Dış ticaret endeksleri açıklandı

Dış ticaret endeksleri açıklandı
TT

Dış ticaret endeksleri açıklandı

Dış ticaret endeksleri açıklandı

İhracat birim değer endeksi 2019 Eylül döneminde yüzde 3,4 azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 Eylül dönemi dış ticaret endeksleri verilerini açıkladı. Buna göre; ihracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,4 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 1,9 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 7,2, yakıtlarda yüzde 15,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 4,1 azaldı.
İhracat birim değer endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 3,5 azaldı.
İthalat birim değer endeksi yüzde 5,3 azaldı
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,3 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 5,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 9,8, yakıtlarda yüzde 14,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,4 azaldı.
İthalat birim değer endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 4,9 azaldı.
İhracat miktar endeksi yüzde 3,8 arttı
İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,8 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 8,3, yakıtlarda yüzde 41,4 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 4,6 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3 azaldı.
İhracat miktar endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 7,1 arttı.
İthalat miktar endeksi yüzde 6,6 arttı
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 7,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 19,4, yakıtlarda yüzde 3,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,6 arttı.
İthalat miktar endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 2,4 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi yüzde 2,1 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Ağustos ayında 164,2 olan ihracat miktar endeksi yüzde 2,1 artarak, 2019 Eylül ayında 167,7 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Eylül ayında 162,7 olan ihracat miktar endeksi yüzde 3,8 artarak, 2019 Eylül ayında 169 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi yüzde 1,3 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Ağustos ayında 122,9 olan ithalat miktar endeksi yüzde 1,3 azalarak, 2019 Eylül ayında 121,3 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Eylül ayında 117,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 4,1 artarak, 2019 Eylül ayında 122 oldu.
Dış ticaret haddi 2019 yılı Eylül ayında 103,6 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2018 yılı Eylül ayında 101,6 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2 puan artarak, 2019 yılı Eylül ayında 103,6 oldu.
Dış ticaret haddi, 2019 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 1,4 puan artarak 103,5 oldu.



Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)
TT

Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)

Forbes Milyarderler Endeksi dün, Tesla CEO'su Elon Musk'ın, Delaware Yüksek Mahkemesi'nin geçen yıl geçersiz kılınan 139 milyar dolarlık Tesla hisse senedi opsiyonlarını yeniden geçerli kılmasıyla net servetinin 749 milyar dolara yükseldiğini gösteren ilk kişi olduğunu açıkladı.

Yüksek Mahkeme, cuma günü, alt mahkemenin iki yıl önce "makul olmayan" gerekçesiyle iptal ettiği Elon Musk'ın 2018 tarihli 56 milyar dolarlık tazminat paketini yeniden yürürlüğe koydu.

Yüksek Mahkeme, tazminat paketini geçersiz kılan 2024 tarihli kararın kusurlu ve Musk'a karşı haksız olduğunu belirtti.

dfrgthy
Elon Musk, üzerinde Tesla marka bir otomobilin resminin gösterildiği ekranın önünden geçiyor (Reuters)

  Birkaç gün önce Musk, havacılık ve uzay alanındaki girişim şirketi SpaceX'in halka arz edilebileceğine dair haberlerin ardından, net serveti 600 milyar doları aşan ilk kişi oldu.

Kasım ayında Tesla hissedarları, Musk için ayrı olarak 1 trilyon dolarlık bir tazminat planını onayladı; bu, yatırımcıların elektrikli otomobil üreticisini yapay zeka ve robotik devine dönüştürme vizyonunu desteklemesiyle tarihin en büyük maaş paketi oldu.

Forbes'un milyarderler listesine göre, Musk'ın serveti, Google'ın kurucu ortağı ve dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Larry Page'in servetini yaklaşık 500 milyar dolar aşmış durumda.


TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
TT

TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)

Reuters'ın gördüğü TikTok CEO'suna ait bir nota göre TikTok'un sahibi ByteDance, ABD birimini Amerikalı yatırımcılar tarafından kontrol edilen bir ortak girişime satmak üzere bir anlaşma imzaladı.

Anlaşmanın 22 Ocak'ta tamamlanması bekleniyor ve bu, ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli ana şirket ByteDance'i ABD operasyonlarından vazgeçmeye zorlama yönündeki yıllardır süren çabalara son verecek.

Bloomberg ve Axios, şirket içi bir nota atıfta bulunarak, TikTok CEO'su Xu Zhou'nun çalışanlarına, sosyal medya şirketi ve Çinli sahibi ByteDance'in, Oracle, Silver Lake ve Abu Dabi merkezli MGX'in büyük yatırımcılar olduğu yeni bir kuruluş üzerinde anlaştığını bildirdiğini aktardı.

Oracle'ın kurucusu ve CEO'su Larry Ellison, ABD Başkanı Donald Trump'ın uzun süredir müttefiki. Xu, çalışanlarına ByteDance'in yeni kuruluşta yaklaşık %20'lik bir paya sahip olacağını, bunun da ABD yasalarına göre Çinli bir şirket için izin verilen maksimum oran olduğunu açıkladı.

Bu düzenleme, eski Başkan Joe Biden döneminde kabul edilen ve ByteDance'i TikTok'un Amerika Birleşik Devletleri'ndeki faaliyetlerini satmaya veya en büyük pazarında yasaklanmaya zorlayan bir yasaya yanıt olarak geldi. ABD yetkilileri, Trump'ın ilk döneminde de dahil olmak üzere, Çin'in TikTok'u Amerikalıların verilerini toplamak veya gelişmiş algoritması aracılığıyla etki uygulamak için kullanabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'ten aktardığına göre Chu notta, "Anlaşmanın tamamlanmasının ardından, ABD ortak girişimi, ABD veri koruma, algoritma güvenliği ve içerik denetimi mevzuatına tabi bağımsız bir kuruluş olarak faaliyet gösterecektir" dedi. Trump, eylül ayında Oracle'ın başkanı ve dünyanın en zengin adamlarından biri olan Ellison'ın anlaşmanın önemli bir yatırımcısı olduğunu belirtmişti.

Ellison, uzun süredir arkadaşı olan Trump'ın OpenAI ile büyük yapay zeka ortaklıklarına girmesini kolaylaştırmasıyla yeniden gündeme geldi. Ellison ayrıca oğlu David'in Paramount'u satın almasını da finanse etti ve şu anda Warner Bros için Netflix ile bir ihale savaşı içinde.


Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
TT

Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)

Çin, ABD'nin uzun yıllardır engellemeye çalıştığı yarı iletken çip üretim makinesinin prototipini geliştirdi. 

Guangdong eyaletine bağlı Shenzhen'deki gizli bir laboratuvarda geliştirilen makine, Batı'nın askeri gücünün önemli bir parçasını oluşturan ileri düzey yarı iletken çipleri üreten makinenin prototipini tamamladı. 

Reuters'ın aktardığına göre bu yılın başlarında tamamlanan makine, Hollandalı yarı iletken çip devi ASML'nin eski mühendislerinden oluşan bir ekip tarafından geliştirildi. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, mühendislerin ASML patentli aşırı ultraviyole litografi (EUV) makinelerine tersine mühendislik uyguladığını söylüyor. 

EUV'ler saç telinden binlerce kat daha ince devrelerin silikon yongalara yerleştirilmesini sağlıyor. Genellikle devreler ne kadar küçük olursa çipler de o kadar güçlü oluyor. 

Kaynaklar, prototip makinenin çalıştığını ancak henüz çip üretilmediğini söylüyor. 

Analizde, Batı'nın tekelindeki bu teknolojinin Çin'in eline geçmesiyle Devlet Başkanı Şi Cinping'in yarı iletken çip üretiminde ülkenin kendine yeterlilik kazanması hedefine yaklaştığı belirtiliyor.

Çin Komünist Partisi'ne bağlı Merkez Bilim ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ding Şueşiang'ın liderliğinde 6 yıl önce başlatılan program, Pekin yönetiminin özellikle Washington'a karşı sürdürdüğü yapay zeka yarışında dışa bağlılığının ortadan kaldırılmasını amaçlıyor. 

Kaynaklar, ABD'nin II. Dünya Savaşı'nda atom bombası geliştirmek için başlattığı Manhattan Projesi'nin Çin versiyonu diye tanımlanan proje hakkında şunları söylüyor: 

Amaç, Çin'in sonunda tamamen Çin yapımı makinelerle ileri seviye çipler üretebilmesini sağlamak. Çin tedarik zincirlerinden ABD'yi tamamen çıkarmak istiyor.

Pekin yönetimi prototip makinede ilk çipi 2028'e kadar üretmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar bunun 2030'a kadar mümkün olmadığı görüşünü paylaşıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Modern Diplomacy