İsrailli aşırı sağcı vekiller, Mecliste, İsrailli esirlerin yakınları ile tartıştı

İsrail hükümetindeki aşırı sağcı milletvekillerinin, Gazze’de esir tutulan İsraillilerin yakınları ile Meclis oturumunda sözlü tartışmaya girmesi ülkede gündem oldu

(AA)
(AA)
TT

İsrailli aşırı sağcı vekiller, Mecliste, İsrailli esirlerin yakınları ile tartıştı

(AA)
(AA)

İsrail'de "teröristler için idam cezası" öneren yasa tasarısını görüşmek üzere Meclisteki Ulusal Güvenlik Komitesinde bir oturum düzenlendi.

Oturuma, aşırı sağcı ve ırkçı görüşleriyle sık sık gündeme gelen İsrail'in Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile milletvekilleri Limor Son Har-Melech, Almog Cohen ve Zvika Fogel’in yanı sıra Gazze Şeridi'nde Hamas'ın elindeki İsrailli esirlerin yakınlarından temsilciler katıldı.

Meclisteki oturumdan paylaşılan görüntülerde, hararetli geçen oturum sırasında aşırı sağcı vekiller ile İsrailli esirlerin yakınları arasında karşılıklı sözlü atışma yaşandığı görüldü.

İsrailli esirlerin aileleri, yasa yapıcılara "teröristlere idam cezası" verilmesi yönündeki yasa önerisini durdurmaları çağrısında bulunarak, bu haliyle çıkarılacak bir yasanın şu anda Gazze'de rehin tutulan yakınlarını tehlikeye atabileceğini ifade etti.

Kuzeni Gazze'de esir tutulan Gil Dikman, aşırı sağcı Bakan Ben-Gvir’e seslenerek, "Acılarımızdan faydalanmaman için sana yalvardım. Sevdiklerimizin hayatları tehlikedeyken ve kılıç boyunlarına dayanmışken bu yasa ters etki yaratacak." dedi.

Ben-Gvir ise, yasa tasarısı konusunda geri adım atmayarak, partisinin sunduğu tasarının, tam tersine, esirlerin "geri dönüşünü teşvik ettiğini" ileri sürdü.

"Arapları öldürmekten bahsetmeyi bırakın, Yahudileri kurtarmayı konuşmaya başlayın"

İsrailli bir esirin babası, iktidar ortağı aşırı sağcı vekillerin bu tasarıyı sadece "Arapları öldürmek için" geçirmek istediğini belirterek, "Zaten yeterince öldürdünüz. Arapları öldürmekten bahsetmeyi bırakın, Yahudileri kurtarmayı konuşmaya başlayın." dedi.

Zaman zaman masaya vurduğu görülen İsrailli milletvekili Almog Cohen, esir yakınlarından birine karşı "Acı sizin tekelinizde değil." ifadelerini kullandı.

İsrail medyasına göre Almog Cohen, tartışmadan kısa bir süre sonra oturumu terk etti.

Lapid: Koalisyon üyelerinin utanmazlığının sınırı yok

Öte yandan muhalefet lideri ve eski başbakan Yair Lapid, esir yakınlarına karşı kullandıkları sözler nedeniyle koalisyondaki aşırı sağcı vekillere tepki gösterdi.

Lapid, sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, koalisyon hükümetine ve oturumdaki milletvekillerine şu ifadelerle yüklendi:

Kaçırılanların aileleri hem kendi acılarını hem de tüm ülkenin acısını haykırıyor. Ailelere ahlak dersi veren ihmalkar koalisyon üyelerinin donukluğunun ve utanmazlığının sınırı yok. Almog Cohen'in bugün yaptıkları sonsuza kadar hatırlanacak. Kendinden utanmalı.

Aşırı sağcı hükümet ortağı Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) Partisi'nden Milletvekili Limor Son Har-Meleh tarafından sunulan söz konusu yasa tasarısı, hükümetin hukuk danışmanı Gali Baharav-Miara'nın muhalefetine rağmen geçen mart ayında Meclisin hazırlık oturumunda geçmiş, ancak yasalaşması için gereken diğer oturumlar yapılmamıştı.

İdam cezasının bulunmadığı İsrail’de, aşırı sağcı koalisyon partileri, Hamas ile bağlantılı kişilerin terör suçundan yargılanarak idam cezasına çarptırılmasını istiyor.

Başta Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir olmak üzere, Har-Melech, Cohen ve Fogel gibi milletvekilleri, sık sık Filistinlilere karşı kullandıkları ırkçı ve ayrımcı söylemleri ve politikalarıyla dikkati çekiyor.

Çoğu, işgal altındaki Batı Şeria'da uluslararası hukuka aykırı sayılan Yahudi yerleşimlerinde yaşayan bu İsrailli siyasiler, fanatik Yahudi yerleşimci terörünü teşvik etmeleriyle gündeme geliyor.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.