Sudan'daki savaş, hurma hasadını tehdit ediyor

Çiftçiler, savaş ve devletin yokluğu nedeniyle ürünleri pazarlayamayacaklarından korkuyor

(AFP)
(AFP)
TT

Sudan'daki savaş, hurma hasadını tehdit ediyor

(AFP)
(AFP)

Huzeyfe Yusuf'un çalışmalarına Hindistan'da devam etmesi gerekiyordu, ancak Sudan'daki savaş onun için başka bir yol çizdi.

Genç adam artık memleketinde hurma hasadıyla uğraşıyor. Çiftçiler ise çıkan ürünü pazarlayamayacaklarından korkuyor.

Hartum'un 350 kilometre kuzeyinde bulunan Kerime kasabasında, su rezervleriyle dolu arazilerde eşit aralıklarla dikilmiş binlerce hurma ağacı bulunuyor.

Tüm kuzey Sudan'da olduğu gibi Kerime'de de hasat mevsimi Eylül ayı başlarında başladı. Ancak daha güneydeki el-Gadarif gibi diğer bölgelerde arazi bu yıl çorak kaldı.

Fatih el-Bedevi, Kerime'deki bahçesinde hasadı tamamladı. Ancak ürünleri pazarlayabileceğinden emin değil.

Hurmaları toplamak için yalın ayaklı birisi bacağına bağladığı bir iple ağaca çıkar ve demetleri keser.

Aşağıda bekleyen erkekler ise büyük beyaz bir çarşaf sererek düşen hurmaları toplar.

Sudan'da hurma hasadı.

Savaş her şeyi değiştirdi

Bunların arasında 15 Nisan'da patlak veren savaştan kaçmadan önce Hartum'da çalışmaya gelen 26 yaşındaki radyolog Huzeyfe Yusuf'ta var ve biraz para kazanmak için kuzeydeki ailesiyle beraber çalışıyor.

Yusuf AFP'ye verdiği demeçte, "Yüksek lisans için Hindistan'a gitmem gerekiyordu, ancak savaş, planlarımı değiştirmek zorunda bıraktı" dedi.

Sudan, ordu komutanı Abdulfettah el-Burhan ile Hızlı Destek Güçleri Komutanı Muhammed Hamdan Daklu arasındaki savaşın patlak vermesinden bu yana kaosa sürüklendi.

Sivil toplum kuruluşu ACLED'e göre savaşlar 7 bin 500'den fazla kişinin ölümüne neden oldu. 5 milyondan fazla insan ise yerinden edildi.

Birleşmiş Milletler'e (BM) göre savaş, ülkedeki sanayinin parçalanmasına neden oldu. GSYİH'nın yüzde 40'ına katkıda bulunan ve Sudan'da işlerin yüzde 80'ini sağlayan tarım sektörünü olumsuz etkiledi.

Devletin yokluğu

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre hurma, birçok Arap ülkesinde olduğu gibi Sudan'da da günlük bir besindir.

Ekonomi için hayati önem taşır. Dünyadaki hurma üreticileri listesinde yedinci sırada yer alan Sudan, her yıl 460 bin ton hurma pazarlar.

Ülke genelinde çiftçiler finansman sağlayamıyor, tüccarlar mallarını piyasalarda elden çıkaramıyor ve büyük tarım-sanayi şirketleri ülkede çalışmayı bıraktı.

Geçen mayıs ayında Sudan'daki en büyük istihdam kaynağı olan Hacer Tarım Endüstrileri Grubu ülkedeki faaliyetlerinin ve yatırımlarının askıya alındığını açıklarken, çalışmaya devam edenler çok büyük zorluklarla karşı karşıya kaldı.

Savaştan önce Hartum ticaretin merkeziydi, ancak savaşlar zaten zayıf olan ekonominin yapısını değiştirdi ve Sudan'ın ekonomik akciğeri olan başkenti tahrip etti.

Bedevi, "Coğrafi yakınlığı ve büyük talebi nedeniyle üretimimizin büyük kısmını Hartum'da satardık, ancak savaşla bu artık mümkün değil. Bizde alternatif pazarlar bulmaya çalışıyoruz" dedi.

Çiftçi ve cerrah Ahmed Ali, devlet yardımının kaliteli bir üretim elde etmek için gerekli olduğuna inanıyor. 45 yaşındaki Ali, Kerime'deki fabrikasına devletin yatırım yapacağını umuyor.

Ancak 5 aydır memurların maaşını ödemeyen Sudan, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle ana buğday tedarikçilerini kaybettiğinden beri ülkedeki nüfusuna temel gıda sağlamakta zorlanıyor. BM, yaklaşık 6 milyon Sudanlının kıtlığın eşiğinde olduğu konusunda uyardı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Çok eşlilik fetvası Rusya'da tartışma yarattı

Rus siyasetçiler, fetvaya karşı laiklik ve medeni kanun vurgusu yaptı (Reuters)
Rus siyasetçiler, fetvaya karşı laiklik ve medeni kanun vurgusu yaptı (Reuters)
TT

Çok eşlilik fetvası Rusya'da tartışma yarattı

Rus siyasetçiler, fetvaya karşı laiklik ve medeni kanun vurgusu yaptı (Reuters)
Rus siyasetçiler, fetvaya karşı laiklik ve medeni kanun vurgusu yaptı (Reuters)

Rusya'da Ulema Konseyi'nin çok eşlilikle ilgili çıkardığı fetva ülkede tartışma yarattı.

Rusya'daki Müslümanları temsil eden en üst düzey merci olan Ulema Konseyi'nden cuma günü yapılan açıklamada, erkeklerin birden fazla kadınla imam nikahı yapabileceği duyuruldu. 

Konseyin başkan yardımcısı İldar Alyautdinov, Müslüman erkeklere tüm eşlerine eşit ve adil davranması şartıyla azami 4 kadınla evlilik yapma izni verildiğini söyledi.

Moskova Müftüsü Alyautdinov, evliliklerde kadınların sağlık durumu, doğurganlığın sona ermesi ya da çocuk istememe gibi durumlarda erkeklerin bu seçeneğe başvurabileceğini belirtti.

Erkeğin tüm eşlerine eşit maddi imkanlar sunması ve onlarla benzer sürelerde vakit geçirmesi gerekiyor. 

Bu koşulların ihlal edilmesi durumunda çok eşliliğe izin verilmeyeceğini söyleyen Alyautdinov, erkeğin yeni bir kadınla evlenmeden önce mevcut eşlerini bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca kadınların buna itiraz etme ve eşlerinden ayrılma hakkı da olacak. 

Diğer yandan Rus medeni kanununda çok eşliliğe izin verilmiyor, bu nedenle Ulema Konseyi'nin fetvası bazı kesimlerin tepkisini çekti.

Rusya Federal Meclisi'nin alt kanadı Duma'da Aile, Kadın ve Çocuk Komitesi Başkanı Nina Ostanina, Rusya'nın laik bir devlet olduğunu vurgulayarak, dini farketmeksizin tüm vatandaşların medeni kanunlara uyması gerektiğini söyledi. Ostanina, fetvanın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirtti. 

Rus devletine bağlı Sivil Toplum ve İnsan Hakları Konseyi'nden Kirill Kabanov da karara karşı çıkarak şunları söyledi: 

Gördüğüm kadarıyla bir sonraki adım, Rus yargı sisteminin reddedilmesi ve şeriat mahkemelerinin kurulması olacak.

Fetvaya Rus Ortodoks Kilisesi'nden de eleştiri geldi. Moskova Patrikhanesi'nden Vahtang Kipsidze, Hıristiyan topluluğunun tek eşlilik üzerine kurulu olduğunu ve aile kurumunun devamının ancak böyle sağlanabileceğini belirtti.

Moskova Müftüsü Alyautdinov ise karşı çıkışları haklı bulmadığını söyleyerek, fetvanın imam nikahı altındaki kadınların haklarını koruyacağını savundu.

Independent Türkçe, RT, RIA Novosti