İsrail’deki işsizlik oranı savaş nedeniyle ekim ayında üç kat arttı

İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
TT

İsrail’deki işsizlik oranı savaş nedeniyle ekim ayında üç kat arttı

İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)
İsrailliler koronavirüs salgını sırasında Tel Aviv’deki bir pazarda (Reuters)

İsrail Merkezi İstatistik Bürosu (CBS), ülkedeki işsizlik oranının ekim ayında yaklaşık üç kat artarak yüzde 10’a yükseldiğini bildirdi.

Hamas hareketi ile savaşın patlak vermesi, Gazze sınırı yakınında yaşayan on binlerce İsrail vatandaşının yerinden edilmesine yol açtı.

CBS’nin bugün açıkladığı verilere göre, ana işsizlik oranı, geçen ay yüzde 3,4 seviyesinde sabit kaldı.

Ancak geçici bir iş kaybı olması beklenen durum dikkate alındığında, 7 Ekim saldırısından önce eylül ayında 163 bin 600 kişi işsizdi. Bu oran, 428 bin 400 işsiz sayısı ile ekim ayında yüzde 9,6’ya ulaştı.

Hamas’ın saldırısının ardından yaklaşık 400 bin İsrailli yedek göreve çağrıldı.

Resmi veriler, son birkaç hafta içinde yaklaşık 80 bin İsraillinin ücretsiz izne çıkarıldığını gösteriyor.

İstihdam oranı, ekim ayında yüzde 61,1’den yüzde 56,5’e düştü.

CBS, kriz nedeniyle geçen ay işgücü anketinde değişiklik yapması gerektiğini, saldırıdan sonraki hafta neredeyse hiç görüşme yapılmadığını, sonraki tüm görüşmelerin de yüz yüze değil telefonla yapıldığını belirtti.

Gazze Şeridi’ne 7 kilometre mesafedeki bölgelerde anket yapılmadığını bildiren CBS, ankete yanıt verme oranının eylül ayında yüzde 66,9 iken, ekim ayında yüzde 55,3’e düştüğünü açıkladı.

İsrail’deki düşük işsizlik oranı, geleneksel olarak ekonomik büyümenin arkasındaki itici güç oldu.

Ancak birçok kişinin işten çıkarılması, izinlerin artması veya iş kayıplarının yaşanmasıyla ekonominin dördüncü çeyrekte daralması ve 2023 yılına kadar sadece yüzde 2,3 büyümesi bekleniyor. Bu, ekonominin büyümesi konusunda beklenenden daha düşük bir oran.



ABD'de tarım krizi: İşçilerin yüzde 70'i gitti

On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
TT

ABD'de tarım krizi: İşçilerin yüzde 70'i gitti

On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)
On milyarlarca dolarlık meyve ve sebze, Kaliforniya'daki göçmenler tarafından elle toplanıyor (Reuters)

ABD'de Donald Trump yönetiminin göçmenlere yönelik sınır dışı ve gözaltı uygulamalarını artırması bir yandan protesto gösterilerine yol açarken diğer yandan da ekonomiyi olumsuz etkiliyor. 

Reuters, Kaliforniya tarlalarındaki mahsulün toplanmadan kaldığını bildiriyor. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansına konuşan çiftçi Lisa Tate, Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi'nin (ICE) düzenlediği baskınların etkilerinin sahada hissedildiğini vurguluyor. 

6 nesildir bu işi yaptıklarını belirterek şöyle diyor:

Tarlalarda çalışan işçilerin yaklaşık yüzde 70'i gitti. Eğer işgücünüzün yüzde 70'i yok olduysa mahsulün de yüzde 70'i toplanmaz ve bir günde çürüyüp gidebilir. Amerikalıların çoğu bu işi yapmak istemiyor. Buradaki çoğu çiftçi zar zor geçiniyor. Bunun bardağı taşıran son damla olmasından, pek çok kişinin batmasından korkuyorum.

Adını vermek istemeyen Meksikalı bir tarımcı geçen hafta çilek ektiklerini anlatırken eskiden 300 kişiyle bu işi yaptıklarını ancak bu sene işçi sayısında 80'de kaldıklarını aktardı. 

Bir başkası da önceden tarlada 80 kişiyle çalıştıklarını ama artık sayının 17'ye kadar indiğini vurguladı. 

csdfgthy
Endişeli tarım işçileri, marketlere ABD pasaportuna sahip olan çocukları gönderdiğini söylüyor (Reuters)

İşçiler tarlalarda yakalanırlarsa ailelerini bir daha görememekten korkuyor. Bir tanesi durumlarını şöyle anlattı:

Sabah korkarak uyanıyoruz. Güneş bizi endişelendiriyor, sıcak bizi endişelendiriyor ve artık daha da büyük bir sorunumuz var: Pek çok kişi eve dönemiyor. Sokakta herhangi bir belaya karışmak istemiyorum. Hangi sebeple olursa olsun gözaltına alınanlar sınır dışı ediliyor.

Kongre Bütçe Ofisi'nin eski direktörlerinden Douglas Holtz-Eakin, tarım çalışanlarının yaklaşık yüzde 80'inin ABD dışında doğduğunun, bunların da yarısının kaçak olarak ülkede yaşadığının tahmin edildiğini bildirdi.

Cumhuriyetçi ekonomist, kaçak işçilerin kaybının fiyatları yükselteceğine işaret etti. 

ABD'de sebze hasadının üçte birinden fazlası, meyve ve kabuklu yemiş üretimininse dörtte üçünden fazlası Kaliforniya'da yapılıyor. Eyaletin 2023'te tarımdan elde ettiği gelir 60 milyar doları aştı.

Merkez sol eğilimli Brookings Enstitüsü'nden Wendy Edelberg ve Tara Watson'la muhafazakar Amerika Girişim Enstitüsü'nden (American Enterprise Institute/AEI) Stan Veuger, bir makale hazırlayarak en az 50 yıldır ilk kez görülebilecek bir değişime işaret etmişti: Bu yıl ABD'ye giden göçmen sayısı, ülkeden ayrılanlardan az olabilir. 

Washington Post'un haberinde, ABD dışında doğmuş işçilerin sayısının marttan beri bir milyondan fazla düştüğü aktarılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Washington Post