesle iletişim kurabiliyor. 

ALS hastası yakın zamanda YouTube'da bir video paylaşarak beyin implantını günlük yaşamında nasıl kullandığını gösterdi.

"Merhaba ben Brad Smith, dünyada Neuralink beyin implantı takılan üçüncü kişiyim" diye başlayan video şöyle devam ediyor: 

Bu, Neuralink'le ve belki de bir beyin-bilgisayar arayüzüyle düzenlenen ilk video.

Smith geçen hafta yayımlanan videoda çip sayesinde bilgisayar imlecini kullandığını anlatıyor. 

Smith ayrıca motor korteksindeki çipin sürekli düşünce akışını okumadığını, bunun yerine imleci nasıl ve nereye hareket ettirmek istediğini gösteren beyin sinyallerini yorumladığını belirtiyor.

Fare imlecini kontrol etmek için ilk başta elini kullandığını düşünmeyi denemiş ancak dilini hareket ettirip çenesini sıkmayı düşünmenin daha etkili olduğunu fark etmiş. 

Musk biyografisinin yazarı Ashlee Vance'in önceki günlerde paylaştığı bir videoda Musk, Neuralink ekibinin Smith'in evine yaptığı ziyaret sırasında Smith'i arıyor.

Milyarder, "Umarım bu senin ve ailen için ezber bozan bir şey olur" diyor. Smith de çipin beynine yerleştirilmesinden dolayı heyecanlandığını dile getiriyor.

Neuralink implantı, Smith'in çocuklarıyla video oyunları oynamasına da olanak sağlıyor. Vance'e konuşan Smith, "Buraya gelmek yıllarımı aldı ve hâlâ ağlıyorum" diyor.

Benden daha büyük bir amaca sahip olmak gerçekten çok güzel. Gelecekte bu çalışmayla başkalarına hizmet edeceğim için gerçekten heyecanlıyım.

Independent Türkçe, Science Alert, Newsweek