Pompeii'de gladyatör dövüşünü resmeden fresk bulundu

(Pompei Arkeoloji Parkı)
(Pompei Arkeoloji Parkı)
TT

Pompeii'de gladyatör dövüşünü resmeden fresk bulundu

(Pompei Arkeoloji Parkı)
(Pompei Arkeoloji Parkı)

Antik Roma şehri Pompeii’de çalışan arkeologlar, gladyatör dövüşünü resmeden iyi korunmuş bir fresk buldular.
Duvar resmindeki sahne, farklı zırh ve silahlarıyla iki tip gladyatör (bir murmillo ve bir Trakyalı) arasındaki dövüşün sonunu gösteriyor. Biri zafer kazanırken, diğeriyse ölüyor.
Henüz ziyarete açılmayan arkeolojik parkın Regio V sahasındaki bu son keşif, bir merdiven boşluğunun altındaki duvarda bulundu. Burası muhtemelen gladyatörlerin uğrak mekanı olan bir meyhaneydi ve üst katında da gladyatörlere konaklama imkanı sunuyordu.
Independent Türkçe'de yer alan The Guardian kaynaklı habere göre Pompeii Arkeolojik Parkı Genel Müdürü Massimo Ossana, “Bu mekanın gladytörlerin sık geldiği bir yer olması çok muhtemel” dedi.
Bu freskte özellikle ilgi çekici olan şey, kaybeden gladyatörün göğsündeki ve bileğindeki yaraların çok gerçekçi resmedilmesi. Dövüşün sonunda ne olduğunu bilmiyoruz; ölmüş de olabilir merhamet görmüş de...
Avrupa Birliği’nin finanse ettiği Büyük Pompeii Projesi geçen yıl başladığından beri Regio V’teki kazılarda onlarca keşif yapıldı. Mart’ta, üstü fresklerle kaplı bir “fast food” tezgahı
(thermopolium) bulundu. Evde birbirine sokulmuş halde bulunan iki kadın ve üç çocuğa ait iskeletlerin de dahil olduğu insan kalıntıları da Regio V’te keşfedilenler arasındaydı.
2013’ten beri her yıl neredeyse 4 milyon ziyaretçi ağırlayan Pompeii Arkeolojik Parkı’nda pek çok çalışma yapıldı. UNESCO 2013’te İtalyan yetkilileri, Pompeii Arkeolojik Parkı’nın daha iyi korunması gerektiği, aksi takdirde Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’ne alınacağına dair uyarmıştı.  
İtalya Kültür Bakanı Dario Franceschini, “Birkaç yıl önce Pompeii arkeolojik sahası dünyada olumsuz imajıyla biliniyordu: Çökmeler, grevler ve güneş altında uzun turist kuyrukları...” diye konuştu.
Artık bu alan, iyi bir arkeolojik saha. Ve hepsinden önemlisi, yeni kazılara ve araştırmalara başladık. Bu freskin keşfi; Pomepi’nin bugünün ve geleceğin arkeologları için tükenmez bir araştırma ve bilgi madeni olduğunu gösteriyor.

 


Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe