Çin Devlet Başkanı'ndan dünyaya 'duvarları yıkma' ve tek taraflılığı reddetme çağrısı

Çin Devlet Başkanı'ndan dünyaya 'duvarları yıkma' ve tek taraflılığı reddetme çağrısı
TT

Çin Devlet Başkanı'ndan dünyaya 'duvarları yıkma' ve tek taraflılığı reddetme çağrısı

Çin Devlet Başkanı'ndan dünyaya 'duvarları yıkma' ve tek taraflılığı reddetme çağrısı

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Şanghay’da fuar açılışı sırasında yaptığı açıklamada, ülke ekonomisinin daha fazla dışa açılacağı sözünü vererek, “dünya ülkelerinin kendi aralarındaki duvarı yıkması” gerektiğini söyledi.
Çin Devlet Başkanı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’unda katıldığı ve her yıl Pekin tarafından düzenlenen Uluslararası İthalat Fuarı açılışı sırasında yaptığı konuşmada, küresel pazarları serbestleştirme çağrısında bulundu.
Şi Cinping açılış konuşması sırasında yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun inşa etmek yerine duvarları yıkması gerektiğini belirterek, korumacılık ve tek taraflılığın kesin olarak reddedilmesi gerektiğini, çünkü bunun ticaret engelini azaltacağını söyledi. Çin ve ABD geçtiğimiz aydan bu yana kısmi olarak ticaret anlaşmasını sürdürürken, Çin Devlet Başkanı açıklamasında, ABD ile olan ticaret savaşı konusuna değinmekten kaçındı.
AFP’nin haberine göre, Şi Cinping’in dün yaptığı konuşmada, geçtiğimiz yıla nazaran “korumacılık ve “orman kanunları” konusunda eleştirdiği Washington’a daha az sertlikte ifadeler kullandı.
Cinping’in açıklamasının ardından, kürsüye çıkan ve ABD ile Çin arasında yaşanan ticaret savaşının “sadece kaybedenler yarattığını” belirten Macron, küresel büyümenin bu durumdan olumsuz yönde etkilendiğini belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı,  Çin ve ABD gibi iki büyük ekonomik gücün, Avrupa Birliği (AB) gibi ticaret ortakları ile “çıkarları koruyan” bir anlaşmaya varabileceğini umduğunu belirtti.
Doğrudan ABD Başkanı Donald Trump’ın adını vermeyen Macron, “tek taraflı atılan adımlar ve vergilerin silah olarak kullanılmasını” kınarken, Çin pazarının dünyaya açılımının daha şeffaf olması gerektiğinin altını çizdi.
Cinping ise, Hindistan’ın Asya-Pasifik ticaret paktından geri çekilmesinin ardından, yakın bir zamanda ülkesinin de desteklediği bölgesel bir ticaret anlaşmasının imzalanmasını umduğunu dile getirdi. Tayland'ın başkenti Bangkok'ta düzenlenen zirvede Hindistan, Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'nda (RCEP) bazı endişeleri olduğunu dile getirdi.
Konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Çin lideri, “Anlaşmanın imzalanacağını ve yakın bir zamanda yürürlüğe gireceğini umuyorum” dedi. Cinping, Çin’in diğer ülkeler ile birlikte serbest ticaret anlaşması imzalamaktan mutlu olacağını, yetkililerin AB ile olan yatırım anlaşması müzakerelerinin hızlandırılacağını ve buna ek olarak Japonya ve Güney Kore ile başka bir anlaşmaya varacaklarını belirtti.
Cinping, Çin pazarına yabancı yatırımcıların erişiminin kolay olacağı sözünü verse de Pekin’de yabancı şirketlerin ürünleri, Çinli alıcılar tarafından teşvik edilmesi konusunda hayal kırıklığı yaşıyor.
Öte yandan Avrupa Ticaret Odası tarafından önceki gün Çin’de yapılan açıklamada, bu yıl fuara katılanların yarısının, geçtiğimiz yıl düzenlenen fuarda anlaşma imzalayan katılımcılar olduğu aktarılarak, şirketlerin sadece dörtte birinin anlaşmaları tam olarak gerçekleştirdiği belirtildi.
Geçtiğimiz günlerde ABD Ticaret Odası tarafından yapılan son ankette, üyelerin yalnızca yüzde 10’unun fuara katılmayı düşündükleri öne sürülmüştü. Fuar için bu yılın çok önemli olduğu söylenirken, üyelerin üçte ikisi ise fuara katılımı “önemsiz” olarak değerlendirdi. Global Times gazetesi eleştiriye karşı çıkarak, yabancı şirketlerin daha az sipariş almasının sebebinin, Çin’de üretilen malların kalitesinin artmasından kaynaklandığını kaydetti.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.