Avustralya'da mantar jelibonu alarmı

Nisandan beri en az 5 kişi, "aslan yelesi" ve "kordiseps" şekerleri tükettikten sonra tedavi gördü

Avustralya'da mantar jelibonu alarmı
TT

Avustralya'da mantar jelibonu alarmı

Avustralya'da mantar jelibonu alarmı

Avustralya, tüketicilerin "kalp atışlarının hızlanması" ve "rahatsız edici halüsinasyonlar"la hastaneye kaldırıldığının bildirilmesinin ardından mantarlı jelibonları geri çağırdı.

Avustralya Yeni Zelanda Gıda Standartları, "beklenmedik zehirlenme" yaşayan kişiler nedeniyle çarşamba günü halka, Uncle Frog'un mantarlı jelibonlarını yememe uyarısı yaptı.

Nisandan bu yana "aslan yelesi" ve "kordiseps" şekerlerini tükettikten sonra Yeni Güney Galler'deki hastanelerde en az 5 kişinin tedavi görmesi, eyaletin sağlık departmanının Halk Sağlığı Yasası uyarınca bir uyarı yayımlamasına yol açtı.

Queensland ve Victoria da benzer uyarılar yayımladı.

Güney Avustralya yönetimi, ergenlik çağında bir erkeğin önceki haftalarda birkaç jelibonu sindirdikten sonra "tepkisiz bir halde" bulunduğunu açıkladı. Tedavi edilen gencin iyileştiği belirtildi.

İnsanlar bu jelibonları tükettikten sonra sürekli kusma, rahatsız edici halüsinasyonlar, nabzın hızlanması, nöbet benzeri etkinlik ve istemsiz hareket etme gibi bir dizi semptom bildiriyor.

Üç çocuk annesi Laura Jones, bir jelibonu yemesinin üzerinden ancak bir saat geçmişken rahatsız edici semptomlar yaşamaya başladığını söylüyor.

ABC'ye konuşan Jones şöyle diyor:

Ambulansla hastaneye kaldırılmam gerekti. Taşikardik bir haldeydim, kalp atış hızım 160'tı.

Jones, şekerlemeleri anksiyetesine iyi geleceğini düşünerek internetten satın almış ancak "bugüne kadar deneyimlediği en tuhaf şeyi" yaşamış.

Üç çocuk annesi kadın, "Gerçekten bedenimin dışında olduğumu hissettim ve kısa süreli hafıza kaybı yaşadım. Kıyametin yaklaştığı hissine kapıldım" ifadelerini kullanıyor:

Tüm samimiyetimle söylüyorum; ölecekmişim gibi hissettim. 'Çocuklara ne olacak' diye düşünüyordum.

Arşivlenen internet sitesine göre, önceki hafalarda kaydı silinen Uncle Frog, kendisini "genel esenliği geliştirmek" için "özel olarak formüle edilmiş" jelibonlar sunan bir işletme şeklinde pazarlıyordu.

2023'te tescil edilen şirket, Queensland'den 25 yaşındaki Rohan Bandil'i tek yöneticisi ve Brisbane'i de ana işyeri olarak kaydetmişti.

Ürün ambalajı, jelibonların "porsiyon başına 1000 mg"la "dünyanın en iyi keneviriyle aşılandığını" ifade ederken, internet sitesi ürünlerin "Avustralya'da yüzde 100 yasal" olduğunu iddia ediyordu.

Yeni Güney Galler Zehir Bilgi Merkezi Tıbbi Direktörü Dr. Darren Roberts, "Bu ürünlerin ne içerdiğine ilişkin incelemeler devam ediyor. Halka bu ürünleri tüketmemesini şiddetle tavsiye ediyoruz" diyor.

Bandil perşembe günü bir özür yayımladı:

Başlarına bu geldiği için gerçekten üzgünüz, niyetimiz bu değildi.

Bandil, ürünlerde "yabancı" içeriklerin bulunmasılya ilgili yetkililerin kendileriyle temasa geçmesinden sonraki bir saat içinde firmanın tüm siparişleri iptal ettiğini ve "satışları derhal durdurarak bir geri çağırma bildirimi yayımladığını" söyledi.

Aslan yelesi ve kordiseps, Avustralya Yeni Zelanda Gıda Standartları Kanunu uyarınca Avustralya'da satılamayan "yabancı gıdalar" olarak sınıflandırılıyor.

Bandil daha önce sadece satış ve dağıtımdan sorumlu olduğunu ve "tedarikçiyi" "Artık sizinle çalışmak istemiyoruz, bu kesinlikle saçmalık" diyerek bilgilendirdiğini iddia etmişti.

Independent Türkçe



E-yakıt devrimi kapıda: Uçaklar yakın gelecekte havayla çalışabilir

Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
TT

E-yakıt devrimi kapıda: Uçaklar yakın gelecekte havayla çalışabilir

Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)

Uçakların sadece havadan yakıt alması bilimkurgu gibi gelse de çok da uzak olmayan bir gelecekte bu bilimsel bir gerçeğe dönüşebilir.

Nasıl mı? E-yakıt veya "elektrikten üretilen sıvı" yakıt diye adlandırılan üçüncü nesil sürdürülebilir havacılık yakıtı (sustainable aviation fuel / SAF) sayesinde.

Uzmanlar, bu teknolojinin aslında şaşırtıcı derecede basit olduğunu söylüyor. Havacılık endüstrisinin aşması gereken en büyük engel ise maliyet.

Avrupa Hava Emniyeti Ajansı'na göre e-yakıtların tonu 8 bin 720 dolar, biyolojik bazlı SAF'in tonu 2 bin 365 dolar ve geleneksel jet yakıtının tonu 830 dolar.

Aether Fuels CEO'su Conor Madigan, e-yakıtın atmosferdeki veya endüstriyel emisyonlardan elde edilen karbondioksitin (CO2) doğrudan elektroliz yoluyla veya hidrojenle birleştirilerek karbonmonoksite (CO) dönüştürülmesiyle üretildiğini açıklıyor.

fghyju
Aether Fuels CEO'su Conor Madigan, havadan jet yakıtı üretmenin arkasındaki bilimin aslında epey basit olduğunu açıklıyor (Aether Fuels)

Daha sonra karbondioksit ve hidrojen birleştirilerek çeşitli hidrokarbon bileşikleri oluşturulabiliyor ve bunlar rafine edilerek jet yakıtına dönüştürülebiliyor.

Sustainable Aviation CEO'su Duncan McCourt, yakıldığında karbon saldığını belirtiyor. Bu, üretiminde yenilenebilir enerji santrali kullanılırsa tamamen net sıfır olduğu anlamına geliyor. Ayrıca biyolojik kaynaklı SAF'ten farklı olarak hammadde sınırlamaları ve arazi kullanımı sorunları da sözkonusu değil.

The Independent'a konuşan McCourt, "ticari seviyeye ölçeklendirmenin ve bunu makul bir maliyetle yapmanın" engel teşkil ettiğini söylüyor.

Madigan daha ayrıntılı bir şekilde, e-yakıt tesislerinin maliyetinin "yüksek olduğunu ve mevcut politikalar kapsamında gereken türde hidrojenin kıtlığının projeleri daha küçük ölçekli operasyonlarla sınırladığını" açıklıyor.

Bunun "maliyet verimliliğinin düşmesine ve kabul edilebilir sermaye getirisi elde etmek için çok yüksek fiyatlara yol açtığını" ifade ediyor.

Madigan şöyle devam ediyor:

CO2 artı H2 yakıtlarını teşvik eden politikaların olduğu sadece iki pazar var (Birleşik Krallık ve AB) ve bunlar sadece atık hidrojen veya yeşil hidrojenin kullanımına izin veriyor. Birçok şirket sermaye harcamalarını azaltmanın yollarını arıyor ancak çoğu yaklaşım bu süreçte verimlilikten ödün veriyor.

Madigan, atmosferden CO2 yakalamanın "çok fazla enerji gerektirdiğini ve dolayısıyla çok pahalı" olduğunu ancak bu sorunun yakıt fiyatına daha az etki ettiğini söylüyor.

Peki çözüm ne?

Bu kısmen politikacıların elinde.

McCourt "Hidrojen üretmek ve karbonu büyük ölçekte yakalamak için gereken enerjinin maliyeti, başlıca zorluklardan biri" diyor.

Bu sorunun üstesinden gelmek için kayda değer yatırımlar ve destekleyici hükümet politikalarına ihtiyaç var.

Peki havacılık endüstrisi "havadan yakıt"ı benimseyecek mi? Birkaç havayolu şirketi uçuşları için alternatif yakıtlar denediğinden, bu olası görünüyor.

Virgin Atlantic 2023'te Heathrow'dan New York'a yemeklik yağla çalışan bir Boeing 787 Dreamliner uçurdu ve United, Emirates ve British Airways gibi havayolu şirketleri de SAF kullandı.

Independent Türkçe