Demans araştırması: Kitap mı, video oyunları mı daha iyi geliyor?

Araştırmaya imza atan bilim insanları araştırma kapsamındaki eylemlerin, fiziksel aktivitenin yerine geçmeyeceğini vurguluyor (Unsplash)
Araştırmaya imza atan bilim insanları araştırma kapsamındaki eylemlerin, fiziksel aktivitenin yerine geçmeyeceğini vurguluyor (Unsplash)
TT

Demans araştırması: Kitap mı, video oyunları mı daha iyi geliyor?

Araştırmaya imza atan bilim insanları araştırma kapsamındaki eylemlerin, fiziksel aktivitenin yerine geçmeyeceğini vurguluyor (Unsplash)
Araştırmaya imza atan bilim insanları araştırma kapsamındaki eylemlerin, fiziksel aktivitenin yerine geçmeyeceğini vurguluyor (Unsplash)

Boş zamanlarınızda televizyon kumandasını mı elinize alıyorsunuz, yoksa güzel bir kitabı mı? Güney Avustralya Üniversitesi'ndeki bilim insanları, bu tercihin beyin sağlığınızı etkileyebileceğini söylüyor.

The Journals of Gerontology, Series A: Biological Sciences and Medical Sciences adlı bilimsel dergide yer alan makalede sonuçları yayımlanan araştırmada, 60 yaş ve üstündeki 397 kişinin 24 saat boyunca neler yaptığı incelendi. 

Oturarak ya da uzanarak yapılan bazı aktivitelerin bilişsel kapasiteye daha iyi geldiği saptandı.

Okumak, müzik dinlemek, dua etmek, el ustalığı isteyen işler yapmak, müzik aleti çalmak ve başkalarıyla sohbet etmenin hafıza ve düşünme kabiliyetine iyi geldiği görüldü.

Araştırmacılar, video oyunları oynamayı ya da TV izlemeyiyse zararlı buldu.

Bilim insanları, demans vakalarının en az yüzde 45'inin hayat tarzındaki değişikliklerle önlenebileceğini belirterek bu çalışmanın önemine dikkat çekiyor.

Avustralyalı araştırmacılar ülkelerindeki her bin kişiden birinin, yani 411 bin kişinin bunamayla mücadele ettiğini söylüyor. 

Küresel rakamlara bakıldığındaysa Dünya Sağlık Örgütü tahminlerine göre toplamda 55 milyonu aşkın kişide demans var ve buna her yıl neredeyse 10 milyon yeni vaka ekleniyor.

Makaleye imza atan isimlerden Dr. Maddison Mellow, bu araştırma kapsamında incelenen aktivitelerin zihni farklı şekillerde uyardığını ve çeşitli sosyal etkileşim biçimlerine neden olduğunu açıklıyor.

Mellow, "Fiziksel aktivitenin demans riskine karşı güçlü bir koruyucu olduğunu halihazırda biliyoruz. Beyin sağlığınızı geliştirmek istiyorsanız buna kesinlikle öncelik vermelisiniz. Ancak şu ana kadar hareket edilmeden yapılan aktivitelerdeki değişikliğin beyin sağlığımızı geliştirip geliştirmediğine doğrudan bakan bir araştırma yapılmamıştı" diyor. 

Independent Türkçe, Medical Xpress, Güney Avustralya Üniversitesi



NASA, uzayda mahsur kalan iki astronotun dönüşünü yine erteledi

Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
TT

NASA, uzayda mahsur kalan iki astronotun dönüşünü yine erteledi

Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda aylardır mahsur kalan iki astronotunun dönüşünün daha da ertelenerek en erken mart sonunda gerçekleşeceğini salı günü duyurdu.

Butch Wilmore ve Sunita Williams, Boeing'in uzay istasyonuna gerçekleştirdiği ilk uçuşun mürettebatı olarak 5 Haziran 2024'te 8 günlük bir görev için havalanmıştı. Bu görev halihazırda 8 ayı aşmış durumda.

Astronotların uçtuğu Starliner uzay aracı, fırlatma öncesinde, sırasında ve sonrasında sorun yaşadığı için NASA onları ilk planlandığının aksine eve döndürmeme kararı almıştı.

SpaceX'in bir kurtarma görevinde sorun çıkmış ve Elon Musk'ın şirketi eylülde Falcon 9 roketlerini geçici süreliğine yere indirmek zorunda kalmıştı.

Başlangıçta yeni mürettebatı uçurmak için farklı bir SpaceX kapsülü düşünülmüştü ancak NASA, en iyi seçeneğin yeni aracı beklemek olduğuna karar vermişti.

SpaceX, diğer mürettebatı taşıyacak yeni bir kapsül hazırlamak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu belirtmişti.

Wilmore ve Williams'ın geri dönüş yolculuğunu gerçekleştirebilmesi için uzay istasyonuna yeni bir mürettebatın gitmesi gerekiyor. NASA, salı günü astronotların ancak "tesiste devam eden bilimsel çalışma ve bakım işlemlerinde daha iyi bir geçiş" için öğrenilen bilgilerin yeni gelen mürettebatla paylaşılmasını sağlayacak "devir teslim döneminden" sonra ayrılabileceğini söyledi.

NASA, son program değişikliğinin ekiplere ocak ayının başlarında SpaceX Florida tesisine varacak "yeni Dragon uzay aracının işlemlerini tamamlamak" için daha fazla zaman tanıdığını söyledi. NASA'nın ticari mürettebat programının yöneticisi Steve Stich, "Yeni bir uzay aracının üretimi, montajı, test edilmesi ve son entegrasyonu, ayrıntılara büyük özen göstermeyi gerektiren zahmetli bir iş" dedi.

Mahsur kalan astronotların daha önce şubat sonuna kadar dönmesi bekleniyordu. Son değişiklik, yerlerine geçecek astronotların "en erken Mart 2025 sonunda" uzay istasyonuna doğru kalkışa geçmesi anlamına geliyor.

Stich "SpaceX ekibinin, görevlerimizi desteklemek üzere sıkı bir şekilde Dragon filosunu genişletmek için çalışmasını ve birlikte yeni kapsülün uçuşa hazır hale getirilmesi amacıyla çalışırken istasyon programının ve sefer ekiplerinin esnekliğini takdir ediyoruz" dedi.

Independent Türkçe