Ürdün, müfredattan ‘7 Ekim’i kaldırdı

Gözlemciler, bir üre önce 7 Ekim’i müfredata ekleyen Ürdün yönetiminin son kararının ardından İsrail baskısının olduğu görüşünde.

Filistin meselesinin Ürdün'de ders olarak okutulmaya devam ettiği ancak müfredatta bu konuda düzenlemeler yapıldığı belirtiliyor. (Independet Arabia)
Filistin meselesinin Ürdün'de ders olarak okutulmaya devam ettiği ancak müfredatta bu konuda düzenlemeler yapıldığı belirtiliyor. (Independet Arabia)
TT

Ürdün, müfredattan ‘7 Ekim’i kaldırdı

Filistin meselesinin Ürdün'de ders olarak okutulmaya devam ettiği ancak müfredatta bu konuda düzenlemeler yapıldığı belirtiliyor. (Independet Arabia)
Filistin meselesinin Ürdün'de ders olarak okutulmaya devam ettiği ancak müfredatta bu konuda düzenlemeler yapıldığı belirtiliyor. (Independet Arabia)

Tarık Dilvani

7 Ekim tarihi, Ürdünlüler üzerinde yaklaşık dört aydır güçlü bir etki bırakmış durumda. Ancak son günlerde Ürdün'deki siyasi akımlar arasında bir çatışma noktasına dönüştü. Bu konu resmi görüşü destekleyenler ile karşıtları arasında çatışmanın bir parçası haline geldi.

Ürdün Müfredat Geliştirme Merkezi, 2023 yılının son aylarında 7 Ekim olaylarını ve bunu takip eden gelişmeleri, Filistin-İsrail çatışmasının tarihine ait bir parça olarak, 10. sınıf müfredatına eklemeye karar verdi. Ancak daha sonra bu konunun müfredattan çıkarılmasına ve konuya kısaca değinilmesi kararı alındı. Bu durum, sosyal medya platformlarında konunun müfredattan çıkarılması kararına destek veren azınlık ile bu kararın İsrail'in baskısı sonucu alındığını düşünen çoğunluk arasında tartışmalara neden oldu.

7 Ekim’in müfredata dahil edilmesi, olumlu tepkiler aldı ve aktivistler ile eğitimciler tarafından, uzun yılların ardından Filistin meselesinin tekrar canlandırılması olarak okundu. ‘Filistin Meselesi’ 1962-1963 eğitim-öğretim yılından itibaren ders olarak okutulmaya başlamış, ancak Vadi Arabe Anlaşması'nın imzalanmasının ardından, 1990'ların başında bu konu rafa kalkmıştı.

Müfredata önce eklendi ve sonra çıkarıldı

7 Ekim olaylarını müfredattan çıkarmaya karşı olanlar, özellikle de geçen ocak ayında İsraillilerin Ürdün’ün güneyindeki Kerak şehrinde bir iş yerine 7 Ekim adının konulmasına karşı çıkışının ardından benzer bir karar alındığını belirterek Ürdün'ün kararında İsrail etkisinin olduğunu savunuyorlar. Devlet kurumlarından bu konuyu müfredattan çıkarma nedenini açıklamasını talep eden normalleşme karşıtı ‘Taharruk’ grubu da bunların arasında yer alıyor. Söz konusu ders müfredata eklenmiş ve Filistin meselesinin geçirdiği ve halen içinden geçtiği süreci anlatmak bağlamında 7 Ekim olaylarını da konu edinmişti.

Taharruk Hareketi açıklamasında, söz konusu kararın İsrail'in Ürdün'ü hedef almak için attığı adımlar ve krallığa karşı açıkça ortaya çıkan her zamandan daha belirgin düşmanca tutumu bağlamında geldiğini bildirdi. Ayrıca, hareket ve diğer aktivistler, Ürdün okullarındaki öğrencileri İsrail'in emelleri konusunda eğitimsel ve kültürel olarak güçlendirmeye çağırdılar.

Eğitim uzmanı Hüda el-Atum Filistin meselesinin müfredata dahil edilmesinin, İsrail müfredatında yer alan Araplara yönelik düşmanlık ve kışkırtmayla yüzleşmek açısından önemli olduğunu düşünüyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre Atum açıklamasında, 7 Ekim'in müfredattan kaldırılmasının Ürdün Müfredat Geliştirme Merkezi ve hatta Milli Eğitim Bakanlığı üzerindeki baskıdan kaynaklanabileceğini ima etti. Eğitim uzmanı, Ürdün müfredatını ve Filistin meselesine ek olarak içerdiği değer ve içerikleri hedefleyen sistematik ve dış destekli bir kampanya olduğunu kaydetti.

Araştırmacı ve eğitimci Zukan Ubeydat, 1994 yılındaki Ürdün-İsrail Barış Anlaşması'nın ardından Filistin meselesinin ders olarak okutulmaya devam ettiğini, ancak düzenlemeye gidilip müfredatta değişiklik yapıldığını söyledi. 1964'teki Ürdün Eğitim Yasası'nın Filistin'in Arap kimliğini ve onu geri kazanma konusundaki taahhüdünü vurgulayan Ubeydat, Ürdünlü öğrencilerin ayrı bir ders olarak Filistin meselesini okuduklarını ancak bu durumun 1992 yılına kadar devam ettiğini kaydetti. Araştırmacı ve eğitimci Zukan Ubeydat bundan sonra Ürdün eğitim politikalarında Filistin'e herhangi bir odaklanma ya da dikkat çekme olmadığını bildirdi.

Tarihsel bağlam

Ürdün Müfredat Geliştirme Merkezi, 7 Ekim olaylarının 10. sınıf öğrencilerinin müfredatına dahil edilmesini, Filistin meselesinin gelişmesi için doğal bir bağlam olarak gerekçelendirdi. 7 Ekim’im müfredata dahil edilmesi, Eğitim Bakanlığı, Yüksek Müfredat Merkezi ve Ürdün devletinin düşünceleriyle tutarlı olarak yapıldı.

Gözlemciler, 1994 yılında İsrail ile yapılan barış anlaşmasından bu yana Ürdün müfredatında Filistin meselesiyle ilgili önemli bir gerileme olduğunu söylüyorlar. Yıllar içinde müfredatlarda yapılan çalışılmış değişikliklerin dini, ahlaki, ulusal ve Filistin meselesi olmak üzere dört seviyeyi etkilediğini belirten gözlemciler, Filistin isminin haritalardan çıkarılması, İsrail'e karşı direnişle ilişkilendirilmiş tarihi figürlerin isimlerinin azaltılması ve daha tarafsız terimlerin kullanılması gibi değişiklikleri zikrederek bu duruma dikkat çekiyorlar.

Eski Ürdün Başbakan Yardımcısı Memduh el-İbadi ise İsrail'i ve planlarını anlamak için Ürdün okullarında İbrani dili ve Yahudi kültürünün öğretilmesi çağrısında bulundu. İbadi aynı zamanda İsrail'in emelleriyle yüzleşmek için Krallık'ta zorunlu askerlik hizmetine geri dönülmesi gerekliliğine dikkat çekti.

Ürdün Eğitim Bakanlığı tüm bu iddialar hakkında açıklama yapmadı. Ancak hükümet kaynakları Independent Arabia'ya şunları aktardı:

Ürdün'ün Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinlilere sunduğu her şeye rağmen, geçtiğimiz 7 Ekim'den bu yana Amman'ın resmi pozisyonunu sorgulamaya yönelik girişimlerde bulunuldu. Ürdün egemen bir devlettir ve ona iç kararlarında baskı yapılamaz.

Filistin meselesi müfredatta halen mevcut

Bu bağlamda, aktivistler İsrail medyasının Ürdün'ü eleştirmesi ve saldırması ile 7 Ekim'in müfredatlardan çıkarılması arasında bir bağlantı kuruyorlar. Filistin meselesinin müfredattaki varlığının azaltılması ve Filistin meselesi konulu bağımsız bir dersin kaldırılmasına yönelik suçlamalara yanıt olarak Müfredat Geliştirme Merkezi, Filistin meselesinin Ürdün ile tarihsel bağlarını vurgulayarak bu meselenin 1. sınıftan 12. sınıfa kadar tüm derslerde tek bir konu olarak değil, bir dizi konuda işlendiğini belirtti. 2022'de sosyal bilgiler derslerinde Filistin meselesi ve Ürdün'ün bu konudaki destekleyici duruşunu detaylı bir şekilde içeren derslere yönelik değişiklikler yapıldığını aktardı.

Ancak 2014 yılında, birçok Ürdünlü öfkeli bir şekilde, Kudüs ve Filistin meselesine atıfta bulunan derslerin, Ürdünlü askerlerin, özellikle de İsrail’i ilk bombalayan Ürdünlü pilot Feras el-Aclüni'nin Filistin'deki fedakarlıklarını anlatan hikayelerin müfredattan kaldırılması nedeniyle isyan etti. Bu değişiklikler, İslami kitapları içeren hadiseleri veya Yahudilere atıfta bulunan metinleri içeren dini kitapları da kapsadı.

Söz konusu değişikliklere paralel olarak Ürdün'deki ilkokul dördüncü sınıf müfredatındaki bir değişiklik de yıllar önce halk arasında geniş çaplı bir tepkiye neden olmuştu. Söz konusu itirazın nedeni ilkokul ve ortaokul öğrencilerine dağıtılan kitapta, Filistin haritasının üstünde ‘İsrail’ adının yer almasıydı.



Pop yıldızı, hayatını anlatan filmde "maymun" oldu

Dünya prömiyerini 30 Ağustos'ta Telluride Film Festivali'nde yapan filmin Türkiye'de vizyona girip girmeyeceği henüz bilinmiyor (Paramount Pictures)
Dünya prömiyerini 30 Ağustos'ta Telluride Film Festivali'nde yapan filmin Türkiye'de vizyona girip girmeyeceği henüz bilinmiyor (Paramount Pictures)
TT

Pop yıldızı, hayatını anlatan filmde "maymun" oldu

Dünya prömiyerini 30 Ağustos'ta Telluride Film Festivali'nde yapan filmin Türkiye'de vizyona girip girmeyeceği henüz bilinmiyor (Paramount Pictures)
Dünya prömiyerini 30 Ağustos'ta Telluride Film Festivali'nde yapan filmin Türkiye'de vizyona girip girmeyeceği henüz bilinmiyor (Paramount Pictures)

Robbie Williams, yaklaşan "fantastik" biyografik filmi Better Man'in dün yayımlanan yeni fragmanında, hayranlarının karşısına "maymun" olarak çıktı.

Fragman, ilk bakışta dünyaca ünlü bir müzisyenin, alışılagelmiş standartlardaki bir biyografik filmine benziyor. Ancak Better Man, pop yıldızını "maymun" olarak tasvir ederek diğer müzikal biyografilerden ayrışıyor.

CGI'la (Bilgisayar Üretimli İmgeleme anlamına gelen kısaltma, yeşil ekran teknolojisinin çok daha geliştirilmiş bir versiyonu) tasarlanmış bir maymun olarak tasvir edilen 50 yaşındaki Williams, 2021'den bu yana proje üzerinde çalışıyor.

Filmin fragmanında aktör Jonno Davies tarafından canlandırılan Robbie'nin okuldan sahneye uzanan yaşamı anlatılırken, arka planda şarkıcının hit parçası Let Me Entertain You çalıyor.

"Bu maymun da neyin nesi?"

Seslendirmede şöyle deniyor:

Ne düşündüğünüzü biliyorum. Bu maymun da neyin nesi? Ben dünyanın en büyük pop yıldızlarından biriyim. Ama oldum olası biraz az evrimleştiğimi düşünmüşümdür.

Resmi açıklamaya göre Better Man, "tüm zamanların en büyük şovmenlerinden biri olan Britanyalı pop süperstarı Robbie Williams'ın çok hızlı yükselişinin, dramatik düşüşünün ve dikkat çekici dirilişinin gerçek hikayesine" dayanıyor.

Benzersiz başarılara uzanan yolculuk

Filmin konusu şöyle detaylandırılıyor:

Robbie'nin çocukluğundan, listeleri altüst eden Take That grubunun en genç üyesi olmasına ve rekorlar kıran solo sanatçı kariyeriyle elde ettiği benzersiz başarılara uzanan yolculuğunu ve bu sırada şöhretle başarının getirdiği zorluklarla yüzleşmesini anlatıyor.

Muhteşem Showman'le (The Greatest Showman) tanınan Michael Gracey, senaryoyu Oliver Cole ve Simon Gleeson'la birlikte kaleme aldı. Avustralyalı sinemacı, aynı zamanda filmin yönetmen koltuğunda da oturuyor.

Müzikler Türk besteciden

Better Man'in müzikleriyse Hollywood filmleri için yaptığı bestelerle adından söz ettiren Batu Şener imzasını taşıyor.

Better Man'e gelen ilk tepkiler son derece olumlu. Sinema yazarlarının övgüyle bahsettiği film, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 86 gibi yüksek bir puana sahip.

Better Man, ABD ve Avustralya'da 26 Aralık'ta gösterime girecek.

Independent Türkçe, Daily Mail, GamesRadar