McConnell'ın sağlığı? Biden'ın yaşı? Bu sadece başlangıç

Washington'daki en tecrübeli iki el, artık bu işi yapıp yapamayacaklarına dair yeni sorularla karşı karşıya

Arşiv (AFP)
Arşiv (AFP)
TT

McConnell'ın sağlığı? Biden'ın yaşı? Bu sadece başlangıç

Arşiv (AFP)
Arşiv (AFP)

Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell ve Başkan Joe Biden karşılıklı olarak Washington'ın en fırtınalı ilişkisine sahip. Biden'ın Beyaz Saray'da Başkan Yardımcılığı yaptığı son dönemde Senato Çoğunluk Lideri olan McConnell, boştaki Yüksek Mahkeme koltuğu için Merrick Garland hakkında onay oturumu yapılmasını bile engellemişti.

Aralarında sadece 9 aylık bir yaş farkı olan iki adam aynı zamanda, hükümetin kapanmasını önlemek için birlikte çalışmış ve son Kongre döneminde silahlar, altyapı ve yarı iletken üretimiyle ilgili bir dizi yasayı geçirmişti.

Başarılarının altında yatan gerekçe her şeyden önce, yapabildiklerini başka kimsenin yapamamasıydı: Biden Demokratların adaylığını kazandı çünkü başta Afrikalı Amerikalılar olmak üzere önseçim seçmenleri Donald Trump'ı sadece onun yenebileceğine inanıyordu. Muhafazakarların şikayetlerine rağmen McConnell'ı en çok eleştirenler bile, Roe-Wade kararının iptal edilmesini sağlayan üç muhafazakar Yüksek Mahkeme yargıcının onaylanmasını sadece onun temin edebileceğine inanıyordu.

Ancak an itibarıyla her ikisi de hem halkın hem de partilerinin yönelttiği aynı sorulara muhatap oluyor: Çok yaşlı olup olmadıkları ve artık iş yapıp yapamayacakları.

CNN, sıkıntılı biçimde yüzde 39 onay oranına sahip Biden'la, Trump veya Florida Valisi Ron DeSantis arasındaki farkın hata payı sınırları içerisinde olduğunu gösteren bir anketi perşembe günü yayımladı. Dahası anketçiler, Demokratlara ve bu partiye meyleden bağımsızlara ana endişelerinin ne olduğunu sorduğunda, katılımcılar sözünü sakınmadı: Yüzde 49'u "Biden'ın çok yaşlı olduğunu veya daha genç birini istediğini" söylerken, yüzde 7'si "Biden'ın zihinsel yeterliliği/Uyanıklığı/Yaşlılık kaynaklı sorunları" dedi.

Biden, yakın tarihin en genç yasa koyucusu olarak 1972'de ABD Senatosu'na girmişti. Ancak şimdi 80 yaşında ve Beyaz Saray'da oturan en yaşlı kişi konumunda. Trump'ın zaferinden sonraki 4 yıl dışında, Biden yetişkinliğinin neredeyse tamamını kamuoyunun gözü önünde geçirdi. 36 yıllık senatörlüğünü göz önünde bulunduran patronu Barack Obama, yönetimi sırasında Biden'ı McConnell gibi Cumhuriyetçilerle baş etmesi için Kongre Binası'nda görevlendirmişti.

Ancak şimdi seçmenlerin kendisinden çoğunlukla memnuniyetsiz olmasının ana nedeni de bu deneyim. Nitekim Joe Biden, Demokratların adayı seçildiğinde, esasen daha ilerici ya da daha genç birini tercih edecek olan pek çok seçmen; onun adaylığını, demokrasi için varoluşsal bir tehdit olarak gördükleri Trump'ı engellemeye yönelik tek seferlik bir şey diye değerlendirerek kendi endişelerini bir kenara bırakmıştı.

Şimdiyse pek çokları, oylarını Biden'a verme fikrinden pek memnun değil. Bu anket, her ne kadar bir yıldan daha uzaktaki bir seçim için gerçekleştirilmiş olsa ve bu sürede çok şey değişebilse de, hem memnuniyetsizliği hem de bazılarının yeni bir yüz istediğini gösteriyor.

Diğer yandan McConnell yaşı ve sağlığıyla ilgili sorularla yüzleşmeye başladı. Bu sorular ilk olarak önceki aylarda Washington'daki Waldorf Astoria otelinde (Eski adı tesadüfen Trump International Hotel'di) düşüp beyin sarsıntısı geçirmesiyle ortaya çıktı.

Sonrasında temmuzdaki haftalık basın toplantısında dondu kaldı ve soruları yanıtlayamadı. Daha sonra geçen ay, ağustostaki arada Kentucky'deyken bir kez daha konuşmayı başaramadı. Aniden donup kalması, 2007'den bu yana Senato'taki Cumhuriyetçilere liderlik eden ve Senato tarihinde en uzun süre görev yapan parti lideri olan McConnell'ın bu işi geçmişte olduğu gibi etkili bir şekilde yapmayı sürdürüp sürdüremeyeceğinin merak edilmesine yol açtı.

Rastlantı eseri her iki ismin de yaşıyla ilgili endişeler, tam da sahip oldukları tecrübeye Washington'un ihtiyaç duyduğu döneme denk geliyor. Yönetimin parasının bitmesine sadece haftalar kaldı ve Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçiler, Senato'daki partidaşlarının bile muhtemelen tatsız bulacağı kesintiler yapmayı umuyor.

Normal şartlar altında Biden ve McConnell kapanmayı önlemek için bir anlaşma müzakere edebilir. Ancak McConnell'ın rahatsızlığı halinde Başkan, Cumhuriyetçi Parti'deki baş müzakere ortağını kaybedebilir. Bu arada McConnell'ın yerine geçecek potansiyel halefler, McConnell'ın bastırmayı umduğu sağcı güçlere muhtemelen daha bağlı olacak.

Benzer biçimde, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in düşük onay oranları göz önüne alındığında, Trump'ın aday olup Biden'ın olamaması durumunda Demokratların mevcut ABD Başkanı'nın yerine koyacakları net bir adayları da yok. Birçok aday adayı görevdeki başkana meydan okumayacağını söylüyor. Bu nedenle ülkenin bir diğer Trump ve Biden müsabakasına doğru gittiği görülüyor.

Amerikalıların taze kan bulamama kaygısı, kısa süre içinde yerini kurumsal tecrübe ihtiyacına dair çaresiz sızlanmalara bırakabilir.

Independent Türkçe



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.