Z kuşağından Filistinliler, barış ümitlerini kaybetti: "Kimsenin deneyimlememesi gereken şeyler yaşadık"

"ABD, Gazze'ye kurduğu yüzer iskeleyi kaldırıyor"

İsrail ordusu Refah'taki ilerleyişini sürdürürken, siviller kalan eşyalarını toplayıp bölgeden kaçıyor (AFP)
İsrail ordusu Refah'taki ilerleyişini sürdürürken, siviller kalan eşyalarını toplayıp bölgeden kaçıyor (AFP)
TT

Z kuşağından Filistinliler, barış ümitlerini kaybetti: "Kimsenin deneyimlememesi gereken şeyler yaşadık"

İsrail ordusu Refah'taki ilerleyişini sürdürürken, siviller kalan eşyalarını toplayıp bölgeden kaçıyor (AFP)
İsrail ordusu Refah'taki ilerleyişini sürdürürken, siviller kalan eşyalarını toplayıp bölgeden kaçıyor (AFP)

Z kuşağından Filistinliler, İsrail'le birlikte yaşamanın imkansız olduğunu düşünüyor.

Amerikan gazetesi Wall Street Journal'ın (WSJ) görüştüğü Z kuşağından Filistinliler, barışa dair umutlarını yitirdiklerini söyledi. 

Batı Şeria'daki Nablus şehrinde yaşayan 22 yaşındaki Mahmud Kilani, internet üzerinden tanıştığı bir kadınla görüşmek için İsrail'deki Hayfa'ya geçtiğini, daha sonra çalışma izni alıp burada barmenlik ve garsonluk yaptığını söyledi.

Ancak Hamas'ın 7 Ekim'de Aksa Tufanı saldırısıyla Gazze savaşının başlamasının ardından diğer Filistinliler gibi onun da çalışma izni iptal edilmiş.

İsrail ordusunun şehrine düzenlediği saldırıların ardından yakın arkadaşlarının silahlı direnişe katılmaya karar verdiğini belirten Kilani, şöyle konuştu: 

Onları vazgeçirmeye çalışıyorum ama başaramıyorum. Başka bir yol görmediklerini söylüyorlar. Nihayetinde yaşadıkları yerdeki insanların öldürüleceğini düşünüyorlar. O yüzden İsrail ordusu için işleri daha da zorlaştırmak istiyorlar.

Gazze Şeridi'nde yaşayan 15 yaşındaki Layan Haruda ise İsrail bombardımanlarından kaçarak farklı yerlere sığındıklarını söyledi.

Haruda, barış ümidini korumanın güçleştiğini belirterek "Kimsenin deneyimlememesi gereken şeyler yaşadım" dedi.

Savaşın başlamasının ardından kasımda Katar'a kaçtıklarını söyleyen Haruda, Gazze'deki arkadaşları bombardıman altında çadırlarda yaşarken, kendisinin temiz suya ve eğitime erişimi olduğu için utanç duyduğunu belirtti. 

Ramallah merkezli Filistin Politika ve Anket Araştırma Merkezi'nin WSJ'yle paylaştığı bilgilere göre 25 yaş altı Filistinlilerin çoğu geleceğe iyimser yaklaşmıyor. Merkezin direktörü Halil Şikaki, şunları söyledi: 

Gençler yaşadıklarını, Güney Afrika'da apartheid rejimi altındaki insanların mücadelesine benzetiyor. İşgal düzenini yıkmak için İsrail'i zorlamaları gerektiğini düşünüyorlar.

Diğer yandan İsrailliler de Filistinlilerle birlikte yaşama düşüncesine iyimser yaklaşmıyor.

İsrailli düşünce kuruluşu Kudüs Halkla İlişkiler Merkezi'nin mayıstaki anketine katılanların yüzde 79'u bağımsız Filistin devletinin kurulmasını desteklemediğini söylemişti. 7 Ekim'den önceki bir anketteyse bu oran yüzde 69'du.

İsrail ordusunun Refah'taki kara harekatı sürerken ABD'nin Gazze Şeridi'ne yardım için kurduğu yüzer limanın geçici olarak kaldırılacağı bildirildi.

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir ABD'li yetkilinin İsrailli haber sitesi Times of Israel'le paylaştığı bilgilere göre iskele, kötü hava koşulları nedeniyle sökülüp İsrail'deki Aşdod limanına taşınacak. İskelenin Gazze'ye tekrar ne zaman kurulacağıysa belli değil.

17 Mayıs'ta faaliyete geçen yüzer iskele, dalgaların yarattığı hasar nedeniyle 28 Mayıs'ta tamire alınmıştı. Birleşmiş Milletler, bu sürede iskele üzerinden toplamda 900 tonluk insani yardımın Gazze'ye ulaştırıldığını bildirdi. Bunun ardından iskele tekrar hasar almış, onarıldıktan sonra 7 Haziran'da yeniden faaliyete geçmişti. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Times of Israel



Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da
TT

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi'nin dün (Pazar) Şam'a yaptığı ziyaret, bölgenin ve komşu ülkelerin tanık olduğu gerilim ışığında Amman'ın Suriye ile kuzey sınırındaki istikrarsızlığın yansımalarını hafifletmeyi amaçlayan bir dizi diplomatik faaliyetin bir parçası olarak gerçekleşti.

Son on yıldır Ürdün'ün kuzey komşusu, uyuşturucu kaçakçıları ve silah çetelerinden oluşan konvoyların sınırı geçme girişimleriyle sürekli uğraşan Ürdün ordusu için bir güvenlik sorunu teşkil ediyor. Bu durum geçen yılın sonunda silahlı çatışmalara yol açarak ölümlere ve Ürdün içindeki hücrelerle bağlantıları olan kaçakçıların tutuklanmasına neden oldu.

asxdcfg
Ürdün Kralı 2. Abdullah Amman'da Veliaht Prens Hüseyin'le birlikte Lübnan Başbakanı Necib Mikati’yi ağırladı. (AFP)

Amman geçen hafta Lübnan Başbakanı Necib Mikati ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'yi kabul etti. Safadi ise dün sabah Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'e gönderdiği ve içeriği açıklanmayan sözlü bir mesajla ülkeden ayrıldı.

Bu görüşmeler, Ürdün'ün bölgedeki tehlikeli askeri gerilim ve krallığın ateş hattındaki konumu ışığında çıkarlarını korumak amacıyla ‘direniş eksenine’ diplomatik açıklık göstermesi olasılığını destekliyor.

 c
Ürdün-Suriye sınırındaki Cabir Sınır Kapısı Captagon kaçakçılığı girişimlerine sahne oldu. (AFP)

Ürdün'deki bilgi sahibi siyasi elitler arasında, Suriye içinden gelen uyuşturucu kaçakçılığı tehdidinin, özellikle Suriye'nin güneyindeki bölgelerin uyuşturucu üretim fabrikalarına dönüşmesi ve kaçakçılık yoluyla Ürdün üzerinden Arap ve yabancı pazarlara aktarılması ışığında, iki ülke arasındaki kuzey sınırında (370 kilometre) olağanüstü halin sürdürülmesini gerektiren önemli bir güvenlik sorunu olmaya devam ettiğine inanılıyor.

Bu durum, 2012'den bu yana devam eden ekonomik kanamaya, mültecilerin kabulü ve kalışlarının maliyetine ve mültecilere ev sahipliği yapan ülkelere yönelik uluslararası müdahale planlarının azalan etkisine ek olarak gerçekleşiyor. Ürdün, çoğu kendilerine tahsis edilen kampların dışında ikamet eden yaklaşık 1,3 milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

xcsv
İşgal altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan Suriyeliler, Hizbullah bombardımanı sonucu çıkan yangını söndürme çalışmalarına katıldı. (AFP)

Söz konusu ziyaret Ürdün'ün en önemli dosyası olan güvenlik dosyasından ayrı tutulamaz. Suriye'nin güneyi İran ve Hizbullah milisleri için bir tiyatro sahnesi olduğu sürece Ürdün, Filistin'de ‘direniş’ niyetindeki silahlı unsurların Amman üzerinden sızabileceği korkusuyla kuzey için endişelenmeye devam edecektir.

Suriyeli mültecilerin dönüşü

Ürdün Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı kısa açıklamada, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı Eymen Safadi'yi kabul ettiğini ve Safadi'nin Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye krizinin çözümü ve tüm sonuçlarının ele alınmasına yönelik çabalar, bir dizi ikili konu ve bölgedeki durumla ilgili sözlü mesajını ilettiğini belirtti.

zcvfd
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi ile Şam'da bir araya geldi. (SANA)

Mesajda ayrıca, bölgedeki tehlikeli gerilime ve bunu sona erdirme çabalarına da değinilerek, bunun ilk adımının Gazze ve Lübnan'a yönelik saldırganlığın ve İsrail'in Batı Şeria'daki yasadışı tedbirlerinin durdurulması olduğu belirtildi.

csdv
Ürdün'ün başkenti Amman'ın eteklerindeki bir mülteci kampında Suriyeli çocuklar (Reuters)

Bakanlıktan yapılan bir başka açıklamada da Safadi'nin Suriye Dışişleri Bakanı Bassam es-Sabbağ ile Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalar, mülteci sorunu, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, bölgedeki tehlikeli gerilim ve bunun sona erdirilmesine yönelik çabaların ele alındığı kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi.

Dışişleri Bakanlığı tarafından dün akşam yapılan açıklamada, Esed ve Safadi'nin Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönüşü konusunu ele aldıkları belirtildi. Esed, Suriyeli mültecilerin gönüllü ve güvenli bir şekilde geri dönüşlerinin sağlanmasının Suriye hükümetinin önceliği olduğunu vurguladı ve geri dönüşe yardımcı olacak tedbirler konusunda özellikle yasal ve hukuki alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

Safadi, Suriye krizinin, Suriye'nin birliğini, bütünlüğünü ve egemenliğini garanti altına alacak, halkının isteklerini yerine getirecek, güvenliğini ve istikrarını yeniden tesis edecek ve mültecilerin gönüllü geri dönüşü için koşullar yaratacak şekilde çözülmesinin, Ürdün'ün başarmak için sürekli çalıştığı bölgesel bir gereklilik olduğunu vurguladı.

Genişletilmiş görüşmeler

Suriyeli mevkidaşı Sabbağ ile kapsamlı bir görüşme gerçekleştiren Safadi, mülteci meselesi ve Ürdün'ün tüm imkânlarıyla mücadele etmeye devam ettiği bir tehdit olduğunu vurguladığı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele çabalarına odaklandı.

csdvfgt
Ağustos 2023'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinden (Arap Birliği)

İki bakan, geçen yıl temmuz ayında çalışmalarına başlayan Ürdün-Suriye Sınır Ötesi Uyuşturucu Kaçakçılığıyla Mücadele İşbirliği Ortak Komitesi aracılığıyla bu tehditle mücadelede iş birliğinin yoğunlaştırıldığını yineledi.

İki bakan Suriyeli mültecilerin gönüllü geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasına yönelik çabalar konusunda sürekli bir diyalog başlatma konusunda mutabık kaldı. Safadi, mülteci sorununun çözümünün mültecilerin anavatanlarına dönmeleri olduğunu, ancak bu gerçekleşene kadar uluslararası toplumun mültecilere karşı sorumluluklarını yerine getirmeye

Safadi ve Sabbağ tüm ikili dosyaların en kısa zamanda her iki tarafça belirlenecek bir tarihte ilgili bakanlar düzeyinde yapılacak bir toplantıda ele alınması konusunda mutabık kaldılar.

İki bakan, geçen yıl 1 Mayıs'ta Amman Bildirisi ile onaylanan ilkeler, çerçeveler ve metodoloji doğrultusunda Suriye krizinin çözümüne yönelik somut pratik adımların atılması amacıyla, Arap Birliği Temas Komitesi aracılığıyla Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalarda iş birliğinin devam edeceğini belirtti.