Zehirli hayvan kavramı değişiyor, salyangozlar yılanlarla aynı sınıfa giriyor

Araştırmacılar, sümüklüböceklerin ve salyangozların çiftleşme amaçlı kur yapma sırasında potansiyel eşlerine zehir enjekte ettiğini saptadı (Unsplash)
Araştırmacılar, sümüklüböceklerin ve salyangozların çiftleşme amaçlı kur yapma sırasında potansiyel eşlerine zehir enjekte ettiğini saptadı (Unsplash)
TT

Zehirli hayvan kavramı değişiyor, salyangozlar yılanlarla aynı sınıfa giriyor

Araştırmacılar, sümüklüböceklerin ve salyangozların çiftleşme amaçlı kur yapma sırasında potansiyel eşlerine zehir enjekte ettiğini saptadı (Unsplash)
Araştırmacılar, sümüklüböceklerin ve salyangozların çiftleşme amaçlı kur yapma sırasında potansiyel eşlerine zehir enjekte ettiğini saptadı (Unsplash)

Bilim insanlarına göre bahçe salyangozları ve sümüklüböcekler artık zehirli kabul edilebilir.

Araştırmacılar zehir tanımını altüst eden bir çalışmada sadece yılan ve örümceklerin ısırıklarının değil, yaprak bitlerinin salyaları ve sümüklüböceklerin salgıladığı kimyasalların da zehirli sınıfına girdiğini açıkladı.

Bu tanım değişikliği, onbinlerce yeni türün zehirli olarak kabul edilebileceği anlamına geliyor.

Trends in Ecology & Evolution adlı hakemli dergide yayımlanan araştırmaya göre, salya gibi maddeler aynı evrimsel işlevi yerine getiriyor: başka bir organizmanın vücudunu onun çıkarlarına aykırı şekilde manipüle etmek.

Londra'daki Doğa Tarihi Müzesi'nin zehir uzmanı Dr. Ronald Jenner'ın liderliğini üstlendiği makale zehrin, bir organizmanın başka bir canlı organizmada fizyolojik bir değişiklik yaratmak için kullandığı, vücut içinden salgılanan herhangi bir madde olarak yeniden tanımlanması gerektiğini savunuyor.

Bu, bitkilerin özsuyunu emip zehirli salgılar enjekte ederek onların savunma mekanizmalarını devre dışı bırakan ağustosböcekleri, yaprak bitleri ve kalkan böcekleri gibi böceklerin ve toksinleri cinsel partnerlerini manipüle etmek için kullanan bahçe salyangozları ve sümüklüböceklerin, avlarına karşı zehir kullanan yılanlar ve akreplerin saflarına katılacağı anlamına geliyor.

Dr. Jenner "Bu yeniden tanımlama, zehri dar anlamıyla bir silah olarak değil, yaygın bir evrimsel strateji olarak anlamamızı sağlıyor" diyor.

Bir sivrisinek deriye girdiğinde hortumun ne yaptığını incelersek bağışıklık sistemini baskılayan toksinler enjekte ederek hayvanın, fark edilip kovalanmadan güvenli bir şekilde kan emmesini sağladığını görüyoruz. Moleküler düzeyde örneğin bir engerek yılanının tavşanı ısırmasıyla çok benzerlik taşıyor. Kavramsal olarak ikisi de tam anlamıyla aynı sistemle çalışıyor: iki organizma arasında, enjekte edilen toksinlerin aracılık ettiği bir çatışma alanı. Ve bu zehirdir.

Araştırmacılar ayrıca eşek arıları, arılar ve karıncaların yanı sıra böcekler ve yaprak bitlerindeki zehrin, başlangıçta hayvanlar yerine bitkiler üzerinde kullanıldığını da keşfetti.

Sümüklüböcekler ve salyangozlar da çiftleşme amacıyla kur yaparken potansiyel partnerlerine zehir enjekte ediyor. Örnekler, partnerlerini iradeleri dışında yönlendirmek için biyoaktif moleküllerle kaplı aşk okları atan salyangozlardan, dikenli falluslarıyla dişilerin tekrar çiftleşmesini engelleyen bir salgı enjekte eden erkek göksineklere kadar değişiyor.

Araştırmacılar bu çiftleşme salgılarının da zehir tanımına uyduğunu çünkü bu maddelerin evrimsel çıkar çatışmasında karşıdakini manipüle etmek için vücuda içeriden verildiğini savunuyor.

Yazarlar bu yeniden tanımlamanın, geleneksel olarak ayrı alanlarda çalışan bilim insanlarının güçlerini birleştirerek zehir biyolojisinin daha hızlı anlaşılmasını sağlayacağını umuyor.

Independent Türkçe



Sevilen suç dramasında ayrılık rüzgarı

Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
TT

Sevilen suç dramasında ayrılık rüzgarı

Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)
Sanjeev Bhaskar ve Sinéad Keenan, Unforgotten'da (ITV)

ITV'nin popüler dizisi Unforgotten, yaratıcısının yapımdan ayrılma sinyali vermesiyle büyük bir değişime uğramak üzere olabilir.

2015'te prömiyerini yapan Unforgotten, kanalın mütevazı bir hiti olarak yayın hayatına başladı ve izleyicileri Nicola Walker ve Sanjeev Bhaskar'ın canlandırdığı Başkomiser Cassie Stuart ve Komiser Sunny Khan'la tanıştırdı. Daha sonraki sezonlarda Sinéad Keenan'ın hayat verdiği Başkomiser Jessie James de ekibe katıldı.

Her sezonda yeni bir çözülmemiş vakaya odaklanan Londra merkezli suç dramasının izleyici sayısı ilk günden bu yana arttı.

Ancak dizinin uzun süreli izleyicilerini endişelendirecek bir haberle, serinin yaratıcısı ve yazarı Chris Lang, yaklaşan 7. sezonun ardından yapımdan ayrılmayı düşündüğünü söyledi.

Lang yakın zamanda Royal Television Society'ye verdiği röportajda "Muhtemelen bu sezondan sonra bayrağı devredeceğim" dedi.

Yapımı "başından" "acı sonuna kadar" denetleyen Lang, izleyicilerin dizinin son sezonlarda "fazla politik" hale geldiği yönündeki şikayetlerine de değindi.

Dizinin ele aldığı konular arasında sığınmacılar ve pandemi de var.

Lang sözlerini "Ülkenin durumu hakkında söyleyecek bir şeyim olmasaydı yazmazdım" diye sürdürdü.

Unforgotten'ın kendine özgü ve sağlam bir yapısı olması, bana Britanya toplumuna ayna tutmam için alan sağlıyor; bu bir Truva atı dizisi.

Lang "Yine işin içinde olacağım ama 42 bölüm yazdım ve kendimi tekrar etmek istemiyorum" dedi.

Unforgotten'ın her sezonunda, birinci bölümde kalıntıları bulunan bir kişiyle tarihi bir bağı olan bir dizi yeni karakter geliyor.

Dizi devam ettikçe, bu kişilerin davayla ve birbirleriyle bağlantıları ortaya çıkıyor.

2018'de The Independent diziyi "yılın en bağımlılık yaratan gerilimi" diye nitelendirirken, Ed Power şöyle yazmıştı: 

Unforgotten, programlarda düşünceli, yavaş ilerleyen eğlence için hâlâ imkan olduğunu doğruluyor.

Dizinin şubatta yayımlanan son sezonu hakkında yapılan bir değerlendirmede, formatının "sürekli bir şeyler sunan bir hazine gibi" olduğu belirtilmişti.

Dizinin oyuncu kadrosunda yıllar içinde Tom Courtenay, Trevor Eve, Mark Bonnar, Susan Lynch, Sheila Hancock, Hayley Mills ve MyAnna Buring gibi isimler yer aldı.

Independent Türkçe