Tunus’ta bir bankada çıkan yangın okları Nahda Hareketine çevirdi https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4313556-tunus%E2%80%99ta-bir-bankada-%C3%A7%C4%B1kan-yang%C4%B1n-oklar%C4%B1-nahda-hareketine-%C3%A7evirdi
Tunus’ta bir bankada çıkan yangın okları Nahda Hareketine çevirdi
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (Getty)
Tunus'ta geçtiğimiz Çarşamba günü İslami finans alanında uzman Banque Zitouna bankasının merkez binasında meydana gelen büyük yangının nedenlerini ortaya çıkarma yönündeki güvenlik ve adli soruşturmalar sürüyor. Yangının çıkış nedenleri hakkında henüz kesin sonuçlara varılmış değil. Ancak bazı siyasi partiler, şüpheli finans faaliyetlerine ilişkin önemli belge ve dosyaların imha edilmeye çalışılmış olabileceğinden bahsediyor. Bunlar arasında, Tunuslu gençleri yurtdışındaki sorunlu bölgelere gönderen ağların da olduğu söyleniyor. Bu husustaki suçlamalar Nahda Hareketi’ne işaret ediyor. Ayrıca Tunuslu işadamlarının teminatsız banka kredisi aldığı iddiaları üzerine duruluyor. Bazı kaynaklar ise yangının elektrik kontağından çıktığını öne sürüyor.
Bu belirsizlik nedeniyle Tunus güvenlik ve adli makamları, bu şüpheli yangının ardında işlenen bir suçun olabileceği ihtimali üzerine duruyor. Yangının çalışanların ofislerinden çıkmalarının hemen ardından patlak vermesinin bir tesadüf olmadığı düşünülürken, banka genel müdürlüğündeki kamera görüntüleri bekleniyor.
Basında çıkan haberlerde, Nahda Hareketi liderlerinin tutuklanmasıyla söz konusu bankada çıkan yangın arasında bir bağlantı olduğu üzerine duruluyor. Bu hadisenin, Nahda Hareketi dahil olmak üzere siyasal İslam'ın temsilcileri ile Tunus siyasi sahnesi arasındaki ilişki hakkındaki gerçeği gizleyip gizlemediği merak ediliyor.
Banque Zitouna Genel Müdürü Nebil el-Medani, önceden yaptığı basın açıklamasında çalışanların güvende olduğundan bahsetmiş, herhangi bir insani hasarın kaydedilmediğini ifade etmişti. Güvenlik soruşturmaları sonuçlanana dek yangının gerçek nedenlerinin bilinemeyeceğini de ekledi.
Yangının müşterilerin mevduatları ve belgelerine dair herhangi bir etkisinin veya bu konuda bir endişenin olmadığını doğrulayan Medani, olayın ardından tüm Tunus bankalarının gösterdiği dayanışmadan bahsetti. Ancak yangının olası nedenlerine değinmeyen Medani, herhangi bir tarafı suçlamadı.
Ön güvenlik incelemelerine göre, zemin katta patlak veren yangının ön cepheden diğer katlara yayılarak binanın neredeyse tamamına sıçradığı anlaşıldı. Tunuslulardan bazıları bu yangının tesadüfen patlak verdiğini düşünüyor. Bunun kasıtlı bir suç olduğunu öne sürenler ise olayın Tunus’taki siyasi, sosyal ve ekonomik krizler listesine yeni bir kriz daha eklemek amacıyla uydurulduğunu iddia ediyor.
Hızlı Destek Kuvvetleri El Faşir üzerindeki kontrolünü duyurduhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/afrika/5201842-h%C4%B1zl%C4%B1-destek-kuvvetleri-el-fa%C5%9Fir-%C3%BCzerindeki-kontrol%C3%BCn%C3%BC-duyurdu
Hızlı Destek Kuvvetleri El Faşir üzerindeki kontrolünü duyurdu
El Faşir'den Tawila kasabasındaki kamplara yerleşen yerinden edilmiş aileler (Mülteciler ve Yerinden Edilmiş Kişiler Koordinasyonu Facebook hesabı)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur Eyaleti'nin başkenti el Faşir'in kontrolünü, Sudan ordusuyla stratejik şehirdeki en çetin çatışmanın ardından tamamen ele geçirdiklerini açıkladı. HDK dün erken saatlerde, ordunun şehirdeki son kalesi olan 6. Piyade Tümeni'ni ele geçirdiklerini duyurdu.
Karadaki bu gelişme, HDK tarafından elde edilen en önemli askeri zaferi temsil ediyor, ancak ordudan konu hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
El Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir insan hakları grubu), Altıncı Piyade Tümeni komutanının yakalanmasıyla ilgili bilgilerin yayılmasının ardından, "tüm ordu ve ortak kuvvet komutanlarının güvende olduğunu ve çatışmaları El Faşir içinden yönettiğini" açıkladı. Şarku'l Avsat'ın görüştüğü el Faşir'deki yerel kaynaklar, "çatışmaların devam ettiğini" ifade etti.
UNIFIL: Güney Lübnan'da devriyelerimizden biri İsrail güçlerinin saldırısına uğradıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5201850-unifil-g%C3%BCney-l%C3%BCbnanda-devriyelerimizden-biri-i%CC%87srail-g%C3%BC%C3%A7lerinin-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1na
UNIFIL: Güney Lübnan'da devriyelerimizden biri İsrail güçlerinin saldırısına uğradı
Güney Lübnan'da bir UNIFIL devriyesi (EPA)
Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü (UNIFIL), dün yaptığı açıklamada, İsrail'e ait bir insansız hava aracının (İHA), Lübnan'ın güneyindeki Kfar Kila kasabası yakınlarında bulunan devriyelerinden birinin yakınına bomba attığını, gücün personeline veya ekipmanına herhangi bir can kaybı veya hasar verilmediğini belirtti.
UNIFIL açıklamasında, bir İsrail İHA’sının Kfar Kila kasabası yakınlarındaki devriyesine yaklaşarak bir bomba bıraktığını, ardından bir İsrail tankının barış güçlerine ateş açtığını ifade etti.
UNIFIL, İsrail ordusunun bu eylemlerini "BM Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı Kararı'nı ve Lübnan egemenliğini ihlal ve barış güçlerinin emniyet ve güvenliğine saygısızlık" olarak değerlendirdi.
Mısır'ın Gazze'de kurulacak istikrar gücüne liderlik etme olasılığı risklerle doluhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5201787-m%C4%B1s%C4%B1r%C4%B1n-gazzede-kurulacak-istikrar-g%C3%BCc%C3%BCne-liderlik-etme-olas%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1-risklerle
Mısır'ın Gazze'de kurulacak istikrar gücüne liderlik etme olasılığı risklerle dolu
Görsel: Al Majalla
Amr İmam
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ne yönelik planının ikinci aşaması kapsamında, Ortadoğu’yu istikrara kavuşturmakla görevli uluslararası gücün başına geçmesi en olası aday Mısır gibi görünüyor. Kahire için, diğer Arap ve İslam ülkelerinden birimlerin de dahil olması beklenen bu güce katılmak ve hatta liderliğini üstlenmek, karmaşık güvenlik, ekonomi ve jeopolitik meselelerin atılmasını gerektirdiği zorunlu bir adım.
ABD ve Avrupa tarafından desteklenen ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) yetki alacak olan bu güç, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin ardından beklenen yeniden inşa çabalarının temel direği olacak. Bu güç, İsrail güçlerinin Gazze’den çekildiği bölgelerde güvenliği sağlamak, Hamas başta olmak üzere silahlı grupları silahsızlandırmak ve geçici bir Filistin hükümetinin kurulmasını kolaylaştırmak gibi önemli görevleri üstlenecek. Öte yandan Kahire ve Tel Aviv arasında keskin bir anlaşmazlık söz konusu. İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu’nun açıkça belirttiği gibi İsrail, Filistin Yönetimi’nin savaş sonrası Gazze’de herhangi bir rol üstlenmesini kategorik olarak reddediyor.
Arap Birliği'nin Kahire, Mısır'daki genel merkezi, 30 Nisan 2023 (Reuters)
Gazze’nin güneyindeki Refah’ta 19 Ekim’de Hamas’tan olduğu düşünülen silahlı kişiler ile orada konuşlanmış İsrail güçleri arasında çıkan çatışmalar, Hamas’ın üst düzey liderlerinin savaşçılarını kontrol etme yeteneğinin azaldığını ortaya koydu.
Ancak, Gazze’nin çalkantılı tarihi, Mısır'ın iç durumunun kırılganlığı ve iç içe geçmiş bölgesel manzaranın karmaşıklığı göz önüne alındığında, Kahire’nin istikrar gücüne liderlik yapması, onu bazı güvenlik, siyasi, ekonomik ve sosyal risklerle karşı karşıya getirebilir.
Uzun soluklu bir katılım
İsrail güçlerinin çekilmesi ve Hamas’ın silahlarının imha edilmesinin ardından Gazze’de bir güvenlik boşluğu oluşması muhtemel. Bu boşluk, istikrar gücü –özellikle de bu gücün belkemiğini oluşturması beklenen Mısır birlikleri– Hamas'ın kalıntıları ve muhtemelen daha sonra ortaya çıkabilecek yeni gruplar da dahil olmak üzere silahlı gruplara karşı açık operasyonlar düzenlemeye itebilir.
Hamas, savaş sırasında İsrail ile iş birliği yaptığından şüphelenilen ailelerle hesaplaşmaya başladığından, savaşın ardından şimdiden kaos yaşanmaya başladı. Gazze’nin güneyindeki Refah’ta 19 Ekim’de Hamas’tan olduğu düşünülen silahlı kişiler ile orada konuşlanmış İsrail güçleri arasında çıkan çatışmalar, Hamas’ın üst düzey liderlerinin savaşçılarını kontrol etme yeteneğinin azaldığını ortaya koydu. Saldırı, Hamas liderliği tarafından emredilmedi, ancak örgütsel direktiflerin kapsamı dışında hareket eden saha ajanlarının inisiyatifiyle gerçekleştirildi. Bu durum, sahadaki düzensizliği ve hareket içindeki iç disiplinsizliği yansıtıyor.
İsrail ordusunda kayıplara yol açan bu çatışmaların ardından Hamas, sorumluluğu reddetmek ve ateşkes ihlaline karışmadığını kanıtlamak amacıyla, mart ayından bu yana o bölgedeki savaşçılarla temas kurmadığını hemen açıkladı. Gazze’deki güvenlik boşluğu, özellikle de Hamas'ın tamamen silahsızlandırılması durumunda zamanla daha da genişleyecek gibi görünüyor. Öyle ki bu olasılık geniş çaplı şüpheler uyandırıyor.
Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bir gün sonra, 11 Ekim 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze şehrinde yıkımın ortasında yürüyen insanlar (AFP)
Bazı işaretler, Hamas’ın doğrudan iktidarı ele almadan silahlarını elinde tutma ve gölgede faaliyet gösterme konusunda Hizbullah modelini benimseyebileceğini düşündürüyor. Bu da özellikle Hamas ile çatışmaya girmeye, Filistinli gruplar arasındaki iç çatışmaları durdurmak için müdahale etmeye veya olası İsrail müdahalelerini engellemeye zorlanırsa, bu gücün misyonunun geçici bir rolden uzun vadeli ve maliyetli bir müdahaleye dönüşebileceği anlamına geliyor.
Kaosun Sina Yarımadası’na doğru yayılması korkusu
Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Gazze'nin Mısır'ın kuzeydoğusunda bulunan ve İsrail ile sınır komşusu olan Sina Yarımadası'na yakınlığı, riskleri daha da artırıyor. Filistin topraklarındaki karışıklıklar, 2021 yılında Mısır silahlı kuvvetleri ve polisi tarafından ortadan kaldırılmadan önce Sina Yarımadası’nda faaliyet gösteren DEAŞ üyeleri de dahil olmak üzere aşırılıkçıların sınır ötesi saldırılarını körükleyebilir.
Bu tür olası saldırılar, DEAŞ’ın Sina'daki uyuyan hücrelerini uyandırabilir ve bu durum Mısır'ın terörle mücadele çabalarını zora sokup askeri kayıplara uğratabilir. Tüm bu endişeler, Kahire'yi Gazze'de savaşın patlak vermesinden bu yana son iki yıl içinde Sina'da bazı önlemler almaya itti. Bu önlemler arasında, bölgeye, özellikle de Gazze ile 12 kilometrelik sınır boyunca daha fazla Mısırlı asker konuşlandırılması da yer alıyor. Bu askeri konuşlandırma, Mısır'ı 1979 tarihli İsrail-Mısır Barış Antlaşması’nı özellikle de o bölgede izin verilen asker sayısına getirdiği kısıtlamaları ihlal etmekle suçlayan Tel Aviv ile gerginliklere kapıyı araladı.
Gazze’den Sina’ya yayılan şiddet aynı zamanda savaş sonrası dönemde Mısır’ın güvenlik ve askeri müdahalesine karşı halkın öfkeli tepkisine yol açacaktır. Mısırlılar savaş sırasında Filistin davasına güçlü bir sempati gösterirken, Gazze krizi toplumsal bölünmeleri derinleştirdi ve Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin imajını güçlendirdi.
Ancak bazı çevrelere göre Mısır’ın Batı yanlısı olarak kabul edilen ve Filistinli grupları silahsızlandırmaya için çalışan bir gücün liderliğini üstlenmesi, İsrail veya ABD ile ‘iş birliği’ olarak görüleceğine şüphe yok. Bu durum, protestolara veya kargaşaya yol açabilir ve Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Muslimin) gibi grupların Filistin davasını istismar etmesine veya gösterilere müsamaha göstermeyen Kahire için durumu daha da karmaşık hale getirebilir. Bu da genel olarak Mısır rejiminin istikrarını tehdit eden ideolojik zorlukları yeniden canlandırabilir.
Artan mali yük
Bir başka endişe kaynağı ise, bu gücün hedeflerine ulaşamaması durumunda, bu gücün lider ülkesi olan Mısır’ın günah keçisi haline gelmesi. Bu durum, Kahire’nin Arap dünyasındaki ve uluslararası arenadaki itibarını zedeleyecek ve Gazze'deki savaşın sonuçlarından halen mustarip olan Mısır’a ek ekonomik baskılar getirecek. Bu sonuçlar, turizm sektöründe ciddi kayıplar ve ülkenin ihracat, doğrudan yabancı yatırımlar, yurtdışındaki Mısırlıların havaleleri ve turizmden sonra en büyük beşinci döviz kaynağı olan Süveyş Kanalı’ndan elde edilen gelirlerde önemli bir düşüş olarak kendini gösterdi.
Gazze’deki istikrar gücü için finansman kaynakları hala belirsizliğini koruyor, ancak bu kaynağın bölgesel ve uluslararası bağışçılardan sağlanması bekleniyor. Ancak Mısır bu fonlamaya katkıda bulunursa, bu katkı sadece güce katılan kuvvetlerinin masraflarını karşılamakla sınırlı olsa bile, zaten Sina'daki operasyonların yükü altında ezilen ordunun bütçesi üzerindeki baskı artacak ve borçların karşılandığı fon, altyapı, eğitim ve sağlık gibi hayati öneme sahip alanlardan kaynaklar başka yerlere aktarılacak.
Uluslararası bağışçılar geçici destek sağlayabilir, ancak küresel ilginin azalması Mısır’ı yeniden inşa veya lojistik hizmetlerin sağlanması için artan maliyetleri tek başına üstlenmek zorunda bırakabilir. Bu durum, Kahire’nin Filistinlilerin Sina'ya kitlesel göçü konusundaki endişelerini daha da derinleştirecek.
Korkular henüz bastırılmış değil
Başkan Trump’ın Gazze’deki savaşı sona erdirmek için hazırladığı yeni plan, bu savaşın vurduğu bölgedeki kontrolü ele geçirme ve bölge halkını Mısır ve Ürdün'e yerleştirme projesini fiilen rafa kaldırmış olsa da en azından Mısır'da yerinden edilme korkusu hala devam ediyor. Sina Yarımadası ve Gazze arasındaki Refah sınır kapısının yeniden açılması olasılığı, Gazze Şeridi yeniden inşa edilip yaşanabilir hale gelene kadar Mısır’ın Gazze nüfusunun bir kısmını geçici olarak Sina’da barındırması yönünde çağrılara yol açacaktır. Gazze'den Sina’ya mülteci akını, Mısır'ın kaynaklarını zorlayacak ve ekonomik durumu daha da kötüleştirecek.
Bu, Mısır’ın en büyük kabusunun gerçeğe dönüşeceği, yani Gazze sakinlerine kapılarını açmak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Eğer bu gerçekleşirse, Gazze krizi tamamen Mısır'ın omuzlarına binecek ve Mısır bu krizi tek başına çözmek zorunda kalacak.
Tüm bu zorluklara rağmen Mısır’ın ilerlemekten başka seçeneği yok, çünkü güvenli ve yaşayabilir bir Gazze, bağımsız bir Filistin devleti kurma gibi daha geniş bir hedefin öncesinde, öncelikle Mısır'ın ulusal güvenlik çıkarlarına hizmet ediyor.
Bütün bu faktörler göz önüne alındığında, Mısır’ın Gazze’deki istikrar gücünün liderliği, diplomatik etki ve potansiyel yardım akışı sağlamasına rağmen, yüksek riskli bölgesel ve uluslararası ortamda potansiyel kazançlardan daha ağır basan ciddi risklerle dolu olduğu kesin olarak söylenebilir.
Ancak bütün bu zorluklara rağmen Mısır’ın ilerlemekten başka seçeneği yok, çünkü güvenli ve yaşayabilir bir Gazze, bağımsız bir Filistin devleti kurma gibi daha geniş bir hedefin öncesinde, öncelikle Mısır'ın ulusal güvenlik çıkarlarına hizmet ediyor.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
