Bolton, Trump'ın Beyaz Saray'a geri dönmesi konusunda uyardı

Cumhuriyetçi Parti'de yayılan "tecrit virüsünden" yararlanıyor

ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton (Arşiv - AFP)
ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton (Arşiv - AFP)
TT

Bolton, Trump'ın Beyaz Saray'a geri dönmesi konusunda uyardı

ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton (Arşiv - AFP)
ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton (Arşiv - AFP)

ABD eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, güncellenmiş anı kitabında eski Başkan Donald Trump'a sert bir şekilde yüklendi. Trump'ı "aşırı bencil" olarak nitelendiren Bolton, onun kişisel düşmanlarını cezalandırdığını ve Rusya ve Çin'deki düşmanlarını ise hoşnut ettiğini belirtti.

Bolton, 2020 yılında "Olayın Yaşandığı Oda" adlı anılarını yayımlamıştı. Bu kitapta, 2018 ve 2019 yılları arasında Trump yönetiminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak geçirdiği 17 aylık sürenin hikâyesini anlatıyor.

Yayınlanan kitabının güncellenmiş yeni baskısında Bolton, eski ve şu anki Cumhuriyetçi başkan adayını "siyasi bir felsefesi veya tutarlı bir siyasi vizyonu olmamakla" suçladı. Ayrıca, yeniden seçilmesi durumunda Trump'ın "Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nden (NATO) çıkabileceği, 2022'deki Rus işgali rağmen Ukrayna'ya desteği kesebileceği, Çin'in Tayvan'ı kuşatmasını teşvik edebileceği ve genel olarak izolasyonist bir politika izleyebileceği" uyarısında bulundu.

Eski ABD Başkanı Donald Trump (AFP-Arşiv)
Eski ABD Başkanı Donald Trump (AFP-Arşiv)

Kitabın yeni girişinde Bolton, "Trump'ın başkan olmaya uygun olmadığını" yazdı ve "Eğer ilk dört yılı kötü idiyse ikinci dört yılı daha da kötü olacak" dedi. Trump'ın ikinci döneminde Amerika'nın karamsar bir tablosunu çizen Bolton, "Trump'ın gerçekten sadece kendi intikamını umursadığını ve bu intikam duygusunun ikinci döneminin büyük bir bölümünü tüketeceğini" belirtti. Ayrıca, Trump'ın "neredeyse sadece kendi çıkarlarıyla ilgilendiğini" yazarak, eski başkanın "emirlerini yerine getirecek 'evet' diyen bir Beyaz Saray isteyebileceğini" ifade etti.

"Tecrit virüsü"

Bolton, Trump'ın Cumhuriyetçi Parti içinde yayılan bir “izolasyonist virüsü” fark ettiğini ve “Trump'ın her alandaki sapmaları arasında ulusal güvenlikteki sapmalarının en yıkıcı olduğunu” söylüyor. Bolton, Trump’ın NATO’dan çekilme ihtimalinin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i memnun edebileceği konusunda uyarıyor ve "Trump'ın ikinci döneminde Ukrayna politikasının büyük olasılıkla Moskova lehine olacağını" belirtiyor. Ayrıca Tayvan ve Çin'in çevresindeki diğer ülkelerin "Trump'ın ikinci döneminde gerçek bir riskle karşı karşıya kalabileceğini" ve bu durumun, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in Tayvan'a karşı bir kriz yaratma olasılığını artırabileceğini düşünüyor. Bolton, "Putin ve Xi Jinping arasında, Trump'ın yeniden göreve dönmesini en çok kimin isteyeceği konusunda bir rekabet olduğunu" ifade ediyor.

Bir televizyon röportajında Bolton, Trump'ın "kendisini eleştirenlerden intikam almak istediği birçok yol" hakkında konuştu ve "aşırı bencillik" nedeniyle endişelerini dile getirdi. Bolton, "Adalet Bakanlığı, Savunma Bakanlığı ve diğer devlet kurumlarının kullanım şeklinin, kendisi gibi endişelenen kişiler için gerçek bir kaygı kaynağı olduğunu" belirtti. Trump'ın Adalet Bakanlığı'nı "kötüye kullanma" çabalarına ve dış politikada "herhangi bir felsefesi olmadan tutarlı bir şekilde politika yapmama" eğilimine dikkat çekti. Bolton, bu durumun "Amerika için rastgele ve tehlikeli yolculuk olacağını" düşünüyor.



Çin’in kömür merkezi yeşil bir gelecek istiyor

Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
TT

Çin’in kömür merkezi yeşil bir gelecek istiyor

Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)

Hindistan'dann daha fazla kömür üretilen Çin'in Şansi bölgesi, yeşil bir gelecek istiyor.

Guardian’ın haberinde, “Çin’in kömür merkezi” diye nitelenen bölgenin geçen yıl toplamda çıkarılan 1,27 milyar ton kömürle Hindistan’ı geride bıraktığı belirtiliyor.

Çin’in elektrik ihtiyacını karşılamada önemli rol oynayan Şansi, ülkedeki karbon salımının da merkezi konumunda.

Pekin yönetimi 2060’a kadar net sıfır karbon hedefine ulaşmayı amaçlıyor. Bu kapsamda Şansi’de kömür sektöründeki yaklaşık 1,7 milyon işin 2030’a kadar yok olması bekleniyor. Bu durumun da bölge açısından “ekonomik bir saatli bomba” olduğu ifade ediliyor. 

Şansi’nin buna karşı çözüm stratejilerinden biri yeşil enerjiye geçişi hızlandırmak. LONGi şirketi, Datong’da güneş paneli fabrikası açtı, burada çalışanların yarısı eski kömür işçileri.

Meijin Energy de kömürün yan ürünü olan kok gazından hidrojen yakıtı üretmeye başladı. Şirketin hidrojen üretim bölümünden Ma Kai şunları söylüyor: 

Kok işlemi sırasında çıkan gazı eskiden doğrudan yakardık ya da salardık. Bu hem çevreye zararlıydı hem de kaynak israfıydı. Artık bunu değerlendiriyoruz.

Ancak Helsinki merkezli düşünce kuruluşu Enerji ve Hava Temizliği Araştırma Merkezi’nden Lauri Myllyvirta, “Kömürden kimyasal üretimiyle temiz enerji olur mu?” diyerek yönteme karşı çıkıyor. 

Bölgede kültürel turizmin canlandırılması da talep ediliyor. 2024’te Linfen’deki Şiaoşitian ve Guangşeng tapınaklarını ziyaret eden turist sayısı yüzde 335 arttı. Haberde, bu artışta ünlü video oyunu Black Myth: Wukong’un da katkısı olduğuna dikkat çekiliyor. 

Bunlara ek olarak Çin yenilenebilir enerji üretimini hızlandırıyor. Nisan itibarıyla ülkedeki rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesi 1,500 gigawatt’a ulaştı. Ancak ülke hâlâ enerji ihtiyacının yüzde 60’ını kömürden karşılıyor. 

Independent Türkçe, Guardian, New York Times