Suudi Arabistan Aile İşleri Konseyi Genel Sekreteri: Ailevi sorunlar küresel düzeyde birbirine benziyor ancak çözüm yolları birbirinden farklı

Şarku’l Avsat’a konuşan Hala et-Tuveyciri koronavirüs (Kovid-19) salgını sırasında yaşlılara hizmet etmek için yönlendirici bir kılavuz oluşturulduğunu belirtti

Şarku’l Avsat ile röportaj veren Dr. Hala et-Tuveyciri (Fotoğraf: Ali ez-Zahiri)
Şarku’l Avsat ile röportaj veren Dr. Hala et-Tuveyciri (Fotoğraf: Ali ez-Zahiri)
TT

Suudi Arabistan Aile İşleri Konseyi Genel Sekreteri: Ailevi sorunlar küresel düzeyde birbirine benziyor ancak çözüm yolları birbirinden farklı

Şarku’l Avsat ile röportaj veren Dr. Hala et-Tuveyciri (Fotoğraf: Ali ez-Zahiri)
Şarku’l Avsat ile röportaj veren Dr. Hala et-Tuveyciri (Fotoğraf: Ali ez-Zahiri)

Suudi Arabistan, bireyin toplumdaki rolünü geliştirme, umutlarını inşa etmesini sağlama ve refahı ile saygınlığını güvence altına alan arzu edilen değişikliği gerçekleştirme yolculuğunda temel eğitici sayılan aile kavramına özen gösteriyor.
Suudi Arabistan Aile İşleri Konseyi 25 Temmuz 2016 yılında aile konularını ele alan bağımsız ve resmi bir organ olarak kuruldu. Konsey çocuklar, kadınlar ve yaşlılar konusunda hükümetin bütün sektörlerinin çabalarının tek bir çatı altında toplanmasına dayanıyor ve tam olarak temsil edilmesi için 12 bakanlık katılıyor.
Konsey, aile kavramının güçlendirilmesi ve 2030 Suudi Arabistan toplumunun sürdürülebilir kalkınmasındaki rolünün güçlendirilmesi amacıyla aile işleri ile ilgilenme görevini üstleniyor.
Şarku’l Avsat, Aile İşleri Konseyi Genel Sekreteri Dr. Hala et-Tuveyciri ile görüştü ve birlikte koronavirüs (Kovid-19) ve yaşlılar dosyasını, konseyin uluslararası örgütlerde oynadığı rolü, aynı şekilde kadın ile ilgili konuları ve bir dizi dosyayı incelediler.

-Uluslararası Örgütlerde Aile İşleri Konseyi
Aile İşleri Konseyi Genel Sekreteri Dr. Hala et-Tuveyciri, Aile İşleri Konseyi’nin uluslararası örgütlere katılmasının birçok faydası olduğunu belirterek bunları çeşitli dünya ülkelerinde ailelerin çektikleri sıkıntılara ilişkin alanlar ve platformlardaki açılım dairesini genişletme, daha az ve daha çok gelişmiş ülkelerdeki en iyi uygulamalardan haberdar olarak tecrübeler kazanma; ki bunun da bu tecrübelerin sonuçlarını gerçek bir zeminde inceleme fırsatı vermesi şeklinde sıraladı. Hala sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dünya ülkelerinin, her ne kadar biri diğerine göre daha ileride olsa da birbirine benzeyen ailevi sıkıntıları var. Bu durum, yerelde Suudi bireyi ve daha sonra dünya insanını etkileyecek şekilde bireysel toplum sorumluluğunu güçlendirecek yeni politikaların önerilmesi veya mevcutların değiştirilmesi üzerine bir çalışma yürütmeyi gerekli kılıyor.”

-Koronavirüs (Kovid-19) ve çözümler üretmede konseyin rolü
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) krizinin patlak vermesi ile aile içi krizler kötüleşti. Her gruptan farkındalık mesajları gelmeye başladı ve virüs özellikle yaşlılar için daha kolay etkilenme olasılıklarından dolayı bir tehlike arz etti.
Bu konuda Genel Sekreter ifadeleri kullandı:
“Yaşlılar koronavirüsten (Kovid-19) en çok etkilenen gruplardan birisi, bu yüzden onlara odaklanılması gerekiyordu. Konsey salgının yayıldığı sırada bu yaş grubunun karşılaştığı en büyük zorlukların belirlenmesi için bir anket çalışması yaptı. Bunun üzerine bu gruba sunulan hizmetler ve bu kişilerin bilinçlendirilmesi konusunda bir yönlendirici kılavuz sunuldu.”
Tuveyciri yaşlı kesime hizmet eden ve virüs ile başka konularda bilinçlenmelerini sağlayan çok sayıda elektronik hizmet olduğunu, ancak bu hizmetlere ulaşmanıın büyük bir boşluk ve sıkıntı yarattığını belirtti.
Konsey, yaşlıların, ailelerinin ve onları koruyanların farkındalığını artırmak, endişelerini gidermek ve bu gruptan iyileşenlerin olduğuna dair güven verici mesajlar yayınlamak için Sağlık Bakanlığı gibi önemli ve çeşitli otoritelerle işbirliği yaparak sosyal medya sitelerinde bir bilinçlendirme kampanyası başlattı.

-Ulusal ve Uluslararası Kadın dosyası
-Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu’nun kararının ardından Krallığın, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) bünyesindeki Kadının İlerlemesi Teşkilatı’nı temsil etmesi onaylandı ve temsil görevini Aile İşleri Konseyi’nin üstleneceği bildirildi.
Genel Sekreter: “Kadını ilgilendiren uluslararası örgütlerin dosyalarının hepsinde “denge” olarak adlandırılan bir şey var. Bu, bir kadının kamusal yaşam ile aile hayatı arasında denge kurmasını esas alan bir terimdir. Bu terimi gerçekleştirmek için kadının ailevi durumunun iyileştirilmesi gerekiyor ki bu da, tek başına bütün hizmetlere ulaşmasını ve bunları kendi başına yapmasını garanti altına alan haklarının hepsini elde etmesini sağlayan dengeyi kurmasına yardımcı olur. Suudi Arabistan’daki kadınların dosyası kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır, bu da uluslararası uygulamalarda en iyi olarak kabul edilen sistemdir. Bu sistemde tek bir departman bu dosyayla ilgilenmez, aksine her departmanın ve birimin kadından sorumlu olması esas alınır ve bu nedenle kadınlar hakkında politikaları olan herkesin öncelikle kadınların, haklarının tümüne sahip olduğunu bildiklerinden emin olması gerekiyor.”

Suudi Arabistan’da bazı kadınların şiddete ve istismara maruz kaldığına ilişkin soruya Tuveyciri “İnsan Kaynakları ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı’nın içerisinde Başsavcılık gibi diğer birimlerin de yer aldığı koruma konusunda uzman bir departman bulunuyor” şeklinde cevap verdi.
Tuveyciri, bir kadının şiddete maruz kaldığını bildirmesini engelleyen iki faktör olduğuna dikkati çekti. Bunlardan ilkini harici -örneğin dışarıdan gelen bir tehdit-, ikincisini de dahili -örneğin ekonomik istikrarsızlık ve diğer korkular- olarak tanımladı.
Dr. Hala şiddete çözüm bulunmasında ve kadınlar için en az hasara yol açacak çözümlerin ve yolların bulunmasında sorumluluğun bütün kurumlara ait olduğunu vurgulayarak konseyin bu konudaki rolünün, şiddet gibi birçok sorunun düzeltilmesinde temel bir kavram olan “aile danışmanlığı” kavramını güçlendirmek olduğuna dikkati çekti.
Kayda değer bir diğer nokta da Suudi Arabistan’ın, Arap dünyası içerisinde bireyin her türlü istismardan korunma hakkını garanti altına alan bilimsel ve pratik mekanizmaların varlığı içerisinde “istismardan koruma” tüzüğü çıkaran önde gelen ülkelerinden biri olarak sınıflandırılmasıdır.

-Suudi ailelerde ekonomik gelir
Tuveyciri’nin ifadelerine göre Suudi Arabistan’da finansal planlama yapan bir aileye rastlanması oldukça nadirdir. Genellikle işler “bereket” olarak nitelendirilen bir kavram ile yürütülür. Birikim yapma ya da finansal planlama kavramı bir kültür olduğu için evlilik müessesesinin kurulduğu ilk günden ve hatta çocukluktan itibaren bu düşünceler güçlendirilmelidir.
Tuveyciri konseyin sosyal medya sitelerinde birikim yapma kültürünü güçlendirmek için bir farkındalık projesi başlattığını ve projenin bu gibi kavramların erken yaşlarda kazanıldığı inancından hareketle daha çok çocukları hedef aldığını da sözlerine ekledi.
Tuveyciri tüketim davranışlarına değinerek bunun Suudi aileleri farklı düzeylerde etkileyen en büyük sorunlardan biri olduğunu ve artık lüks tüketimle sınırlı kalmayıp temel ihtiyaçlara kadar ulaştığını söyledi.

-Emekliler ve tecrübelerinden faydalanma
Birçok iş ve emeklilik kurumunun elinde, hala tekrar etkinleştirilebilecek ve yararlanılabilecek eski tecrübelere sahip emekli kişilerin isimlerinin yer aldığı bir liste bulunuyor.
Buradan hareketle Tuveyciri yaşlılardan istifade etmek için bir plan oluşturulduğunu ve bu plan içerisinde kişilerin emeklilik öncesinden başlayıp emekliliğe hazırlanma süreçlerini kapsayan serüvenlerine değinildiğine dikkat çekti. Söz konusu plan içerisinde “Suudi Aileler için Ulusal Strateji” projesinin stratejisi kapsamında yaşlıların tecrübelerinden nasıl istifade edilebileceğine ilişkin bir girişim paketi yer alıyor. Tuveyciri bu girişimlerin, gönüllü olarak birçok kanal aracılığıyla emeklinin, emekli olduğu sektöre göre uzman olarak katıldığı panel tartışmaları şeklinde yapıldığını ve bunun Kamu Emeklilik Ajansı’nın (PPA) da dahil olduğu emeklilik birimi ya da sektörü arasındaki iletişim yoluyla gerçekleştirilen bir süreç olduğunu söyledi.

-Konsey ve Boşanma Davaları
2019 yılında Suudi Arabistan’da boşanma davaları evlilik sözleşmelerinin yarısına ulaştı. Bu yükselen oranın düşürülmesi ve azaltılması konusunda konseyin bir rolü olup olmadığına ilişkin soruya Tuveyciri boşanma davalarının ve türlerinin birbirinden farklı olduğunu söyledi. Ancak tüm boşanma davaları ailenin parçalanmasıyla gerçekten sona erdi mi?
Tuveyciri boşanma endekslerinin hesaplanmasının gerçek rakamların bir yansımasını verdiğini ve bunun Aile İşleri Konseyi ile Adalet Bakanlığı arasında yürütülen bir proje olduğunu söylüyor.
Tuveyciri, evlenmek üzere olan kişilere cazip bir yöntemle sunulan ve günümüz gençlerinin dilinde anlatımların yapıldığı eğitim kursları verilmeye başlandığını, kurslarda evlilik müessesesinin hukuki anlamının açıklandığını ve içerisinde boşanma vakalarının önlenmesi veya sayılarının azaltılmasına yönelik projeler yürütüldüğünü belirtti.
Tuveyciri boşanma sırasında yaşanılan çoğu sıkıntıların yardım alınarak doğru bir rehberlik ile önlenebileceğini ve bunun boşanma sorununa bir çözüm olabileceğini söyledi ve “Bunu söylerken kastettiğimiz şey her iki tarafında en az kayıpla yollarını ayıracağı sağlıklı ya da doğru bir boşanma süreci yürütülmesidir” dedi. Konsey, çiftlerin ayrılmadan önce ve sonra korunması ve tedavi edilmesini esas alıyor.

-Haklar konusunun eğitime entegre edilerek farkındalığının sağlanması
Diğer yandan, Tuveyciri müfredata her yaş grubunun haklarının öğretilmesine ilişkin kavramların dahil edilmesinin olumlu bir çalışma olduğunu, Eğitim Bakanlığı’nın insan hakları ve aile eğitimi müfredatını güncellemeye çalıştığını ve aynı zamanda diğer müfredatlara da çeşitli farkındalık mesajları dahil edildiğini belirtti.
Tuveyciri konseyin okul müfredatlarına bireyin haklarına ilişkin farkındalık sürecinin dahil edilmesine katılmasının yeterli olmadığını, ders müfredatlarına katılmasının yanı sıra “ders dışı etkinliklere” de katılımının etkisini vurguladı.



Şera bir Yahudi gazetesine ilk röportajını verdi: İstikrarlı bir Suriye nutuk ve sloganlarla inşa edilmeyecek

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, geçtiğimiz şubat ayında Şam'da düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı’nın kapanışında konuştu. (AFP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, geçtiğimiz şubat ayında Şam'da düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı’nın kapanışında konuştu. (AFP)
TT

Şera bir Yahudi gazetesine ilk röportajını verdi: İstikrarlı bir Suriye nutuk ve sloganlarla inşa edilmeyecek

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, geçtiğimiz şubat ayında Şam'da düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı’nın kapanışında konuştu. (AFP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, geçtiğimiz şubat ayında Şam'da düzenlenen Ulusal Diyalog Konferansı’nın kapanışında konuştu. (AFP)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, iç ve dış politikadaki sorumlulukları veya pozisyonları hakkında yorum yaparken devrik lider Beşşar Esed'i çevreleyen tüm duvarları yıkıyor. Şera doğrudan konuşuyor; İsrail ile ilişkiler ve Suriye topraklarının işgali gibi daha önce çifte dille konuşulan, bazıları sloganlarla kamuoyuna duyurulan ancak gerçeklerin masanın altında olduğu ‘tabu konular’ hakkında açıkça konuşmaktan çekinmiyor. Şera, 6 aydan kısa bir süre önce iktidara gelmesinden bu yana ilk kez  bir Yahudi medya kuruluşuna konuştu. Şera, The Jewish Journal’a röportaj verdi.

Esed rejiminin mirası

28 Mayıs'ta yayınlanan röportaj, Jonathon Bass'ın şu sözleriyle başlıyor: “Pek çok Suriyeli, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'da bir devrimci değil; savaş yorgunu, kimliği yıpranmış bir ulusu yeniden inşa edebilecek, yenilenmiş bir lider görüyor. Tarihin her duvarından fısıldadığı, yaşayan en eski şehir olan Şam, iktidarla değil, yeniden inşa, uzlaşma ve uzun süredir parçalanmış bir ulusa liderlik etme yüküyle ilgili bir diyalog için uygun bir yer.”

Bass, Suriye Cumhurbaşkanı hakkındaki izlenimlerini şöyle aktarıyor: “Sessiz biri ama söylediği her kelimeyi düşünerek söylüyor. Sesinde zafer tonu yok, sadece kastettiği ve vurguladığı kelimeler var.”

Şera röportajın başında, “Bize enkazdan daha fazlası miras kaldı. Travma, güvensizlik ve yorgunluk miras aldık. Ama aynı zamanda umudu da miras aldık. Kırılgan bir umut” ifadelerini kullandı.

fgthyj
Sednaya Hapishanesi’ndeki tutukluların ailelerinden oluşan bir kalabalık, hayatta kalanları arama çalışmalarının sürdüğü binanın dışında bekliyor. (Suriye Sivil Savunma Müdürlüğü)

Suriye on yıllar boyunca sadakat ve sessizliği, bir arada yaşama ve nefreti, istikrar ve baskıyı birbirine karıştıran bir sistemle yönetildi. Esed hanedanı, Hafız ve ardından Beşşar, ülke üzerindeki kontrollerini sağlamlaştırmak için korku ve infazları kullanarak demir yumrukla yönetirken, ülkenin kurumları soldu ve muhalefet ölümcül bir ayaklanmaya dönüştü.

Gazeteci Jonathon Bass, Şera'nın aldığı miras konusunda açık görüşlü olduğunu düşünüyor. Zira Şera şöyle diyor: “Temiz bir sayfadan bahsetmek sahtekârlık olur. Geçmiş, her insanın gözünde, her sokakta, her ailede mevcuttur. Şimdi görevimiz bunu tekrarlamamak. Daha hafif versiyonu yok. Tamamen yeni bir şey yaratmalıyız.”

Suriyelilerin güveni

Eş-Şera'nın iktidara geldiğinden beri attığı ilk adımlar, röportajı yapan kişinin de belirttiği gibi, temkinli ama son derece sembolik oldu. Siyasi tutukluların serbest bırakılmasını emretti, sürgün edilen ya da susturulan muhalif gruplarla diyalog başlattı ve kötü şöhretli Suriye güvenlik aygıtında reform yapma sözü verdi. Ayrıca, kayıp ve ölülerin akıbetini ele almak üzere bir bakanlık kurulmasını önerdi.

Suriye'deki toplu mezarların ardındaki gerçeği ortaya çıkarmak için Şera, DNA veri tabanları oluşturmaktan geçmişteki zulümlerden sorumlu olanların iş birliğini sağlamaya kadar adli tıp teknikleri ve ekipmanları sağlamak için ABD ile bir ortaklığa ihtiyaç olduğunu söyledi.

Şera, “Eğer konuşan tek kişi bensem, Suriye hiçbir şey öğrenmemiştir. Tüm sesleri diyalog masasına davet ediyoruz. Devlet artık başkalarına dikte ettiğinden daha fazla dinlemelidir” dedi.

‘Ama insanlar bir kez daha güvenecek mi? Diktatörlüğün küllerinden doğan bir hükümetin vaatlerine inanacaklar mı?’ sorusuna Şera şöyle cevap verdi: “Ben güven istemiyorum, sabır ve inceleme istiyorum. Beni sorumlu tutun. Güven bu şekilde sağlanır.”

Suriyelilerin evlerini yeniden inşa etmeleri gerekiyor

Şera, Suriyelilerin şu anda en çok neye ihtiyacı olduğu sorusuna tereddüt etmeden cevap verdi: “Eylem yoluyla haysiyet. Amaç yoluyla barış.”

Savaşın boşalttığı şehirlerde ve çatışmanın etkilerinden halen mustarip olan köylerde kimse siyaset istemiyor, normale dönüş istiyor; evlerini yeniden inşa etme, çocuklarını büyütme ve barış içinde hayatlarını kazanmak istiyorlar.

dfgthy
Halep'te yıkılan evlerin yeniden inşası bazı bölge sakinlerinin kişisel inisiyatifiyle gerçekleştiriliyor. (Reuters)

Şera bunun gayet farkında. Tarım, sanayi, inşaat ve kamu hizmetlerinde istihdam yaratmaya odaklanan acil ekonomik programlar için bastırıyor. Şera, “Artık mesele ideoloji değil, mesele insanlara kalmak için bir neden, yaşamak için bir neden, inanmak için bir neden vermek. Bir işi olan her gencin radikalleşme riski daha az olacak. Okuldaki her çocuk gelecek için bir ses” dedi.

Şera, bölgesel yatırımcılarla ortaklıkların, geri dönenlere yönelik küçük işletme hibelerinin ve ‘gençler için mesleki eğitimin’ önemini vurguladı. Şera, “İstikrarlı bir Suriye nutuklarla ya da sloganlarla değil, eylemlerle inşa edilecek; pazarlarda, sınıflarda, çiftliklerde, atölyelerde... Tedarik zincirlerini yeniden inşa edeceğiz. Suriye bir ticaret merkezi olarak geri dönecek” şeklinde konuştu.

İsrail ile ilişkiler

Bu ekonomik vizyonun ardında daha derin bir vizyon var. Bir neslin kaybından sonra Suriyeliler çatışmadan yoruldu. Barışa, sadece savaşın yokluğuna değil, fırsatların varlığına da hasretler. Bass şöyle diyor: “Sohbetimizin en hassas bölümlerinden birinde Şera, Suriye'nin İsrail ile gelecekteki ilişkisine değindi. 1948'den bu yana bölgeyi rahatsız eden bu konu, her hava saldırısı, gizli operasyon ve vekalet savaşı suçlamasıyla daha da şiddetleniyor.”

ı89o
Golan'daki tampon bölge sınırında duran bir İsrail askeri (AFP)

Şera, “Açık konuşmak istiyorum. Sonsuz karşılıklı bombardıman dönemi sona ermeli. Hiçbir ülke korku ile doluyken gelişemez. Gerçek şu ki ortak düşmanlarımız var ve bölgesel güvenlikte kilit bir rol oynayabiliriz” ifadelerini kullandı.

dwert5y6
İsrail saldırılarına tepki olarak 25 Şubat'ta Suriyeli Dürziler tarafından açılan bir pankart: ‘Suveyda, Suriye'nin sırtındaki zehirli hançer olmayacak.’ (AP)

Şera, sadece bir ateşkes hattı olarak değil, karşılıklı itidal ve sivillerin, özellikle de güney Suriye ve Golan Tepeleri’ndeki Dürzilerin korunması için bir temel olarak 1974 Ayrılma Anlaşması’nın ruhuna geri dönme arzusunu dile getirdi. Şera, “Suriye'nin Dürzileri piyon değildir. Onlar vatandaştır, köklüdür, tarihsel olarak sadıktır ve yasalar çerçevesinde her türlü korumayı hak etmektedir. Onların güvenliği müzakere edilemez” dedi.

Derhal normalleşme önermekten kaçınan Şera, uluslararası hukuk ve egemenlik temelinde gelecekteki görüşmelere açık olduğunu belirtti.

Trump bir barış adamı

Belki de Trump'ın yaptığı en önemli diplomatik jest, doğrudan masaya oturma isteğiydi. Şera şunları söyledi: “Medya onun hakkında ne imaj çizerse çizsin, ben onu bir barış adamı olarak görüyorum. İkimiz de aynı düşman tarafından saldırıya uğradık. Trump nüfuzun, gücün ve sonuçların ne anlama geldiğini biliyor. Suriye'nin diyaloğu yeniden başlatabilecek dürüst bir arabulucuya ihtiyacı var. Eğer bölgede istikrara ve ABD ile müttefiklerinin güvenliğine katkıda bulunacak bir uzlaşma ihtimali varsa, ben bu diyaloğu kurmaya hazırım. Bu bölgeyi onarabilecek ve bizi adım adım bir araya getirebilecek tek kişi o.”

ferty6
ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şera, 14 Mayıs'ta Riyad'da bir araya geldi. (AP)

Bass şu yorumu yaptı: “Bu sadece açık sözlülüğü açısından değil, aynı zamanda içerdiği anlamlar açısından da dikkate değer bir açıklamaydı. Yeni Suriye, barış ve tanınma arayışında alışılmadık adımlar atmaktan korkmuyor. Şera Suriye'nin sorunlarını (toplu mezarlarda bir milyondan fazla ölü, 12 milyon yerinden edilmiş insan, yaşam destek ünitesine bağlı bir ekonomi, halen yürürlükte olan yaptırımlar ve kuzeyde saklanan milisler) yumuşatarak anlatmıyor. ‘Bu bir peri masalı değil. Bu bir iyileşme ve iyileşme sancılıdır’ diyor.”