Koronavirüs İran Devrim Muhafızları'nın komuta kademesini vurdu: Muhaliflerin 'kasap' lakabını taktığı general de öldü

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
TT

Koronavirüs İran Devrim Muhafızları'nın komuta kademesini vurdu: Muhaliflerin 'kasap' lakabını taktığı general de öldü

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)

Çin’in ardından Güney Kore ve İtalya’yla birlikte yeni koronavirüs (Kovid-19) salgınından en çok etkilenen ülkeler arasında yer alan İran’da ölü sayısı artmaya devam ediyor.
Can kaybının 107’yi bulduğu ülkede salgın nedeniyle yaşamını yitiren üst düzey isimlere Devrim Muhafızları Ordusu’ndan (IRGC) iki emekli generalin yanı sıra bir binbaşının da eklendiği belirtildi.
Iran International televizyonunun internet sitesinde yer alan habere göre, IRGC’nin eski istihbarat komutanı ve eski Ulaştırma Bakan Yardımcısı Ramazan Purkasım, Sari kentinde yaşamını yitirdi.
IRGC’den bir diğer emekli general Muhammed Hacı Ebulkasemi’nin başkent Tahran’da, binbaşı Rıza Hanirad’ın ise Kum’da hayatını kaybettiği ifade edildi.
Yayın kuruluşu bazı kaynakların bu vakalarda sebep olarak “savaştan kalma kimyasal yaralanmaları” gösterdiğini ancak solunum sorunlarına yol açan bir durum neticesinde yaşamlarını yitirdikleri belirtilen bu üç ismin ölüm nedeninin koronavirüs olduğunu aktardı.
Öte yandan Israel Hayom, sürgünde yaşayan İranlı muhaliflere yakın haber sitelerinin general Ebulkasemi’nin ölümünü sevinçle karşıladığını yazdı.
İsrail gazetesi, İranlı sivillerin düzenlediği gösterileri acımasızca bastırmakla suçlanan 71 yaşındaki generale muhaliflerin “kasap” ve “cellat” diye hitap ettiğini belirtti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Ebulkasemi, iç güvenliğin yanı sıra halk gösterilerinin bastırılması gibi vazifelere katılan Devrim Muhafızları’nın milis gücü Besic’de tabur komutanı ve istihbarat yetkilisi olarak bulunmuş, İran-Irak savaşı sırasındaysa istihbarat yetkilisi olarak görev almıştı.
Öte yandan Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Hüseyin Selami, dün Kirman eyaletinde düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada “Bugün önce Çin daha sonra İran ve dünyanın diğer noktalarına yayılan ABD'nin biyolojik saldırısının bir ürünü de olabilecek bu virüsle mücadelede zafer kazanacağız. ABD, bu işi yaptıysa virüsün kendi halkına döneceğini bilmelidir. Eğer ABD'nin işi değilse de bu virüs ortadan kalkacaktır” demişti.
Diğer taraftan İran'daki Dünya İslam Mezhepleri Yakınlaştırma Kurumu Genel Sekreter Yardımcılığı görevini yürüten Hüseyin Şeyhulislam’ın önceki akşam yeni tip koronavirüs nedeniyle tedavi gördüğü başkent Tahran'daki Mesih Danişver Hastanesi'nde yaşamını yitirdiği açıklanmıştı.
Milletvekilliği, Şam Büyükelçiliği, Dışişleri Bakan Vekili ve Meclis Başkanı Danışmanı görevlerinde bulunan Şeyhulislam, 4 Kasım 1979'daki ABD'nin Tahran Büyükelçiliği işgalinde de aktif rol oynayan isimlerden biri olarak biliniyordu.
Ülkede ölü ve vaka sayısında hızlı artış yaşanırken İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani çarşamba günü yaptığı açıklamada, "koronavirüsün ülkenin hemen hemen tüm bölgelerine yayıldığını” ifade etmişti.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.