Yem olmak istemeyen erkek ahtapotlar, çiftleşme sırasında partnerini zehirliyor

(Wen-Sung Chung/Queensland Üniversitesi)
(Wen-Sung Chung/Queensland Üniversitesi)
TT

Yem olmak istemeyen erkek ahtapotlar, çiftleşme sırasında partnerini zehirliyor

(Wen-Sung Chung/Queensland Üniversitesi)
(Wen-Sung Chung/Queensland Üniversitesi)

Bilim insanları, erkek mavi çizgili ahtapotların kendilerinden çok daha büyük partnerleri tarafından öldürülmemek ve yamyamlığa maruz kalmamak için seks sırasında dişilere zehir vererek onları felç ettiğini buldu.

Queensland Üniversitesi'nden araştırmacılar bu türün erkek ahtapotunun, çiftleşme sırasında dişileri hareketsiz bırakmak için ölümcül tetrodotoksin zehrinin bir dozunu onlara isabetli bir şekilde enjekte ettiğini söylüyor.

Yassısolucanlar, yumuşakçalar, amfibiler ve balon balığı gibi balıklar da dahil birçok canlı, bu ölümcül nörotoksini avını öldürmek ve kendini savunmak için kullanıyor.

Hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan yeni çalışma, erkek mavi çizgili ahtapotların üreme sonrası yamyamlığa uğramamak için dişinin ana atardamarını isabetli bir şekilde hedef alıp ısırarak onu hareketsiz hale getirdiğini ortaya koydu.

Mavi halkalı ahtapotla yakın akraba olan bu tür, simbiyotik bakteriler kullanarak tetrodotoksin zehrini tükürük bezlerinde hapsediyor.

Bilim insanları, ahtapotun toksin dolu tükürüğünü büyük avlarını felç etmek ve ardından yutmak için kullandığını daha önce belgelemişti.

Bu son derece güçlü toksinin insanlarda ölümcül zehirlenmelere yol açtığı vakalar da daha önce kaydedilmişti.

Dişi mavi çizgili ahtapotlar erkeklerin yaklaşık iki katı büyüklüğünde olsa da bilim insanları yeni çalışmada, erkeklerdeki tükürük bezinin dişilerinkinden yaklaşık üç kat daha ağır olduğunu gözlemledi.

Araştırmacılar, erkeklerin üreme sırasında yamyamlığa maruz kalma riski taşıdığını da biliyor.

Laboratuvarda ahtapot çiftleşme deneyleri yapan bilim insanları, erkeklerin "yüksek hassasiyetli bir ısırıkla" dişinin aortunu hedef aldığını ve yaklaşık bir saat süren çiftleşme sırasında tetrodoksin enjekte ettiğini saptadı.

Toksin, dişi ahtapotların yaklaşık 8 dakika sonra nefes almayı bırakmasına, vücutlarının solgunlaşmasına ve göz bebeklerinin ışığa tepkisiz hale gelmesine neden oluyor. Bu işaretler felç olduklarını gösteriyor.

Bilim insanları "Bu asfiksi benzeri durumda dişilerin vücut rengi soluklaştı. Gözbebekleri de daraldı ve tetrodotoksin zehirlenmesi sırasında yaşandığı gibi sinir kontrolünün kaybının belirtisi olan parlak ışık flaşlarına karşı tüm reflekslerini kaybetti" diye yazıyor.

Dişiler hareketsiz kaldıktan sonra, erkekler başarılı bir şekilde çiftleşti ve dişiler, kollarının kontrolünü yeniden kazanıp erkekleri ittiğinde çiftleşme sona erdi.

Çalışmadaki dişi ahtapotların hiçbiri ölmedi, bu da ölümcül zehre karşı dirençli olduklarına işaret ediyor.

Öte yandan ısırık bölgesinde çıkıntılar ve açık yaralar gibi yaralanma belirtileri gösterdiler.

Bilim insanları, erkeklerin partnerlerini felç etmeye yönelik bu stratejisinin muhtemelen çiftleşme sonrası yamyamlığa uğrama tehlikesini azaltmak amacıyla evrimleştiğini söylüyor.

Araştırmacılar "Dişileri zehirlemek onları hareketsiz hale getirerek erkeklerin başarılı bir şekilde çiftleşmesini sağlıyor" diye yazıyor.

Independent Türkçe



1990'ların kült bilimkurgusu yeniden çekilecek

Fotoğraf: Touchstone Pictures
Fotoğraf: Touchstone Pictures
TT

1990'ların kült bilimkurgusu yeniden çekilecek

Fotoğraf: Touchstone Pictures
Fotoğraf: Touchstone Pictures

1990'ların kült klasik bilimkurgusu Yıldız Gemisi Askerleri'nin (Starship Troopers) yeniden çevrimi için çalışmalar sürüyor. Filmin bazı önemli farklılıklar içerecek yeni versiyonunu Yasak Bölge 9'un (District 9) arkasındaki Neill Blomkamp yazıp yönetecek.

Hollandalı aykırı yönetmen Paul Verhoeven tarafından çekilen ve başrollerinde Denise Richards, Neil Patrick Harris ve Casper Van Dien'in yer aldığı ilk Yıldız Gemisi Askerleri, gösterime girdiğinde eleştirmenlerce beğenilmemiş ve 100 milyon dolarlık bütçesine karşılık sadece 120 milyon dolar kazanarak gişede zorlanmıştı.

Sonraki yıllarda hayranların ordu ve sağcı politikalarına hicivli yaklaşımını beğenmesiyle takdir edilmeye başlanmıştı. Bazı izleyiciler bu yaklaşımı hâlâ kaçırıyor.

Deadline'ın haberine göre, Blomkamp'ın yöneteceği ve eşi Terri Tatchell'in de yapımcı olarak görev alacağı yeni filmin dağıtımını Sony üstleniyor. Haberde bu uyarlamanın Verhoeven'inkinden farklı olacağı ve muhtemelen kaynak metne daha sadık kalacağı belirtiliyor.

Robert A. Heinlein'ın 1959 tarihli aynı adlı romanı, Juan "Johnnie" Rico adlı genç askerin "Böcekler" diye bilinen uzaylı türüne karşı yıldızlararası savaşta savaşan fütüristik askeri servis Mobil Piyade'de geçirdiği zamanı anlatan, son derece politik temalı bir kitap.

Heinlein'ın yazıları oy hakkı, yurttaşlık erdemi, çocuk suçluluğu, bedensel ceza, idam cezası ve savaş üzerine ahlaki ve felsefi tartışmalarla dolu. Ancak Verhoeven'in hicivlerinde ağır bir şekilde hedef aldığı fütüristik toplum tasvirinde romanın hem militarizmi hem de faşizmi teşvik ettiğine inanan eleştirmenler, onu epey tartışmıştı.

zaxsdfrgt
Ocak 2023'te Neill Blomkamp (AFP)

Romanla film arasında da çok sayıda farklılık var. Kitapta baş karakter Johnnie, Filipin kökenliyken, Verhoeven'in filminde karakter beyaz bir Amerikalı.

Verhoeven çoğunlukla beyazlardan oluşan oyuncu kadrosu kullanmıştı ancak kitaptaki toplum çeşitli ve çok etnikli olarak tasvir edilmişti. Bir başka küçük değişiklik de askerlerin giydiği mekanize savaş kıyafetlerinin bütçe kısıtlamaları nedeniyle kaldırılmış olması.

Sahil Güvenlik'in (Baywatch) arkasındaki yazar ikili Mark Swift ve Damian Shannon, 2016'da yeniden çekme planına katılmıştı ve Yıldız Gemisi Askerleri'nin tam bir seri olarak yeniden başlatılması da ihtimaller dahilindeydi.

İlk Yıldız Gemisi Askerleri'nin sinemalarda gösterilmeyen iki devam filmi var: Starship Troopers 2: Hero of the Federation (2004) ve Starship Troopers 3: Marauder (2008). Ayrıca iki animasyon filmi de yapıldı: Starship Troopers: Invasion (2012) ve Starship Troopers: Traitor of Mars (2017).

Blomkamp'ın yarış oyunu Gran Turismo'yu dramatize ettiği son filmi eleştirmenlerden hem olumlu hem olumsuz yorumlar almıştı. Film, gişede 122 milyon dolar hasılat elde etmişti.

Independent Türkçe