Ayı gibi uyumayı öğrenmek hayatınızı kurtarabilir

"Doğadan öğrenecek çok şey var"

Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
TT

Ayı gibi uyumayı öğrenmek hayatınızı kurtarabilir

Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)

Avrupalı bilim insanlarının araştırmasına göre ayı gibi uyumayı öğrenmek insanların hayatını kurtarabilir.

İsveç'teki Örebro Üniversitesi Hastanesi'nde çalışan kardiyolog Ole Frobert, Almanya'daki Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nden bilim insanlarıyla kış uykusuna yatan ayıların vücutlarındaki değişimleri inceledi. 

Araştırmacılar, kış uykusundan uyanan ayılarda HSP47 adlı bir proteinin miktarının azaldığını tespit etti. Kan pıhtılarının oluşumunda görev alan hücre parçalarının yüzeyindeki bu protein, kan hücrelerinin birbirine tutunmasını sağlıyor.  

Örneğin bir kesikten sonra kan pıhtısı oluştuğunda, HSP47 kanamanın durmasını ve iyileşme sürecinin başlamasını mümkün kılıyor. Ancak damarlar içinde pıhtılaşan kan doğal yollarla çözülmediğinde ölümcül olabiliyor. 

Araştırmacılar, omurilik zedelenmesi yaşayan hastalarda da HSP47 proteinin düşük seviyede olduğunu gözlemledi. Bu kişiler, kış uykusuna yatan ayılarda olduğu gibi çok fazla kan pıhtılaşması yaşamıyor.  

Frobert, kış uykusunun aslında bir enerji koruma ve iyileşme biçimi olduğuna, bu süreçte ayıların kalp atışlarının ciddi ölçüde yavaşladığına işaret etti. 

Kardiyolog, bu proteinin yarattığı etkiyi oluşturacak bir ilaç üzerinde çalıştıklarını belirtti. 10 yıla hazır olması beklenen yeni ürünün, piyasada kanın pıhtılaşmasını önleyen mevcut ilaçlara kıyasla daha az yan etkiye yol açması hedefleniyor. 

Araştırmada yer alan Alman akademisyen Manuela Thienel, "Doğadan gerçekten çok fazla şey öğrenebilirsiniz" dedi.

Thienel ve Frobert'in ekibi, bu çalışma için İsveç'te ayıları helikopterle takip edip inlerini bularak, hayvanları uyutup kan örnekleri aldı. Araştırmayı NASA ve Alman Havacılık ve Uzay Merkezi de fonladı. 

Independent Türkçe



Erkekler için iki yıl etkili doğum kontrol yöntemi geliştirildi

ADAM adlı doğum kontrol yöntemi, sperm kanallarına yerleştirilen ve suda çözünen bir hidrojel (Unsplash)
ADAM adlı doğum kontrol yöntemi, sperm kanallarına yerleştirilen ve suda çözünen bir hidrojel (Unsplash)
TT

Erkekler için iki yıl etkili doğum kontrol yöntemi geliştirildi

ADAM adlı doğum kontrol yöntemi, sperm kanallarına yerleştirilen ve suda çözünen bir hidrojel (Unsplash)
ADAM adlı doğum kontrol yöntemi, sperm kanallarına yerleştirilen ve suda çözünen bir hidrojel (Unsplash)

Erkeklere yönelik yeni bir doğum kontrol yönteminin denemelerde en az iki yıl etkili olduğunun gösterilmesiyle kritik bir kilometre taşı geride bırakıldı. 

ADAM diye bilinen ve vücuda yerleştirilebilen, erkeklere yönelik hormonsuz doğum kontrol yöntemi, suda çözünen bir hidrojelin sperm kanallarına yerleştirilerek spermin meniyle karışmasını önlüyor.

Hidrojel, belirli bir süre sonra vücutta parçalanarak doğurganlığı geri kazandırmak üzere tasarlandı. Ürünün arkasındaki ABD merkezli şirket Contraline, prezervatif ve vazektomiye alternatif sunan ve eski hale geri dönmeye imkan veren bir ürün geliştirdiklerini belirtiyor.

Contraline klinik testin birinci aşamasında, ADAM'ın 24 ay boyunca sperm salımını başarıyla engellediğini ve denemede bu süreye ulaşan iki katılımcının da menisinde sperm tespit edilmediğini saptadı. Şirket, bugüne kadar ciddi bir yan etki kaydedilmediğini de ekliyor.

Contraline'ın tıbbi direktörü Dr. Alexander Pastuszak, "Amacımız, tüketicilerin ihtiyaçlarına doğrudan yanıt vererek iki yıl etki eden bir erkek doğum kontrolü seçeneği yaratmaktı" diyor.

Bu bulgular, suda çözünen yeni hidrojelimiz ADAM'ın amaçlanan kullanım ömrünü sağlayabildiğini doğruluyor. Güvenliği, etkisi, geri alınabilirliği, erkeklere ve çiftlere daha fazla üreme kontrolü sağlama potansiyeliyle ilgili iyimser olmaya devam ediyoruz.

The Guardian'a göre, klinik deneye katılan 25 kişi farklı zamanlarda kayıt yaptırdı ve daha fazla sonuç bekleniyor. İmplant, 10 dakika süren ve çok az kesi gerektiren bir işlemle, lokal anestezi uygulanarak yerleştirildi, yani hasta süreç boyunca uyanık kaldı.

ADAM çalışması, 26 Nisan'da Amerikan Üroloji Derneği toplantısında sunulacak ve doğum kontrol şirketi, 2025'in üçüncü çeyreğinde başlaması planlanan ikinci aşama klinik çalışması için düzenleyiciden tam onay aldığını duyurdu.

Contraline, bu onayı "erkeklere yönelik uzun süreli, geri alınabilen doğum kontrolün geliştirilmesinde önemli bir kilometre taşı" diye nitelendirerek "üreme sağlığı alanında çok ihtiyaç duyulan yeniliklerde hızlandırılmış ilerleme ve küresel ivmeye zemin hazırladığını" belirtiyor.

Şirket bu çalışmada, İlk İnsan Denemesi'nde elde edilen, güvenlik ve uygulanabilirlik açısından umut verici sonuçların temel alınacağını ifade ediyor.

Independent Türkçe