​İran koronavirüs vaka sayılarını gizliyor mu?

İran’da virüs bulaşmış bir hasta sevk edilirken (Reuters)

İran'da yeni tip koronavirüs sebebiyle ölenlerin sayısının, İran hükümetinin açıkladığı rakamların üç katı olduğu iddia edildi.
BBC’nin haberine göre, sızan hükümet verilerine göre İran’da yaklaşık 42 bin kişinin hayatını kaybettiği, 451 bin 24 vakanın bulunduğu aktarıldı. 20 Temmuz tarihine kadar İran Sağlık Bakanlığı resmi olarak yalızca 14 bin 405 kişinin yaşamını yitirdiğini, 27 bin 827 vakanın bulunduğunu bildirdi.
Sızan verilere göre, İran’da koronavirüs kaynaklı ilk ölümüm 22 Ocak tarihinden bir ay önce kaydedildi.
Sağlık Bakanlığı yetkilileri 19 Şubat’ta ülkede yalnızca bir vakanın bulunduğunu açıklamıştı. Ancak verilere göre o tarihe kadar 52 kişinin virüs sebebiyle hayatını kaybettiği aktarılıyor.
BBC verileri salgın hakkındaki siyasi oyunları sona erdirmek istediğini söyleyen isimsiz bir kaynaktan elde etti.
BBC, bu kaynağın bir İran devlet kurumu için çalışıp çalışmadığını doğrulayamayacağını veya bu verilere nasıl eriştiğini açıklamayacağını belirtti. Ancak yetkili, resmi kayıtlardaki ölüm sayısı arasındaki tutarsızlığın, Haziran ayına kadar uzmanlar ve istatistikçiler tarafından açıklanan ölümler arasındaki farka karşılık geldiğini vurguladı.
İran, Çin'den sonra virüsten en çok etkilenen ülkelerden biriydi ve son haftalarda vaka sayısında ikinci bir keskin artış yaşadı.
Tahran'daki salgından bu yana, birçok gözlemci resmi rakamları sorguladı. Sızan bilgiler, İranlı yetkililerin, tüm vaka ve ölümlere rağmen, günlük rakamları gerçek rakamlardan çok daha düşük bir düzeyde bildirdiklerini ve kasten bir sır sakladıklarını gösteriyor.
Sızan bilgiler, vakaların İran'daki hastanelere günlük başvuruları, adları, yaşları, cinsiyeti, semptomları ve hastanede ne kadar süre kaldıklarını içeren ayrıntıları içermektedir.
Ülkedeki en fazla ölüm 8 bin 120 ölümle başkent Tahran ve bin 419 ölüm kaydeden Kum şehrinde görüldü.
Ülke genelinde, İran dışı vatandaşların çoğu Afganistan'dan gelen göçmenler ve mültecilerden oluşuyor.
BBC, konu hakkında bilgi sahibi olan doktorlarla görüştü ve Sağlık Bakanlığı'nın, İran içindeki güvenlik ve istihbarat servislerinin baskısı altında olduğunu doğruladı.
Doktorlardan biri konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Başlangıçta vaka tespit etmek için gerekli testlere sahip değildiler” diyerek güvenlik hizmetlerinin İran’da virüsün varlığını kabul etmede zorlandığı konusuna atıfta bulundu.
Sağlık bakanlığı, Kum’daki iki doktorun ölümün duyulmasıyla ilk vakayı kabul etmek zorunda kaldı.
Kamkar Hastanesinde, ilk kardeşin ölmesiyle, koronaya benzer semptomları olan birçok hasta kabul edildi ve olağan tedavilere cevap vermedi. Bununla birlikte, bunların hiçbiri hastalık için test edilmedi.
İki doktorun erkek kardeşlerinin bir ifadesini içeren bir video yayınladı. Ardından Sağlık Bakanlığı nihayet ilk kaydedilen vakayı tanıdı.
Ancak, devlet televizyonu doktorların tutumunu  ve yayınlanan video eleştirdi.  
Bazı doktorlar, İranlı liderlerin, hastanelerin virüslü insanlarla dolu olsa bile, halka haftalarca virüs salgınlarını anlatmayı ertelediğini söyledi. İran son zamanlarda virüsün patlak vermesini durdurmak için çeşitli önlemler aldı.