عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsveç, Avrupa'daki uzay yarışını kazanmak için yeni bir adım atıyor

Ukrayna savaşı, Avrupa'nın kendi uydularını uzaya göndermekte ne kadar geride olduğunu bir kez daha gösterdi

Esrange üssündeki araştırmalar, İsveç Ulusal Uzay Ajansı'yla ortak yürütülüyor (SSC)
Esrange üssündeki araştırmalar, İsveç Ulusal Uzay Ajansı'yla ortak yürütülüyor (SSC)
TT
TT

İsveç, Avrupa'daki uzay yarışını kazanmak için yeni bir adım atıyor

Esrange üssündeki araştırmalar, İsveç Ulusal Uzay Ajansı'yla ortak yürütülüyor (SSC)
Esrange üssündeki araştırmalar, İsveç Ulusal Uzay Ajansı'yla ortak yürütülüyor (SSC)

İsveç, Avrupa'da Rusya dışında yörüngeye uydu fırlatan ilk uzay üssünü kurmayı hedefliyor. 

Devlete ait İsveç Uzay Şirketi (SSC), Kuzey Kutup Dairesi'ne yaklaşık 195 kilometre uzaklıktaki Esrange Uzay Üssü'ndeki çalışmalarının son safhasına geldi.

İsveç'in kuzeyindeki Kiruna kasabasının yaklaşık 40 kilometre doğusunda yer alan ve 1966'da kurulan üs, ilk etapta Avrupa Uzay Ajansı'na aitti. Arazinin mülkiyeti, 1972'de yeni kurulan SSC'ye devredildi. 

SSC'nin üst düzey yetkililerinden Stefan Gustafsson, Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'a "Birinci olacağımıza inanıyorum" dedi. Gustafsson, hangarların ve sıvı yakıt sistemlerinin hazır durumda olduğunu, fırlatma rampalarında da son aşamaya gelindiğini belirtti.

Firma, Avrupa'daki uzay yarışında başlıca Norveç'in Andoya Uzay Merkezi ve BK'nin SaxaVord roket fırlatma üssüyle mücadele ediyor. 

SSC yetkilisi, planlarda aksama yaşanmaması durumunda ilk uydu fırlatmasının ilkbaharda gerçekleştirileceğini söyledi.

Bunun başarıya ulaşması halinde Esrange üssünü 2030'a kadar bir "hızlı fırlatma" merkezine dönüştürmeyi hedeflediklerini belirten Gustafsson, "Bir gece önceden gönderilmesi istenen uyduları ertesi gün fırlatabileceğiz" dedi.

Gustafsson, geçen yıl 24 Şubat'ta Ukrayna savaşının çıkmasıyla çalışmalarını hızlandırdıklarını ifade ederek, şunları söyledi: 

Ukrayna savaşının başlamasından sonra Avrupa'nın kendi uydu fırlatma kapasitesine sahip olmadığı daha da belirginleşti. Bu açıdan Rusya'ya ve Kazakistan'daki Rus fırlatma üssü Baykonur'a bağımlıyız. Ayrıca bunlar Avrupa Uzay Ajansı'yla Rusya arasındaki teknik işbirliğini de gerektiriyor.

DAHA FAZLA OKU

NASA, Artemis 1 görevini yakıt sızıntısı nedeniyle geçen hafta tekrar ertelemek zorunda kalmıştı (Reuters)

ABD ve Çin'in uzay yarışı: İkisi de Ay'ın aynı bölgesine inmeyi planlıyor

James Webb Teleskobu'nun uzaylıları bulma yeteneği sınandı: Menzilde 4 bin gezegen var

James Webb Teleskobu'nun uzaylıları bulma yeteneği sınandı: Menzilde 4 bin gezegen var

NASA'nın Ay yüzeyinde terk ettiği Apollo 17 uzay aracı "Ay depremleri"ne yol açabilir

NASA'nın Ay yüzeyinde terk ettiği Apollo 17 uzay aracı "Ay depremleri"ne yol açabilir

Guardian'ın paylaştığı verilere göre geçen yıl itibarıyla yörüngede 6 bin 905 aktif uydu yer alıyor. 2021'deyse bu sayı 4 bin 800'dü.

Telekomünikasyon, internet altyapısı, araştırma çalışmaları ve ulusal güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması için her hafta ortalama 50 yeni uydu yörüngeye fırlatılıyor. Önceki 10 yılda fırlatılan 4 bin 600 uyduya kıyasla 2022 ila 2031'de yörüngeye yaklaşık 18 bin 500 küçük uydunun fırlatılması bekleniyor.

Öte yandan SSC'nin Esrange üssünden fırlattığı TEXUS-58 roketinin nisanda Norveç'e düşmesi de gündem olmuştu. Firma, roketin 250 kilometre irtifaya ulaştıktan sonra arıza nedeniyle düştüğünü bildirmişti.

Yerleşim yerine 10 kilometre yakına düşen roket, daha sonra helikopterle İsveç'e geri götürülmüştü. 

Norveç Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamadaysa atışla ilgili bilgilendirmede bulunulmadığı belirtilmiş ve "Norveç sınırında herhangi bir izinsiz eyleme izin verilemez" denmişti.

Indepedent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
TT
TT

Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)

ABD ile Suudi Arabistan arasındaki stratejik ilişkinin derinliğini yansıtan bir adım olarak, ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ı ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ (Major Non-NATO Ally – MNNA) ilan etti. Bu kararla Suudi Arabistan, Arjantin, Avustralya, Bahreyn, Brezilya, Kolombiya, Mısır, İsrail, Japonya, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Fas, Yeni Zelanda, Pakistan, Filipinler, Katar, Güney Kore, Tayland ve Tunus gibi ülkelerin bulunduğu bu statüyü resmen alan yirminci ülke oldu.

Bu statü, ABD’nin NATO üyesi olmayan bir ülkeye verebildiği en yüksek askeri ve güvenlik iş birliği seviyesini ifade ediyor. ABD Kongresi bu unvanı 1987 yılından bu yana, ABD Yasası’nın 22. maddesi uyarınca tanımlıyor.

NATO üyesi olmayan müttefik olmanın avantajları

NATO üyesi olmayan müttefikler, gelişmiş ABD silahlarına ve askeri teknolojisine öncelikli erişim ve ABD askeri teçhizatını indirimli fiyatlarla veya uygun koşullarda satın alma veya kiralama imkânı gibi birçok önemli avantajdan yararlanıyor. Bu sınıflandırma, NATO üyesi olmayan müttefiklerin ABD ile ortak silah geliştirme programlarına katılmalarına ve askeri araştırma ve geliştirme projeleri için ABD'den finansman almalarına da olanak tanıyor.

Söz konusu sınıflandırma, ortak askeri eğitim ve istihbarat iş birliğini kolaylaştırmanın yanı sıra, müttefik ülkenin topraklarında acil durumlarda kullanılmak üzere ABD askeri teçhizatının depolanmasına izin verdiği için ABD'ye de belirli avantajlar sağlıyor.

Suudi Arabistan, ABD ile uzun süredir devam eden stratejik ortaklığı nedeniyle bu ayrıcalıkların çoğundan onlarca yıldır fiilen yararlanıyor. Ancak resmi olarak bu statüye sahip olması, bu ayrıcalıkların yasal olarak garanti altına alınmasını ve ABD yönetimlerinin keyfi kararlarına tabi olmamasını sağlıyor.

‘Karşılıklı savunma anlaşmasından’ farkı

‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ statüsü ile ‘karşılıklı savunma anlaşması kapsamındaki müttefiklik’ kavramları benzer ifadeler taşısa da aralarında önemli bir fark bulunuyor. NATO dışı müttefik statüsünde ABD’nin söz konusu ülkeyi savunma yükümlülüğü bulunmazken, karşılıklı savunma anlaşmaları taraflara karşılıklı ve açık bir yasal savunma taahhüdü getiriyor. Bu yükümlülük, NATO Anlaşması’nın beşinci maddesinde yer alan ve üye ülkelerin herhangi bir saldırıya uğrayan üye devleti savunmasını şart koşan maddeyle benzerlik gösteriyor.

‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasındaki taahhütlerin niteliği, yakın askeri iş birliğinin ötesine geçmez, ancak karşılıklı savunma anlaşması kapsamında, imzacı devleti savunmak için ABD kuvvetleri gönderme taahhüdüne eşdeğerdir.

Bu nedenle aradaki fark, ‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasının silahlanma, eğitim ve iş birliği alanlarında ‘çok ileri düzeyde stratejik ortaklık’ olması, ancak ‘savunma ittifakı’ olmamasıdır. ‘Karşılıklı savunma anlaşması’ ise imzacı devlete yönelik herhangi bir saldırının ABD'ye yönelik bir saldırı olarak kabul edilmesi ve ABD'nin yasal olarak askeri müdahalede bulunma yükümlülüğü anlamına gelir.

Suudi yetkililer bu tanımlamanın “kapsamlı bir stratejik ortaklığa doğru atılmış önemli bir adım” olduğunu söylerken, ABD Dışişleri Bakanlığı ise bunun ‘bölgedeki ortak güvenliğe yönelik uzun süredir devam eden taahhüdü yansıttığını’ doğruladı.

DÜNYA

BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
TT
TT

BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze için hazırladığı yol haritasını büyük çoğunlukla onaylayarak, 20 maddelik planına uluslararası meşruiyet kazandırdı.

Taslak karar, Rusya ve Çin'in çekimser kalmasına rağmen, pazartesi akşamı BMGK’da 15’e 13'lük çoğunlukla kabul edildi. Bu gelişme, Trump yönetimi için önemli bir diplomatik zafer oldu.

Filistin Yönetimi, kararın onaylanmasını memnuniyetle karşılarken, Hamas ve diğer Filistinli gruplar, bunu ‘Filistin’in milli iradesinin dışında sahada düzenlemeler yapılmasının önünü açan bir karar’ olarak değerlendirerek, ortak ve ayrı ayrı açıklamalarla kararı reddettiklerini bildirdiler. Ayrıca Gazze'ye konuşlandırılacak herhangi bir uluslararası gücün ‘bir tür vesayet veya dayatılan yönetim’ haline geleceğini söylediler. Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli gruplardan kaynaklar, söz konusu uluslararası gücün rolü ve bu grupların üyelerini takip etmek ve tutuklamak için potansiyel olarak kullanılabileceği konusundaki endişeleri dile getirdiler.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İngilizce olarak Trump ve Gazze planını öven bir blog yazısı yayınlarken, hükümet üyeleri sessizliğini korudu. Bu durum, İsrail'de Trump'ın planından duyulan memnuniyetsizlik ile onu kızdırmamak arasındaki ikilem arasında gerçek bir krizin yaşandığını gösterdi. İsrail televizyonu Kanal 12 muhabiri Barak Ravid, “İsrail-Filistin çatışmasının bir daha asla eskisi gibi olmayacağını söylemek mümkün” ifadelerini kullandı.

DÜNYA

ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
TT
TT

ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)

Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna'da test edilen yaklaşık 700 milyon dolar değerindeki gelişmiş bir hava savunma füze sisteminin Tayvan'a satışını onayladı. Bu, ABD'nin Taipei ile bir hafta içinde yaptığı ikinci silah anlaşması.

ABD, geçen yıl Tayvan'ın 2 milyar dolarlık bir silah anlaşması kapsamında RTX tarafından üretilen üç orta menzilli karadan havaya füze (NASAMS) alacağını duyurmuştu. Bu, Tayvan için yeni bir silah, çünkü şu anda bölgede yalnızca Avustralya ve Endonezya kullanıyor.   

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) pazartesi günü yaptığı açıklamada, şirketin NASAMS üniteleri satın almak için sabit fiyatlı bir sözleşme imzaladığını ve tahminlere göre çalışmanın Şubat 2031'de tamamlanacağını belirtti. RTX henüz yorum talebine yanıt vermedi. 

Ukrayna'da Rus saldırılarını püskürtmek için kullanılan NASAMS sistemi, ABD'nin talebin arttığı Tayvan'a ihraç ettiği hava savunma kabiliyetlerine önemli bir katkı sağlıyor.

ABD, perşembe günü Tayvan'a 330 milyon dolarlık savaş uçağı ve diğer uçak parçaları satışını onayladı. Bu, Başkan Donald Trump'ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana yapılan ilk anlaşmaydı. Bu hamle Pekin'i öfkelendirdi.

Tayvan ordusu, adayı kendi toprağı olarak gören Çin'den gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı daha iyi savunma sağlamak için hayati önem taşıyan deniz ikmal hatlarını savunmak üzere, özel olarak tasarlanmış denizaltılar inşa etmek gibi çabalarla yeteneklerini güçlendiriyor.

Resmi diplomatik ilişkilerin olmamasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri'nin Tayvan'a kendini savunması için gerekli araçları sağlamakla yasal olarak yükümlü olması, Pekin'in tepkisini çekmeye devam eden bir tartışma konusu. Tayvan hükümeti, Pekin'in ada üzerindeki egemenlik iddialarını reddediyor.