Polonya’da 23 kişiyi öldüren lejyoner hastalığı hakkında ne biliyoruz?

Dünya Sağlık Örgütü, kirli suyun içilmesi sonucu lejyoner hastalığı ile enfeksiyon oluşabileceğini belirtiyor (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü, kirli suyun içilmesi sonucu lejyoner hastalığı ile enfeksiyon oluşabileceğini belirtiyor (Reuters)
TT

Polonya’da 23 kişiyi öldüren lejyoner hastalığı hakkında ne biliyoruz?

Dünya Sağlık Örgütü, kirli suyun içilmesi sonucu lejyoner hastalığı ile enfeksiyon oluşabileceğini belirtiyor (Reuters)
Dünya Sağlık Örgütü, kirli suyun içilmesi sonucu lejyoner hastalığı ile enfeksiyon oluşabileceğini belirtiyor (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dün (Perşembe) Polonya’da lejyoner hastalığına bağlı ölümlerin sayısının, 7 Eylül’den bu yana yeni vaka kaydedilmemesine rağmen 23’e ulaştığını duyurdu. Peki bu bakteriyel hastalık nedir ve nasıl yayılıyor?

Lejyoner hastalığı

Şarku’l Avsat’ın WHO’nun internet sayfasından aktardığına göre bazı bakteri türleri lejyoner hastalığına neden oluyor. Hastalığa neden olan bir bakteri türü olan Legionella pneumophila, ilk kez 1977 yılında, ABD’de 1976 yılında bir kongre merkezinde şiddetli zatürre salgınının nedeni olarak gösterildi.

Hastalığın en yaygın nedeni dünya çapında doğal su ortamlarında bulunan tatlı su Legionella pneumophila bakterisinin bir türü teşkil ediyor.

İnsanlar, Legionella bakterisi ile kirlenmiş su buharını soluyarak veya bu bakteriyle kirlenmiş suyu içerek Lejyoner hastalığına yakalanabilir. Bakteriler, sıcaklığın 20 ile 50 santigrat derece arasında olduğu su sistemlerinde yaşıyor ve büyüyor.

Enfeksiyon belirtileri

Lejyoner hastalığı akciğer ve akciğer dışı enfeksiyonlar olarak görülüyor. WHO’nun internet sitesinde belirttiği üzere akciğer dışı enfeksiyonlar iki ile beş gün arasında sürüyor. Grip gibi kendiliğinden iyileşir ve kuluçka süresi birkaç saatten 48 saate kadar değişiyor.

Başlıca belirtileri yüksek ateş, titreme, baş ağrısı ve kas ağrısından oluşuyor. Bu tür enfeksiyon ölümlere neden olmuyor.

İkinci tip lejyoner hastalığı olan pulmoner form ise en tehlikelisi olarak biliniyor ve kuluçka süresi iki ila 10 gün arasında değişiyor. İlk aşamada belirtiler yüksek ateş, iştahsızlık, baş ağrısı ve uykuya olarak ortaya çıkıyor.

Hastaların yüzde 50’ye kadar büyük bir yüzdesi balgamdan muzdarip olabiliyor. Hastaların yaklaşık üçte birinde kanlı balgam görülüyor. Hastalığın şiddeti hafif bir öksürükten ölümcül zatürreye kadar değişebiliyor. Ölüm, solunum yetmezliği ile birlikte zatürrenin kötüleşmesi sonucu meydana gelebiliyor.

Lejyoner hastalığı genellikle hastanın ilk hafta tedavi görmemesi durumunda kötüleşiyor. Pulmoner formdan iyileşme için antibiyotiklerle tedaviyi uygulanması gerekiyor.

WHO şu ana kadar enfeksiyonun insanlardan insanlara doğrudan bulaştığının bildirilmediğini açıkladı.

Kuruluş, Legionella bakterisinin en yaygın yayılma biçiminin, kirli sudaki damlacıkların solunması yoluyla olduğunu belirtiyor.

Enfeksiyon kaynakları

Legionella bakterisinin yayılmasıyla bağlantılı olan aerosol kaynakları arasında klima soğutma sistemleri, sıcak ve soğuk su sistemleri, hava nemlendiriciler ve jakuziler yer alıyor. Enfeksiyon ayrıca kirli su veya kirli buzun tüketilmesiyle meydana gelebiliyor.

WHO, lejyonelloz enfeksiyonlarının dünyanın her yerinde görüldüğünü, Avrupa, Avustralya ve ABD’de yılda bir milyon kişide yaklaşık 10-15 enfeksiyon vakasının tespit edildiğini belirtiyor.



İngiltere'deki tüm bebeklere DNA testi yapılacak

Ekim 2024'te NHS'in 100 bine yakın bebeğin genetik kodlarını analiz edeceği açıklanmıştı (Unsplash)
Ekim 2024'te NHS'in 100 bine yakın bebeğin genetik kodlarını analiz edeceği açıklanmıştı (Unsplash)
TT

İngiltere'deki tüm bebeklere DNA testi yapılacak

Ekim 2024'te NHS'in 100 bine yakın bebeğin genetik kodlarını analiz edeceği açıklanmıştı (Unsplash)
Ekim 2024'te NHS'in 100 bine yakın bebeğin genetik kodlarını analiz edeceği açıklanmıştı (Unsplash)

Birleşik Krallık'taki Ulusal Sağlık Servisi (National Health Service/NHS) 10 yıl içinde uygulamaya geçirilmesi düşünülen planla, İngiltere'de doğan her bir bebeğin DNA haritasını çıkarılmasını sağlayacak.

Bebekler göbek bağından alınacak kan örnekleriyle incelenecek.

Böylece yüzlerce hastalığa karşı risk değerlendirmesi yapılacak ve sağlık hizmetlerindeki yoğunluk azaltılacak.

Birleşik Krallık yönetimi, 2030'a kadar DNA araştırmalarına 650 milyon sterlin (yaklaşık 34,6 milyar TL) yatırım yapacağını duyurdu. 

Sağlık Bakanı Wes Streeting, gen teknolojisini kullanarak hastalıklardan önce davranmayı hedeflediklerini söyledi:

Yeni teknolojiyle birlikte hastalar kişiselleştirilmiş sağlık bakımı alabilecek. Böylece hastalıklara karşılık vermek yerine onlardan önde olacağız.

Birleşik Krallık Sağlık ve Sosyal Bakım Departmanı, gen çalışmaları ve yapay zekanın önleyici tıpta devrim yaratmasını bekliyor.

Hastalık semptomlarının daha erken tespit edilip hızla tedaviye geçilmesi amaçlanıyor. 

Planın detayları gelecek haftalarda kamuoyuna açıklanacak. 

7 bine yakın tek gen hastalığı var. Halihazırda topuk kanı taramasıyla bunlardan yalnızca 9'una bakılıyor. 

Sağlık Bakanlığı'na bağlı Genomics England da dünyanın en büyük veri bankalarından birine sahip olacak. 

Independent Türkçe, BBC, Guardian