Ermenistan ve Azerbaycan arasında sınır belirleme müzakereleri yeniden başladı

Washington, barış çabalarını ilerletmek için Bakü ile olan anlaşmazlığı aşmaya çalışıyor

Ermenistan ve Azerbaycan arasında sınır belirleme müzakereleri yeniden başladı
TT

Ermenistan ve Azerbaycan arasında sınır belirleme müzakereleri yeniden başladı

Ermenistan ve Azerbaycan arasında sınır belirleme müzakereleri yeniden başladı

Erivan, Ermenistan ve Azerbaycan’ın ortak sınırlarının çizilmesine ilişkin görüşmelere Perşembe günü yeniden başladıklarını duyurdu. Ermeni Komitesi Başkanı Ani Babayan, AFP’ye yaptığını açıklamada, sınırların çizilmesi ile ilgilenen Ermeni ve Azerbaycan komitelerinin "beşinci tur müzakerelere" başladıklarını belirtti.

Babayan, bu komitelere sırasıyla Ermenistan Başbakan Yardımcısı Mhir Grigoryan ve Azerbaycanlı mevkidaşı Şahin Mustafayev'in başkanlık ettiğini söyledi.

Bakü ile Erivan arasında, Bakü'nün Eylül ayında Ermeni ayrılıkçılara yönelik yıldırım saldırısı sonrasında geri aldığı Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesi konusunda onlarca yıldır bir anlaşmazlık yaşanıyor.
Bölgedeki Ermeni nüfusunun neredeyse tamamı, yani kayıtlı 120 bin kişinin  100 binden fazlası Ermenistan'a kaçmak zorunda kaldı. İki ülke arasındaki resmi sınırda da sıklıkla kanlı silahlı çatışmalar yaşanıyor. İki eski Sovyet cumhuriyeti arasındaki barış görüşmelerinde, liderlerinin yıl sonuna kadar kapsamlı bir barış anlaşması imzalama olasılığını duyurmasına rağmen ilerleme kaydedilemedi.

Washington devrede mi?

İki taraf, Washington, Brüksel ve Moskova'nın iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirme çabaları bağlamında Salı günü ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile barış görüşmelerinin kesintiye uğramasını ele aldı.

Blinken, Salı günü Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde, ABD ile Azerbaycan arasında "kurulu ilişkilere" vurgu yaparken, ilişkideki endişe verici noktalara dikkat çekti. Bu çağrı, Washington ile Bakü arasındaki diplomatik anlaşmazlığın ışığında ABD'yi görüşmelerin merkezine geri getirme girişimi olarak değerlendirildi.

Kasım ayının başlarında ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı James O'Brien, Washington'un Azerbaycan'a bir dizi üst düzey ziyareti iptal ettiğini açıklamış ve Bakü'nün 19 Eylül'de Karabağ'a yönelik bir günlük askeri operasyonunu kınamıştı.

Buna karşılık Azerbaycan, Washington'un önyargılı tutumu nedeniyle bu ay içinde Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılması planlanan Ermenistan ile görüşmelere katılmayı reddetti. Ekim ayında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Avrupa'nın, özellikle de Fransa'nın, Ermenistan'ı destekleme yönündeki son açıklamaları nedeniyle, İspanya'da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile görüşmeyi reddetti.

Görüşmelere devam

Azerbaycan, Karabağ bölgesini geri adıktan sonra çoğunluğu Ermeni olan yaklaşık 100.000 sakinin çoğu Ermenistan'a kaçtı. Bu da ülkede mülteci krizine yol açtı. Dünya, Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıyor.

Aliyev, göreli bir rahatlama belirtisi olarak Blinken'e, "ABD'nin son açıklamalarının ve attığı adımların Azerbaycan ile ABD arasındaki ilişkilere ciddi şekilde zarar verdiğini" bildirdi. Ancak iki tarafın O'Brien'ın gelecek ay Azerbaycan'ı ziyaret etmesi konusunda anlaştığını ve Blinken'in Azerbaycanlı yetkililerin ABD'ye yapacağı ziyaret yasağını kaldırma sözü verdiğini kaydetti.

Ayrı bir çağrıda Blinken, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'la da konuşarak "Amerika'nın kalıcı ve makul bir barış anlaşmasına varma çabalarına verdiği desteği" vurguladı.



ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
TT

ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)

ABD ve İsrail, Washington'ın savaş sonrası Gazze'de geçici bir süre için yönetime liderlik etmesi hakkında görüşme yaptı.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan kaynaklar, ABD’li ve İsrailli üst düzey yetkililer arasında yapılan görüşmede, Washington’ın tamamen silahsızlandırılana dek Gazze’yi denetlemesi gündeme getirildi.

ABD'li bir yetkilinin başkanlık edeceği geçiş yönetiminde, Hamas veya Filistin Ulusal Yönetimi’nin söz sahibi olmayacağı fakat Filistinli teknokratların yönetime katılabileceği belirtiliyor. Ayrıca yönetimde yer alması için başka ülkelerin de davet edilebileceği aktarılıyor.

Kaynaklar, görüşmelerin henüz erken aşamada olduğunu ve herhangi bir anlaşmaya varılmadığını söylüyor. Teklifi ABD tarafının mı yoksa İsrail’in mi getirdiğine dair bilgi paylaşılmadı.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, görüşmeler hakkında yorum paylaşılmazken, “Biz barış sağlanmasını ve rehinelerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz” dendi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisiyse yorum taleplerini reddetti.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait Sky News Arabia'ya nisanda verdiği röportajda, savaş sonrasında "ılımlı Arap ülkelerinin" de dahil olduğu uluslararası bir mütevelli heyetinin Gazze'yi denetleyeceğini söylemişti.

Batı Şeria’daki Filistin Ulusal Yönetimi yorum yapmazken Hamas, ABD liderliğinde kurulacak bir geçiş yönetimi fikrini reddettiklerini bildirdi.

Irak’ta 2003’te Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından ABD öncülüğünde Geçici Koalisyon Yönetimi kurulmuştu. ABD ve Birleşik Krallık’a ek olarak 32 ülkenin daha katkı sağladığı bu yönetim, birçok Iraklı tarafından işgalci güç olarak görülmüştü. Geçici yönetim, ülkede çıkan isyanı kontrol altına alamayınca iktidarı geçici bir Irak hükümetine devretmişti.

Reuters’ın analizinde, Gazze'de ABD öncülüğünde kurulacak bir geçici yönetimin Washington’ı savaşa daha fazla çekeceğine ve ABD’nin Irak işgalinden bu yana Ortadoğu'daki en büyük müdahalesi anlamına geleceğine dikkat çekiliyor.

BAE, ABD ve İsrail'e Gazze'nin savaş sonrası yönetiminin uluslararası bir koalisyon tarafından denetlenmesini ocak ayında önermişti. Ancak bu yönetime Filistin Ulusal Yönetimi'nin dahil edilmesi ve bağımsız Filistin devletinin kurulmasına yönelik adımlar atılmasını şart koşmuştu.

BAE Dışişleri Bakanlığı, Filistin Yönetimi'nin yer almadığı ABD liderliğindeki bir geçici yönetimi destekleyip desteklemeyeceğine ilişkin sorulara yanıt vermedi. Netanyahu hükümetiyse “İsrail karşıtı” olmakla suçladığı Filistin Yönetimi'nin Gazze'de herhangi bir rol üstlenmesini kesinlikle reddediyor.

Netanyahu, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Hamas’a saldırıların yoğunlaştırılacağını duyurmuş, bu adımı Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in tavsiyesiyle attığını söylemişti. İsrail Güvenlik Kabinesi de Gazze Şeridi’ne saldırıların genişletilmesini pazar günü onaylamıştı. Plan kapsamında Gazze’deki "tampon bölgelerin" genişletileceği, askerlerin de kara harekatlarıyla ele geçirilen bölgelerden geri çekilmeyip işgali sürdüreceği aktarılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, New Arab