FED'in yatırımcı endişelerini azaltmasıyla Körfez piyasaları toparlandı

Suudi Arabistan'ın gösterge borsa endeksi (TASI) yüzde 2,1 yükseldi. (Reuters)
Suudi Arabistan'ın gösterge borsa endeksi (TASI) yüzde 2,1 yükseldi. (Reuters)
TT

FED'in yatırımcı endişelerini azaltmasıyla Körfez piyasaları toparlandı

Suudi Arabistan'ın gösterge borsa endeksi (TASI) yüzde 2,1 yükseldi. (Reuters)
Suudi Arabistan'ın gösterge borsa endeksi (TASI) yüzde 2,1 yükseldi. (Reuters)

Körfez borsaları, ABD'de olası bir resesyon korkusuyla bir önceki seansta yaşanan küresel satışların ardından, FED yetkililerinden gelen açıklamaların yatırımcıların endişelerini yatıştırmasının ardından bugün (salı) çoğunlukla yükseldi.

San Francisco FED Başkanı Mary Daly dün (pazartesi) yaptığı açıklamada, temmuz ayı istihdam raporunun bir yavaşlamaya mı yoksa gerçek bir zayıflığa mı işaret ettiğini söylemek için çok erken olduğunu, ancak Merkez Bankası’nın işgücü piyasasının resesyona girmesini önlemesinin ‘kritik derecede önemli’ olduğunu söyledi.

FED'in eylül toplantısında faizleri 50 baz puan indirmesine yönelik piyasa beklentileri değişmezken, vadeli işlemler böyle büyük bir hamlenin gerçekleşme olasılığının yüzde 71 olduğunu gösteriyor.

Piyasa bu yıl için yaklaşık 100 baz puan, 2025 yılı için ise benzer miktarda bir gevşeme bekliyor.

Altı üyeli Körfez İşbirliği Konseyi'nde (KİK) para politikası, çoğu bölgesel para birimi ABD dolarına sabitlendiği için genellikle FED'in kararları tarafından yönlendiriliyor. Suudi Arabistan'ın gösterge borsa endeksi (TASI) yüzde 2,1 yükselirken, alüminyum ürünleri üreticisi Al-Tayseer Group’un hisseleri yüzde 7,1 arttı.

İyileşme kaydeden hisse senetleri arasında Saudi Aramco, ikinci çeyrekte 109,01 milyar riyal (29,04 milyar dolar) net kar açıklayarak, şirketin 15 analistin ortalama tahmini olan 27,7 milyar doları aşarak yüzde 2,4 arttı.

Dubai'nin ana piyasa endeksi yüzde 2,4 yükselerek yüzde 4'ten fazla düştüğü dünkü kayıplarının bir kısmını telafi etti. Önde gelen emlak geliştiricisi Emaar Properties yüzde 4,9 yükseldi. Abu Dabi'de endeks yüzde 1,4 yükseldi.

Ancak Katar'ın gösterge endeksi yüzde 0,5 düşerken, Körfez'in en büyük bankası Katar Ulusal Bankası yüzde 1,4 değer kaybetti.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.