FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
TT

FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)

Petrol fiyatları bu sabahki ilk işlemlerde, yatırımcıların ABD Merkez Bankası (FED) faiz kararı öncesinde Rusya'ya yönelik daha katı yaptırımların arz üzerindeki etkisini değerlendirmesi sonucu temkinli kalmasıyla yükseldi.

Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 0,44 yani 32 sent artarak dünya saatiyle saat 07.30 itibariyle varil başına 73,51 dolara yükseldi. Amerikan Batı Teksas ham petrolü (West Texas Intermediate - WTI) yüzde 0,46 yani 36 sent artışla varil başına 70,40 dolardan işlem gördü.

Analistler, FED’in bugün sona erecek ABD Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının ardından piyasanın gelecek yılki faiz hamleleri hakkında ipuçları vermesini bekliyor.

IG Piyasa Stratejisti Yeap Jun Rong, petrol fiyatlarını etkileyebilecek bir diğer faktörle ilgili olarak “Batılı ülkelerin (Rusya'ya) ek yaptırımlar uygulaması bugünkü seansta bazı kayıpları sınırlayabilir” değerlendirmesinde bulundu. Ancak Yeap Jun Rong, FED’in bugün yapılacak toplantısına atıfla toplantı öncesinde hala temkinli olunması gerektiğinin altını çizdi.

Yeap Jun Rong, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İleriye baktığımızda, petrol fiyatları mevcut dar aralıkta kalabilir. Bu durumun yılsonuna kadar devam etmesi bekleniyor.”

FED’in bugün gevşeme döngüsünün başlamasından bu yana üçüncü kez faiz oranlarını düşürmesi bekleniyor. Düşük faiz oranları borçlanma maliyetini düşürerek ekonomik büyümeyi artırabilir. Böylece petrole talebi de yükselir.

Avrupa Birliği (AB) dün, Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya'ya karşı 15’inci yaptırım paketini onayladı. Bu pakete Rusya'nın 'gölge filosundaki’ ham petrol ve petrol türevleri taşıyan 33 gemi daha eklendi. İngiltere de Rusya’nın petrolünü yasadışı yollardan taşıdığı gerekçesiyle gölge filodaki 20 gemiye yaptırım uyguladı.

Yeni yaptırım paketi petrol fiyatlarındaki dalgalanmayı daha da körükleyebilir. Buna karşın yaptırımlar, şimdiye kadar Rusya'yı küresel petrol ticaretinden uzaklaştırmayı başaramadı.



Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
TT

Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ı görevden alacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Trump, dünkü açıklamasında Powell’ı görevden almasının “pek olası” görünmediğini söylemişti. Cumhuriyetçi lider, Powell'ın çok kötü bir iş çıkardığını savunmuş, Fed başkanının görev süresinin dolmak üzere olduğuna da işaret etmişti. 

Reuters’ın analizinde, Trump’ın Powell’ı görevden alma yetkisine sahip olup olmadığının belirsiz kaldığına dikkat çekiliyor. 

1913 tarihli Merkez Bankası Yasası, Fed Yönetim Kurulu üyelerinin yalnızca “geçerli bir gerekçe” gösterilerek görevden alınabileceğini söylüyor. Ancak sözkonusu “geçerli gerekçe” hukuken tanımlanmış değil. 

Genel kabul bunun yolsuzluk veya görevi kötüye kullanma gibi ciddi durumlara işaret ettiği yönünde, dolayısıyla politik görüş ayrılığı bu kapsama girmiyor. Cumhuriyetçi lider uzun süredir faiz indirimi için Powell’a baskı yapıyor.

Diğer yandan Powell’ın hem Fed başkanı hem de Fed Yönetim Kurulu üyesi olması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. Powell’ın Fed başkanlığı görevi, Mayıs 2026’da sona eriyor ancak Yönetim Kurulu üyeliği 2028’e kadar sürecek. Trump, onu bir şekilde Fed başkanlığından alsa bile Merkez Bankası’nın kararları üzerinde hâlâ etkili olabilir. 

Analizde, Trump’ın Powell’ı iki pozisyondan almaya çalışmasının en tartışmalı adım olacağına ve sürecin mahkemeye taşınabileceğine işaret ediliyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde de Trump’ın, faiz indirimi taleplerine yanıt vermeyen Fed’in bağımsızlığını sonlandırmaya çalıştığı yazılıyor. 

Amerikan gazetesinin analizinde, konuyla ilgili Türkiye’de atılan bazı adımlar örnek olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dönemin Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de görevden aldığı hatırlatılıyor. Bundan iki gün önce Merkez Bankası, politika faizini yüzde 17’den 19’a çıkarmıştı.

Analizde, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesinin şirketlerin borçlanma maliyetlerini azaltarak enflasyonu düşüreceğini savunduğuna dikkat çekiliyor. Bu yaklaşımın, düşük faiz oranlarının ekonomik faaliyeti teşvik ederek fiyatları yukarı çektiği yönündeki yaygın kabul gören ekonomik ilkelerle çeliştiği yazılıyor.

2022’de enflasyonun yüzde 72’ye ulaştığı, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 60 değer kaybettiği anımsatılıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal