Ayı gibi uyumayı öğrenmek hayatınızı kurtarabilir

"Doğadan öğrenecek çok şey var"

Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
TT

Ayı gibi uyumayı öğrenmek hayatınızı kurtarabilir

Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)
Ayılar 8 aya kadar kış uykusunda kalabiliyor (Unsplash)

Avrupalı bilim insanlarının araştırmasına göre ayı gibi uyumayı öğrenmek insanların hayatını kurtarabilir.

İsveç'teki Örebro Üniversitesi Hastanesi'nde çalışan kardiyolog Ole Frobert, Almanya'daki Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nden bilim insanlarıyla kış uykusuna yatan ayıların vücutlarındaki değişimleri inceledi. 

Araştırmacılar, kış uykusundan uyanan ayılarda HSP47 adlı bir proteinin miktarının azaldığını tespit etti. Kan pıhtılarının oluşumunda görev alan hücre parçalarının yüzeyindeki bu protein, kan hücrelerinin birbirine tutunmasını sağlıyor.  

Örneğin bir kesikten sonra kan pıhtısı oluştuğunda, HSP47 kanamanın durmasını ve iyileşme sürecinin başlamasını mümkün kılıyor. Ancak damarlar içinde pıhtılaşan kan doğal yollarla çözülmediğinde ölümcül olabiliyor. 

Araştırmacılar, omurilik zedelenmesi yaşayan hastalarda da HSP47 proteinin düşük seviyede olduğunu gözlemledi. Bu kişiler, kış uykusuna yatan ayılarda olduğu gibi çok fazla kan pıhtılaşması yaşamıyor.  

Frobert, kış uykusunun aslında bir enerji koruma ve iyileşme biçimi olduğuna, bu süreçte ayıların kalp atışlarının ciddi ölçüde yavaşladığına işaret etti. 

Kardiyolog, bu proteinin yarattığı etkiyi oluşturacak bir ilaç üzerinde çalıştıklarını belirtti. 10 yıla hazır olması beklenen yeni ürünün, piyasada kanın pıhtılaşmasını önleyen mevcut ilaçlara kıyasla daha az yan etkiye yol açması hedefleniyor. 

Araştırmada yer alan Alman akademisyen Manuela Thienel, "Doğadan gerçekten çok fazla şey öğrenebilirsiniz" dedi.

Thienel ve Frobert'in ekibi, bu çalışma için İsveç'te ayıları helikopterle takip edip inlerini bularak, hayvanları uyutup kan örnekleri aldı. Araştırmayı NASA ve Alman Havacılık ve Uzay Merkezi de fonladı. 

Independent Türkçe



Günlük zayıflama hapı, Ozempic'in tahtına aday

Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
TT

Günlük zayıflama hapı, Ozempic'in tahtına aday

Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)

Barney Davis 

Yeni bir araştırma, günlük alınan yeni bir zayıflama hapının Ozempic gibi iğnelerle yarışabileceğini gösteriyor.

Hepsi obez ve tip 2 diyabet hastası olan hastalar, bir deneme kapsamında 9 ay boyunca orforglipron alarak ortalama 7,2 kilo verdi.

Çalışmanın sonuçları, hapın düzenleyiciler tarafından onaylanması halinde gelecekte hem obeziteyi hem de diyabeti tedavi edebileceği umudunu doğurdu.

İlacın arkasındaki şirket Eli Lilly, orforglipronun yiyecek ve su tüketiminde kısıtlama yapılmadan günün herhangi bir saatinde alınabileceğini ifade ediyor.

Eli Lilly Başkanı ve CEO'su David A Ricks şöyle diyor:

Günde bir kez alınan pratik bir hap olan orforglipron yeni bir seçenek sunabilir ve onaylanması halinde dünyanın dört bir yanında kullanılmak üzere kolayca üretilip piyasaya sürülebilir.

Eli Lilly, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları tedavi etmeye çalıştıkları için orforglipronu dünya çapında piyasaya sürme kabiliyetinden emin olduğunu belirtiyor.

Orforglipronun, obez yetişkinlerde obstrüktif uyku apnesi ve hipertansiyonu tedavi etme potansiyeli üzerinde de çalışılıyor.

Mounjaro, Ozempic ve Wegovy gibi kilo kontrolü ilaçlarının popülaritesi son iki yılda fırlama yaptı.

Birleşik Krallık'taki (BK) eczaneler, ilaca erişmek için kilosu hakkında yalan söyleyenleri engellemek üzere yeni katı kurallar getirdi.

Ayrıca BK'de ayda yaklaşık 200 sterlin (yaklaşık 10 bin TL), ABD'de ise bin dolar (yaklaşık 38 bin TL) olan ilaçların halihazırda dudak uçuklatan fiyatları da giderek artıyor.

Bu ilaçlar, tip 2 diyabet hastalarında zayıflamaya ve kan şekerinin düzenlenmesine katkı sağlayan, haftalık enjeksiyon şeklinde alınan GLP-1 ilaçları.

GLP-1 ilaçları, yemek yiyince midenin doğal olarak ürettiği inkretin (hormonlar) seviyelerini artırıyor.

Vücudun daha fazla insülin salgılamasını sağlayarak çalışıyorlar ve bu da karaciğerin ürettiği glikoz miktarını azaltarak yiyeceklerin sindirimini yavaşlatıyor. Böylece daha uzun süre tok kalan kişi daha az yemek yiyor.

Bu ilaçların kalp yetmezliği ve alkolizmle mücadelede bile etkili oldukları kanıtlandı. Mounjaro ve Wegovy, Birleşik Krallık'ta kilo verme tedavileri olarak reçete ediliyor. Ozempic ise sadece tip 2 diyabet ilacı ruhsatına sahip ancak bazen kilo verme ilacı olarak etiket dışı yazılabiliyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/new