عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Suikast planı: Hindistan kriz çıkmasın diye ABD ile iş birliği yapacak

Hindistan, muhalif lidere suikast planlamakla suçlanmasının ardından ABD ile iş birliği sözü verdi

Biden ve Modi 23 Haziran'da Beyaz Saray'da bir toplantı sırasında (AP)
Biden ve Modi 23 Haziran'da Beyaz Saray'da bir toplantı sırasında (AP)
TT
TT

Suikast planı: Hindistan kriz çıkmasın diye ABD ile iş birliği yapacak

Biden ve Modi 23 Haziran'da Beyaz Saray'da bir toplantı sırasında (AP)
Biden ve Modi 23 Haziran'da Beyaz Saray'da bir toplantı sırasında (AP)

Hindistan, benzer bir vakanın Kanada ile diplomatik krize yol açmasının ardından, New York’ta ayrılıkçı bir Sih lidere suikast planladığından şüphelenilen bir Hindistan vatandaşını takip eden ABD ile işbirliği sözü verdi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre bu hafta ABD Adalet Bakanlığı, Hindistan vatandaşı Nikhil Gupta'nın, Yeni Delhi'ye bağlı bir ajanın yönlendirmesiyle New York’ta ayrılıkçı bir Sih lidere ‘suikast planlama’ suçlamasıyla yargılanacağını duyurdu.

Bu açıklamalara yanıt olarak Hindistan Dışişleri Bakanlığı, “Washington'un ‘suç örgütleri, silah kaçakçıları, teröristler ve diğerleri arasında bağlantıların’ varlığına ilişkin bilgi vermesinin ardından Yeni Delhi'nin 18 Kasım'da üst düzey bir soruşturma komitesi kurduğunu” duyurdu. Bakanlık sözcüsü Arindam Bagchi, “Hindistan hükümeti soruşturma komitesinin bulgularına göre gerekli önlemleri alacak” dedi.

Kanada’daki emsal olay

Bu tepki, eylül ayında Kanada, Hint istihbarat servislerini Hint-Kanadalı Sih lideri Hardeep Singh Nigar'ı haziran ayında kendi topraklarında öldürmekle suçladığında Yeni Delhi'den gelen öfkeli tepkiyle çelişiyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau o dönemde Hintli yetkililerin bu suikastta parmağı olduğunu belirtmiş ve Hindistan hükümetine “konuya ışık tutmak için iş birliği yapması” çağrısında bulunmuştu. Ancak Hindistan daha sonra bu "gülünç" suçlamaları kınadı ve iki ülke arasında diplomatik kriz ortaya çıktı. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Eylül ayında ABD'nin "sınır ötesi baskı iddiaları olduğunda son derece ihtiyatlı olmaya devam ettiği" konusunda uyarmıştı.

İddianame

ABD Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan iddianameye göre, Hindistan hükümetinin bir ajanı, uyuşturucu ve silah kaçakçılığına karışan Nikhil Gupta'yı, aleyhindeki cezai soruşturmanın durdurulması karşılığında "kurban"a suikast düzenlemek üzere görevlendirdi.

30 Haziran'da Çek Cumhuriyeti'nde tutuklanan Gupta, New York'ta Hint kökenli "bir Amerikan vatandaşına yönelik başarısız suikast planına katılmasıyla bağlantılı olarak" cinayete teşebbüsle suçlandı. Bakanlık iddia edilen hedefin adını vermese de Financial Times gazetesi bu kişinin Kuzey Hindistan'da Sihler için bağımsız bir devlet kurulması çağrısında bulunan Amerikan "Adalet için Sihler" örgütünün kurucu avukatı Gurbatwat Singh Bannon olduğunu ortaya çıkardı. Yeni Delhi onu 2020'de "terörist" olarak sınıflandırdı ve "terörizm ve isyana teşvik" suçlamasıyla aranıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.

DÜNYA

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.

DÜNYA

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.