Yetişkinlikte DEHB tanısı konan kişilerde demans görülme riski daha yüksek olabilir

100 binden fazla kişinin tıbbi kayıtları incelendi

Demans genel olarak hafıza, düşünme yeteneği, dikkat ve karar alma, konuşma merkezindeki bozulmalarla kendini gösterebiliyor (Pixabay)
Demans genel olarak hafıza, düşünme yeteneği, dikkat ve karar alma, konuşma merkezindeki bozulmalarla kendini gösterebiliyor (Pixabay)
TT

Yetişkinlikte DEHB tanısı konan kişilerde demans görülme riski daha yüksek olabilir

Demans genel olarak hafıza, düşünme yeteneği, dikkat ve karar alma, konuşma merkezindeki bozulmalarla kendini gösterebiliyor (Pixabay)
Demans genel olarak hafıza, düşünme yeteneği, dikkat ve karar alma, konuşma merkezindeki bozulmalarla kendini gösterebiliyor (Pixabay)

İsrailli bilim insanları, yetişkinlik döneminde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı konan kişilerde, ileri yaşlarda demans görülme riskinin daha yüksek olabileceğini öne sürdü.

Hakemli tıp dergisi Jama Network Open’da yayımlanan araştırmadaki sonuçlar, 100 binden fazla kişinin tıbbi kayıtlarının incelenmesiyle elde edildi. Buna göre, yetişkinliğinde DEHB tanısı alanların, yaşamlarının ilerleyen dönemlerde demans geliştirme riskinin diğer insanlara göre yaklaşık üç kat daha fazla olduğu ortaya kondu.

İsrail'de sağlık hizmetleri veren bir bakım kuruluşunun kayıtlarını inceleyen Hayfa Üniversitesi’nden Dr. Stephen Levine ve ekibi, mevcut DEHB veya demans tanısı olan kişileri çalışma dışında bıraktı.

Bilim insanları, Ocak 2023'te ayında başladıkları araştırmada yaş ortalaması 57,7 olan 109.bin 218 kişiyi 2020'ye kadar takip etti.

Bulgulara göre, çalışma dönemi boyunca 730 kişiye DEHB, bu kişilerden 96’sına da (yüzde 13’ü) aynı zamanda demans tanısı konuldu.

Buna karşılık, yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı almayan ancak demans tanısı alan kişilerin oranı yüzde 7 oldu.

Bilim insanları, yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum, sigara kullanımı ve çeşitli sağlık durumları gibi faktörleri de göz önünde bulundurduktan sonra, yetişkin DEHB tanısı alan kişilerin demans tanısı alma riskinin 2,77 kat daha fazla olduğunu aktardı. 

Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var 

Psikostimülan ilaçlar (DEHB için alınan ilaç) kullanan kişilerde demans gelişme riski arasında net bir ilişki görülmediğini de belirten ekip, bulgunun daha fazla daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyduğunun altını çizdi.

Öte yandan araştırmacılar, sonuçların çocukluk çağında DEHB teşhisi alan kişileri kapsayıp kapsamadığına dair bir şey söyleyemediklerini ve bağlantılarda sebep sonuç ilişkisini kanıtlayamadıklarını ekledi. 

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre demans, dünyada yaklaşık 55 milyon kişiyi etkiliyor. Bu sayının 2050'ye kadar üç katına çıkacağı öngörülüyor.

Independent Türkçe



Kamerun: Nisan ayından bu yana iki ölüm ve 46 şüpheli maymun çiçeği vakası

Maymun çiçek hastalığına yakalanmış bir çocuk muayene oluyor (AP)
Maymun çiçek hastalığına yakalanmış bir çocuk muayene oluyor (AP)
TT

Kamerun: Nisan ayından bu yana iki ölüm ve 46 şüpheli maymun çiçeği vakası

Maymun çiçek hastalığına yakalanmış bir çocuk muayene oluyor (AP)
Maymun çiçek hastalığına yakalanmış bir çocuk muayene oluyor (AP)

Kamerun Sağlık Bakanlığı dün (Çarşamba)yaptığı açıklamada, maymun çiçeği virüsünün ülkede nisan ayından bu yana iki ölüme neden olduğunu ve aynı zamanda 46 şüpheli vakanın bildirdiğini, bunlardan altısının doğrulandığını belirtti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kamerun Sağlık Bakanı Malachi Manouda tarafından salı akşamı açıklanan bir raporun ardından dün yapılan açıklamada, "bu hastalığın Nisan 2024'te yeniden ortaya çıkmasından beri ülkede 46 şüpheli maymun çiçeği vakası kaydedildi, bunlardan altısı doğrulandı ve iki ölüm kaydedildi.”

Ancak Sağlık Bakanlığı'na göre salgın “yeni ve daha ölümcül türle (Clade 1b) bağlantılı değil”.

Afrika Hastalık Kontrol Merkezi'nin (Africa CDC) ağustos ayında maymun çiçeği salgınını kıtasal bir halk sağlığı acil durumu olarak ilan etmesinden bu yana, “Kamerunlu yetkililerin hastalığın yerel olarak yayılmasını önlemek için gözetim, aşılama ve farkındalık önlemlerini güçlendirdiği” ifade edildi.

Afrika Hastalık Kontrol Merkezi'ne (ACDC) göre Afrika'da ağustos ayı sonunda aralarında Burundi (796 vaka), Kongo Brazzaville (162 vaka) ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nin (45 vaka) de bulunduğu 14 ülkede maymun çiçeği salgını görüldü.

Salgına müdahaleyi organize etmekten sorumlu Kongo Halk Sağlığı Enstitüsü'nün son rakamlarına göre, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC) ocak ayından beri hastalığa bağlı yaklaşık 22.000 vaka ve 716 ölümle salgının merkez üssü konumunda.

Afrika Birliği Ajansı,  Afrika ülkeleri için yaklaşık 3.6 milyon aşı temin edildiğini ve aşıların etkilenen ülkelere ulaşmaya başladığını belirtti.