Yok edilen kentin kalıntıları, Roma İmparatorluğu'nun acımasızlığını gözler önüne serdi

Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
TT

Yok edilen kentin kalıntıları, Roma İmparatorluğu'nun acımasızlığını gözler önüne serdi

Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)

Arkeologlar, 2 bin yıldan daha önce Antik Romalıların, halkı imparatorluğa isyan eden bir kenti kuşatarak neredeyse 2 asır boyunca yerleşim yapılmayacak derecede tahrip ettiğini söylüyor.

Araştırmacılar, modern İtalya'daki antik Roma müttefiki kent Fregellae'de, MÖ 125'te yıkılmadan önce sahip olduğu sosyal ve ekonomik dokuyu anlamak amacıyla kazı yaptı.

Bölgedeki en eski villada ve kentin dışındaki Roma askeri kampında yapılan son kazılar, saldırının antik şehrin geçim kaynağını, bölgenin 170 yıldan daha uzun süre boş kalmasına yol açacak şekilde yok ettiğine işaret ediyor.

Arkeologlar, Roma'dan yaklaşık 100 kilometre uzaktaki villanın, Fregellae'nin kuşatılmasından 80 yıl önce, MÖ 205 gibi inşa edildiğini ve bölgede keşfedilen bu tarza sahip yapıların en eskisi olduğunu söylüyor.

Bilim insanları, Romalıların saldırısının villada yol açtığı tahribatının bir kat yangın hasarı ve çömlek parçaları gibi izlerini ortaya çıkardı.

Arkeolojik alandaki kazının, dönemin bölge sakinlerinin kırsal yaşamına ve ekonomik faaliyetlerine dair yeni içgörüler sunduğunu söylüyorlar.

Kazı alanında keşfedilen tohumlar ve bitki kalıntıları, antik villa kompleksinde şarap, meyve ve tahıl üretildiğini açığa çıkardı.

Araştırmacılar, şarabın "yalnızca yerel pazar için değil", aynı zamanda "İspanya ve Fransa'ya kadar uzanan" daha geniş bir Akdeniz ticareti için üretildiğini söylüyor.

Bilim insanları, artık bölgenin tahribatının şehirde yaşayanların geçim kaynağına bir darbe vurma amacı taşıdığına inanıyor.

İsyanın nedeni tamamıyla belirsiz değil, akademisyenler bunun müttefik kentteki insanların, özellikle toprak mülkiyeti konusunda eksiksiz yasal haklara sahip tam Roma vatandaşları olma talebinden kaynaklandığını düşünüyor.

Araştırmacılar, isyan döneminde Roma'nın konsüllerinin yurtdışında seferlere çıktığını söylüyor.

Leibniz Arkeoloji Merkezi'nden (LEIZA) Dominik Maschek, "Şiddetli yıkım, bölgenin tüm ekonomisine kalıcı zararlar vermişti. Bölge nihayet çöplük olarak kullanılana dek 170 yıldan daha uzun süre boş kaldı" dedi.
 

scdfv
Tohumların ve bitki kalıntılarının analizi, şarap üretimi ve ticaretine dair bilgi veriyor (LEIZA/Anton Ritzhaupt)

Bilim insanları, antik şehrin dışındaki Roma askeri kampının kalıntılarını da inceledi.

Kuşatma için özellikle inşa edilen kampın 90'a 143 metrelik bir alanı kapladığını, bir sur ve hendekle çevrildiğini ortaya çıkardılar.

Araştırmacılar, bu yapının Roma İmparatorluğu'nun askeri strateji ve kuşatma taktikleriyle uyumlu olduğunu söylüyor.

Dr. Maschek "Bu yeni bilgiler MÖ 125'teki Roma kuşatmasına dair çizdiğimiz resmi pekiştiriyor" dedi.

Lucius Opimius'un önderliğindeki Roma güçleri, Latin kenti Fregellae'ye saldırarak onu yok etmişti. Bu olay, Roma'nın tüm İtalyan müttefiklerinin tam vatandaşlık talep ettiği MÖ 91 ve 87 arasındaki Sosyal Savaş'a yol açan bir dizi krizin bir parçasıydı.

Son bulgular, Roma'nın Fregellae'yi kuşatmasının yol açtığı yıkımın boyutlarını açığa çıkararak, saldırının ardından kültürel peyzajı sarsan değişiklikleri gösteriyor.
Independent Türkçe



Mafya babasının filmi, niçin memleketinde gösterilemiyor?

Bir Britanyalı Formula 1 yarışı için gittiği Hollanda'da, resimdeki Denaro'yla karıştırılarak gözaltına alınmıştı (AP)
Bir Britanyalı Formula 1 yarışı için gittiği Hollanda'da, resimdeki Denaro'yla karıştırılarak gözaltına alınmıştı (AP)
TT

Mafya babasının filmi, niçin memleketinde gösterilemiyor?

Bir Britanyalı Formula 1 yarışı için gittiği Hollanda'da, resimdeki Denaro'yla karıştırılarak gözaltına alınmıştı (AP)
Bir Britanyalı Formula 1 yarışı için gittiği Hollanda'da, resimdeki Denaro'yla karıştırılarak gözaltına alınmıştı (AP)

Meşhur Cosa Nostra mafyasının babalarından Matteo Messina Denaro'nun hayatından esinlenilen film, memleketinde gösterime girmiyor.

Sicilya'nın Castelvetrano kasabasındaki tek sinemanın sahibi, prömiyerini Venedik Film Festivali'nde yapan ve 10 Ekim'de genel izleyiciye sunulacak Sicilian Letters (Sicilya Mektupları) adlı filmi kendi mekanında göstermeyeceğini açıkladı. 

Marconi sinemasının sahibi Salvatore Vaccarino, "Benim ilgimi çekmiyor, beni ilgilendirmiyor" diyor.

Sinemanın patronu, eski belediye başkanı Antonio Vaccarino'nun oğlu. Hayatını kaybeden babası, 1990'larda uyuşturucu kaçakçılığına karıştığı gerekçesiyle hüküm giymişti. 

Mafya babasını yakalamak isteyen İtalyan gizli servisleri adına Denaro'yla iletişime geçtiği biliniyor. 

Film de bu iletişime dayanıyor. 

İtalyan Ansa haber ajansı, babasından bahsedildiği için Vaccarino'nun filmi sinemada göstermediğini bildirdi. Denaro bölgede çok sevildiğinden bu eleştirel filmin vizyona sokulamayacağını savunanlar da var. 

scdvr
Matteo Messina Denaro, İtalya'nın en çok arananlarındandı (Carabinieri)

Castelvetrano Belediye Başkanı Giovanni Lentini, sinema sahibini filmi göstermesi için ikna etmeye çalışacağını söylüyor. 

Denaro, Palermo'daki bir sağlık tesisinde kanser tedavisi görürken Ocak 2023'te yakalanmıştı. 30 yıl boyunca kaçak yaşayan mafya babası, yakalandıktan 9 ay sonra öldü. 

Kurbanlarıyla bir mezarlığı doldurabileceğini söyleyerek övündüğü biliniyor. 

2006'da üst düzey mafya liderleri Bernardo Provenzano ve 2007'de Salvatore Lo Piccolo'nun tutuklanmasından sonra Sicilya mafyası dünyasında babaların babası kabul ediliyordu.

61 yaşında ölen Denaro, "Avrupa'nın en çok aranan adamı" olarak nitelendiriliyordu. "Şeytani" diye de anılan mafya lideri, Netflix'in Dünyanın En Çok Aranan Suçluları (World’s Most Wanted) belgeselinde de yer almıştı.
Independent Türkçe, Guardian, AP