Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Dünyanın en güçlü bataryası, telefonların kredi kartı kadar ince hale gelmesini sağlayabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
TT

Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)

Karbon fiber kullanarak ultra güçlü ve hafif bir batarya icat eden bilim insanları, bunun elektrikli uçaklara güç sağlayacak kadar enerji yoğunluğuna sahip olduğunu iddia ediyor. 

İsveç'teki Chalmers Teknik Üniversitesi'nden bir ekip, dünyanın en güçlü bataryası diye lanse edilen malzemenin yük taşıyıcı bir yapı olarak hizmet verebilecek kadar sağlam olduğunu, yani bir aracın tasarımına entegre edilerek ağırlığı ciddi miktarda azaltıp menzili artırabileceğini söylüyor.

Chalmers'tan bilim insanı Richa Chaudhary, liderliğini üstlendiği araştırma hakkında "Alüminyum kadar sert ve ticari düzeyde kullanılabilecek kadar enerji yoğunluğuna sahip, karbon fiber kompozitten yapılmış bir batarya üretmeyi başardık" diyor.

Tıpkı insan iskeleti gibi, bu batarya da çok işlevli.

Çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilecek yeni batarya tasarımı, dizüstü bilgisayarların ağırlığını yarıya indirebilir veya cep telefonlarını kredi kartı kadar ince hale getirebilir. Araştırmacılar ayrıca elektrikli araçların menzilini yüzde 70 oranında artırabileceğini iddia ediyor.

Batarya yapımında karbon fiber kullanımı ilk kez 2018'de denenmiş ancak enerji yoğunluğu, ticari uygulamalarda kullanılması için yeterli olmamıştı. Son batarya tasarımı 30 Wh/kg enerji yoğunluğuna sahip, bu da muadili bir lityum iyon bataryanın kapasitesinin yaklaşık 4'te birine denk geliyor. Öte yandan aracın bataryayla birlikte inşa edilebilmesi, çok daha az yer kaplayacağı ve daha hafif olacağı anlamına geliyor.

Chalmers Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan Leif Asp, "Yeni batarya, çok işlevli özellikler açısından öncülünden iki kat daha iyi ve aslında dünyada bugüne kadar yapılmış en iyisi" diyerek otomotiv ve havacılık sektörlerinin ilgisini şimdiden çektiğini belirtiyor.

Kredi kartı inceliğindeki cep telefonlarının veya bugünkünün yarısı kadar ağırlığa sahip dizüstü bilgisayarların yakın gelecekte üretileceği düşünülebilir. Ayrıca arabalardaki ya da uçaklardaki elektronikler gibi bileşenler, yapısal bataryalardan güç alabilir. Taşımacılık sektörünün zorlu enerji ihtiyaçlarını karşılamak için büyük yatırımlar gerekecek fakat teknolojinin en büyük farkı yaratabileceği yer de burası.

Kütlesiz enerji depolama denen konuya dair araştırma, Advanced Materials adlı hakemli dergide salı günü yayımlanan "Unveiling the multifunctional carbon fibre structural battery" (Çok işlevli karbon fiber yapısal bataryanın ortaya çıkışı) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



FDA'den 30 yıl sonra bir ilk: Sağlıklı gıda listesi değişti

Artık tüm yağlara karşı çıkılmıyor (AP)
Artık tüm yağlara karşı çıkılmıyor (AP)
TT

FDA'den 30 yıl sonra bir ilk: Sağlıklı gıda listesi değişti

Artık tüm yağlara karşı çıkılmıyor (AP)
Artık tüm yağlara karşı çıkılmıyor (AP)

ABD'de satılan gıdalardaki "sağlıklı" ibaresine dair yeni bir düzenleme yapan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 30 yıl önce yayımladığı gıda yönergesinde ilk kez değişikliğe gitti.

Amerikan marketlerindeki ürünler, beslenmeye bağlı kronik hastalıkları azaltmak için etiketleniyor.

"Sağlıklı" olduğu iddiasını taşıyan gıdaların belirlenen oranlarda meyve, sebze, tahıl, süt ürünleri ya da protein içermesi gerekiyor.

Dün yeni düzenlemeleri duyuran FDA, gıdalara sonradan eklenen şekerleri tarihinde ilk kez kısıtladı. Sodyum ve doymuş yağlara da sınırlama getirildi. 

Şekerli kahvaltılık gevrekler, çok tatlı yoğurtlar, beyaz ekmek ve bazı granola barları artık "sağlıklı" etiketini taşıyamayacak. 

Zeytinyağı, somon, yumurta, su, meyve ve sebzelereyse bu etiket yapıştırılabilecek. 

Eskiden tüm yağlara karşı çıkan FDA artık doymuş yağları kısıtlama çağrısı yapıyor. Avokado, zeytinyağı, somon, chia ve kinoa gibi sağlıklı tohumlar ve kuruyemişler de bu doğrultuda öneriliyor.

FDA Başkanı Robert Califf bu güncellemeyle birlikte bir açıklama yayımlayarak gıdanın toplumun geleceğindeki rolünü vurguladı:

Beslenme bilgisine erişimi iyileştirmek toplum sağlığı açısından önemli bir çaba. Böylece FDA halkın sağlıklı yeme alışkanlıklarını oluşturmasına yardımcı oluyor.

FDA'nın üst düzey yetkililerinden Jim Jones da ABD'nin en zengin ülkeler arasında en düşük yaşam süresi beklentisine sahip olduğunu hatırlattı.

Üreticilerin yeni kurallara uymaları için önlerinde iki ay var. 

Tufts Üniversitesi'nden beslenme uzmanı Dr. Dariush Mozaffarian, "40 yıl önceki bilime" dayanan eski yönergenin "korkunç derecede geçersiz" kaldığını ve ilk olarak 2022'de önerilen değişikliğin sonunda gerçekleşmesinin çok önemli olduğunu vurguladı. 

FDA'ya göre Amerikalıların dörtte üçünden fazlası sebze, meyve ve süt ürünleri bakımından yetersiz besleniyor. 

Toplumun yüzde 77'sinin doymuş yağ, yüzde 63'ünün ilave şeker, yüzde 90'ının da sodyum sınırlarını aştığı tahmin ediliyor.

Bu kadar sağlıksız beslenme de kalp hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıklara yol açıyor. 

Independent Türkçe, ScienceAlert, AP, AFP