4 soruda İsrail'in Gazze'ye olası kara harekatı

"Muazzam kayba yol açar"

İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze Şeridi'ne bombardımanı sürdürüyor (Reuters)
İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze Şeridi'ne bombardımanı sürdürüyor (Reuters)
TT

4 soruda İsrail'in Gazze'ye olası kara harekatı

İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze Şeridi'ne bombardımanı sürdürüyor (Reuters)
İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze Şeridi'ne bombardımanı sürdürüyor (Reuters)

Hamas'ın işgal altındaki Gazze Şeridi'nden cumartesi sabahı İsrail'e düzenlediği saldırılarla başlayan savaşta çatışmalar tüm şiddetiyle devam ediyor.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna İsrail, Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verdi. İsrail ordu radyosunun paylaştığı bilgilere göre Hamas'ın saldırılarıyla öldürülen İsrailli sayısı 1100'ü geçerken, İsrail'in saldırılarında öldürülen Filistinli sayısıysa 700'ü aştı.

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian ve Telegraph, İsrail ordusunun Gazze'ye kara operasyonu başlatılması halinde neler yaşanabileceğini değerlendirdi.

1 - Askeri güç dengeleri ne durumda?

Analizlerde, İsrail'in Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'na kıyasla daha büyük bir orduya sahip olduğu ama Hamas militanlarının da buna karşı yıllar içinde farklı şehir savaşı taktikleri geliştirdiğine dikkat çekildi.

İzzeddin Kassam Tugayları'nın 30 bin ila 40 bin arasında savaşçısı olduğu düşünülüyor. İsrail ordusununsa muhtemel bir kara operasyonunda üstünlüğü sağlayabilmesi için 300 bin ila 400 bin askere ihtiyacı olduğu belirtildi.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), sahada görev yapan 170 bin askere ek olarak 300 bin askeri de göreve çağırdı.

Ayrıca İsrail'in elindeki Merkava Mark 4 tanklarının ve diğer zırhlı araçların, zırh ve taret yapıları nedeniyle şehir savaşı durumunda güçsüz kalabileceğine işaret edildi.

Buna ek olarak Hamas militanlarının Gazze Şeridi'ndeki farklı bölgelerde bombalı saldırılar düzenleyebilecekleri ya da tuzak kurabilecekleri yeraltı tünellerine sahip olduğu da belirtildi.

2 - Gazze Şeridi'ne ne tür operasyonlar yapılabilir?

Telegraph, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne üç farklı saldırı seçeneği olduğunu yazdı. Her senaryoda kara operasyonuna İsrail donanmasının da denizden destek vereceği varsayıldı.

İlk seçenekte, İsrail ordusu Gazze'nin kıyı şeridinde ve şeridin kuzeyinde yer alan Hamas'a ait askeri altyapıları hedef alabilir. Bu seçenek, muhtemelen sivil kayıpların en az yaşanacağı senaryo. 

İkinci seçenekteyse İsrail donanmasının da desteğiyle ordu, doğrudan şeritteki en büyük şehir olan Gazze'yi hedef alacak bir saldırı düzenleyebilir. 

Üçüncü seçenekte de İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin farklı noktalarında eş zamanlı operasyonlar düzenleyerek, hem karadan hem de denizden bölgeyi sıkıştırıp ele geçirmeye çalışabilir. En fazla sivil kaybının bu senaryoda yaşanması bekleniyor. 

(AA)

3 - Hamas nasıl yanıt verir?

Guardian, Hamas'ın İsrail ordusuyla çatışma deneyimine, ordunun taktiklerini derinlemesine bilen ve İbranice konuşan askeri personele sahip olduğuna dikkat çekti.

İsrail'in herhangi bir askeri operasyon senaryosunda, şehirlerin farklı noktalarına konuşlandırılmış savaşa hazır Hamas militanlarıyla karşılaşacağı belirtildi. 

Hamas yeraltı tünellerini ve kontrol merkezlerini kullanarak Gazze Şeridi'ne giren İsrail askerlerine karşı etkili saldırılar da düzenleyebilir. 

Ayrıca Hamas'ın elinde ucuza mal edilen sivil drone'ların olduğu, bu şekilde İsrail ordusunun Gazze'ye ilerleyişini ya da şeridin içindeki manevralarını takip edebileceğine dikkat çekildi.

Buna ek olarak Lübnan sınırından Hizbullah'ın da Hamas'ın yanında İsrail'in kara operasyonunda çatışmalara katılması durumunda savaşın uzayabileceği belirtildi. 

(AA)

4 - İsrail, Gazze Şeridi'ni ele geçirebilir mi?

Her iki analizde de şeride düzenlenecek saldırıların iki tarafta ağır kayıplara yol açabileceğine işaret edildi.

Hamas militanlarının en az 100 İsrailliyi esir aldığı ve Gazze Şeridi'nin farklı noktalarında rehin tuttuğuna da dikkat çekilerek, bunun IDF'in olası askeri operasyon senaryolarını karmaşıklaştırdığı belirtildi.

Almanya merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Hugh Lovatt, operasyon senaryolarına ilişkin şu değerlendirmeyi paylaştı: 

İsrail'in kara saldırısı, Filistinliler ve İsrailliler için muazzam bir kayba yol açacak. Geçmişteki operasyonların da gösterdiği gibi, Gazze'deki insani krizi derinleştirecek, Filistinlilerin ve Arapların İsrail'e karşı öfkesini körükleyecek. Hamas'ın militanları arasındaki ölü sayısını artırmanın ötesinde İsrail'in nasıl bir zafer kazanabileceği belli değil. Hamas'ın kökünü kazısa bile, ki böyle bir şey net değil, bir sonraki adımda ne olacak?

Guardian'ın analizinde de Gazze Şeridi'nin tamamen ele geçirilmesinin ve yönetilmesinin, uzun vadede İsrail ordusunun kapasitesini aştığı yorumu yapıldı.

Independent Türkçe



ABD Başkanı Biden, Hizbullah lideri Nasrallah’ın öldürülmesini “adaletin ölçüsü” şeklinde tanımladı

ABD Başkanı Joe Biden  (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden  (AFP)
TT

ABD Başkanı Biden, Hizbullah lideri Nasrallah’ın öldürülmesini “adaletin ölçüsü” şeklinde tanımladı

ABD Başkanı Joe Biden  (AFP)
ABD Başkanı Joe Biden  (AFP)

ABD Başkanı Joe Biden dün yaptığı açıklamada, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın İsrail hava saldırısında öldürülmesinin, aralarında binlerce Amerikalı, İsrailli ve Lübnanlı sivilin de bulunduğu "birçok kurbanı için adaletin bir ölçüsü" olduğunu söyledi.

Biden, Amerika'nın İsrail'in Hizbullah, Hamas, Husiler ve İran tarafından desteklenen diğer “terörist gruplara” karşı kendini savunma hakkını tamamen desteklediğini vurguladı.

Savunma Bakanı Lloyd Austin'e herhangi bir saldırganlığı caydırmak ve bölgede geniş çaplı bir savaş riskini azaltmak için ABD kuvvetlerinin Ortadoğu'daki konumunu güçlendirmesi talimatını verdiğini söyleyen Biden, "Amacımız ister Gazze'de ister Lübnan'da olsun mevcut çatışmaları diplomatik yollarla yatıştırmaktır" dedi.

nthyumı
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Cuma günü güney banliyölerinde düzenlenen bir İsrail saldırısında öldürüldü (AFP)

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin (Cumartesi) İran tarafından desteklenen “terörist gruplar” karşısında İsrail'in meşru müdafaa hakkına tam destek verdiğini ifade etmişti.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Austin'in Cuma günü İsrailli mevkidaşı Yoav Galant ile Lübnan'daki olaylar hakkında iki kez görüştüğünü ve ABD'li bakanın Washington'un bölgedeki güçlerini ve tesislerini korumaya hazır olduğunu ve İsrail'i savunmaya kararlı olduğunu söylediğini açıkladı.

ABD'nin tutumu, Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah'ın Cuma günü İsrail'in Beyrut'un güney banliyösündeki Hizbullah'ın merkez karargâhına düzenlediği hava saldırısında öldüğünü doğrulamasından saatler sonra geldi.

Daha geniş çaplı bir çatışma endişesi

CNN'in eski ve mevcut ABD'li yetkililerden aktardığına göre Nasrallah'ın ölümü, Başkan Joe Biden yönetiminin aylardır önlemek için yoğun çaba sarf ettiği Ortadoğu'da geniş çaplı bir savaş korkusunu önemli ölçüde körükledi.

Ancak adı açıklanmayan üst düzey bir Batılı yetkili CNN'e şunları söyledi “Bunun yakında nasıl tırmanmayacağını anlamıyorum.”

Eski üst düzey Ortadoğu yetkilisi Mick Mulroy'a göre saldırı aynı zamanda İsrail'in daha geniş bir çatışmayı göze aldığının, ABD destekli ateşkes önerisini kabul etmeye yakın olmadığının ve Hizbullah'ın artık müzakerelerle ilgilenmeyeceğinin açık bir işaretiydi.

İran endişeli

ABD'li bir askeri yetkili CNN'ne şunları söyledi: “İran'ın, İsrail'in bölgedeki en güçlü ve en yetenekli milis gücü olan Hizbullah'a verdiği zararın derecesinden endişe duyduğuna dair bazı işaretler var.”  ABD'nin İran'ın, İsrail'in Hizbullah'a yönelik operasyonlarının sonucunda yüzlerce savaşçısının savaş alanından çekilmesinin ve Hizbullah'ın kaybetmek üzere olduğunu görmesi halinde İran'ın çatışmaya müdahale edeceğine inandığını da ifade eden askeri yetkili ABD'li yetkililerin uzun zamandır Hizbullah'ın üst düzey liderliğinin, son aylarda çatışmalar şiddetlense de İsrail'le kapsamlı bir savaştan kaçınmak istediği değerlendirmesinde bulunduğunu ancak Nasrallah'ın ölümünün çok farklı olduğunu da sözlerine ekledi.

Hizbullah karşılık verecek

Eski üst düzey istihbarat yetkilisi Jonathan Panikov'a göre, Hizbullah kesinlikle karşılık verecek ve İran da muhtemelen bir rol oynayacak. Panikov sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu karşılık büyük olasılıkla geniş çaplı bir savaşa yol açacak kadar büyük olacaktır.” Panikov, Hizbullah liderliğinin 7 Ekim'den bu yana İsrail'e karşı mücadelede daha büyük bir rol oynamaya teşvik ettiğini ve şimdi liderinin öldürülmesine sert bir yanıt vermezse savaşçılarının ve destekçilerinin gözünde meşruiyetini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu da sözlerine ekledi.

Schenker: İsrail'e karşı bu savaşı isteyenler Nasrallah ve İranlı destekçileriydi

Hizbullah liderinin öldürülmesini Şarku'l Avsat'a değerlendiren ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu eski Dışişleri Bakan Yardımcısı David Schenker, “İsrail'e karşı bu savaşı isteyenler Nasrallah ve İranlı destekçileriydi. Nasrallah bu savaşı istediği zaman sona erdirebilirdi ama bunu yapmamayı tercih etti. Ölümüyle birlikte Lübnan'ı bir kez daha İsrail ile yıkıcı bir çatışmaya sürükledi” dedi.

Aaron David Miller

Carnegie Endowment'ın kıdemli üyesi ve başkan yardımcısı Aaron David Miller, Asharq al-Awsat'a verdiği demeçte İsrail'in güney banliyölerinde Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı hedef alan saldırısını şöyle değerlendirdi: “Bana göre İsrail Savunma Kuvvetleri ve Başbakan Netanyahu, gerçek stratejik tehdidin güneydeki Hamas değil, kuzeyde (Lübnan'da) olduğu sonucuna varmıştır. Bence İsrail Başbakanı bu sonuca vardı ve Knesset'in tatilde olmasından ve ABD seçimlerine haftalar kalmasından faydalandı, dolayısıyla ABD'nin yaptırım uygulama, İsrail'in kabiliyetlerini sınırlama ya da ABD askeri yardımına koşul koyma kabiliyeti büyük rahatsızlık yaratabilir ve bu da Netanyahu'ya şimdi ile ABD seçimlerinin yapılacağı 5 Kasım arasında manevra yapma fırsatı veriyor.”

dscfvgbty
İran Dini Lideri Ali Hamaney (DPA)

Birçok ABD yönetiminde müzakereci olarak çalışmış olan tanınmış araştırmacı Miller ABD seçimlerinin Netanyahu'nun hesaplarında önemli bir yer tuttuğunu ve aynı zamanda Biden yönetiminin hesaplarında da önemli ve anlaşılabilir bir yer kapladığını belirterek bu yönetim ve Demokrat aday Kamala Harris için en kötü şey şu anda tam ölçekli bi rsavaşın patlak vermesi ve İsrail'in (Hizbullah'a) gerilimi tırmandırmasıdır. ABD'nin bu savaşın içine çekilebileceğini hayal etmek çok kolay, dolayısıyla bu yönetim için riskli bir teklif olduğunu ifade eden Miller, "Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinin bir bölümün sonu ya da yeni bir hikayenin başlangıcı olmayacak.  Çünkü İsrail şu anda üç cephe ve bir yıpratma savaşıyla karşı karşıya; biri en az stratejik öneme sahip olan Hamas'la, ikincisi bir şekilde devam edecek olan Hizbullah'la ve üçüncüsü de İran'la ve “bu savaşlar yakında bitmeyecek ve diplomatik bir sonları da yok. Hizbullah İsrail'i hedef almak için pek çok tehditte bulundu. Şimdi asıl soru büyük bir misillemeden geri adım atıp atmayacakları. Lübnan kamuoyu da dikkate alınmalı çünkü İsrail saldırılarından etkileniyor ve ben Hizbullah'ın zamanla yumuşak güç kullanımına başvuracağına inanıyorum” dedi.

İran'ın verebileceği tepki konusunda Miller şu ifadeleri  kullandı: “İranlılar bir ikilem içinde: Arap-İsrail çatışmasındaki başlıca vekillerinin bu şekilde öldürüldüğünü görmek istemiyorlar ve aynı zamanda İsrail'le ABD'nin de dahil olduğu devam eden bir çatışmanın içine çekilerek İran ordusuna ve muhtemelen nükleer tesislerine saldırı düzenlemek istemiyorlar.”