Hindistan enfeksiyon sıralamasında listenin başında yer alıyor

Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden Hindistan’ın eski Devlet Başkanı Pranab Kumar Mukherjee’nin cenaze töreni. (EPA)
Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden Hindistan’ın eski Devlet Başkanı Pranab Kumar Mukherjee’nin cenaze töreni. (EPA)
TT

Hindistan enfeksiyon sıralamasında listenin başında yer alıyor

Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden Hindistan’ın eski Devlet Başkanı Pranab Kumar Mukherjee’nin cenaze töreni. (EPA)
Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden Hindistan’ın eski Devlet Başkanı Pranab Kumar Mukherjee’nin cenaze töreni. (EPA)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dün yaptığı açıklamada, Hindistan’ın geçen hafta Kovid-19 vaka sayısı bakımından tüm ülkelerden daha fazla artış kaydettiğini ve söz konusu artışın yaklaşık 500 bin kişiye ulaşarak küresel vaka sayısını yüzde 1 oranında artırdığını kaydetti.
Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığına göre WHO, son 7 gün içinde küresel ölçekte kayıtlara geçen yeni ölüm vakalarının bir hafta öncekine göre yüzde 3 oranında azaldığını belirtti. Örgüt ayrıca dünya genelindeki yeni enfeksiyon vakalarının toplamda 1,8 milyon artış gösterdiği bilgisini paylaştı.
Dünya Sağlık Örgütü hazırladığı son raporlarda, bazı bölgelerdeki vakalarda hafif bir düşüş görülmesine rağmen solunum yolu hastalıklarının Amerika Kıtası'nda yayılmaya devam ettiğini ve Kıta'daki vakaların dünya çapında kaydedilen enfeksiyon ve ölüm vakalarının yarısından fazlasını oluşturduğunu belirtti. Örgüt, bulaş ve ölüm vakalarının Meksika, Kolombiya ve Arjantin’de yükseldiğine dikkat çekti.
İspanya, Rusya, Fransa ve Ukrayna, ağustos ayının son haftasında Avrupa’daki en yüksek yeni enfeksiyon vakası kaydeden ülkeler oldu. İspanya’da kaydedilen artışlar, mart ve nisan aylarındaki seviyelere ulaştı. Yine İtalya’da enfeksiyon vakalarında yüzde 85 oranında bir sıçrama yaşandı.
WHO, “esas olarak Hindistan’daki durum nedeniyle Güneydoğu Asya’da haftalık en büyük artışın kaydedildiğini” belirtti. Örgüt tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Hindistan, son 7 gün içinde bir önceki haftaya göre yüzde 9 oranında bir artışla, yaklaşık 500 bin yeni enfeksiyon vakası kaydetti. Bu dünyadaki en yüksek yeni enfeksiyon sayısı.”
Örgüt, Afrika’ya ilişkin yaptığı açıklamada Etiyopya’nın vaka sayısında yükselişe tanıklık ettiğini ve Güney Afrika’daki vaka sayısı eğrisinin aşağı yönlü bir trend izlediğini kaydetti. Güney Afrika, enfeksiyon sayısı bakımından dünyada beşinci, Afrika Kıtası'nda ise birinci sırada yer alıyor.
Ortadoğu bölgesindeki vakalar ise değişkenlik gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü, Irak, İran, Fas, Suudi Arabistan ve Kuveyt’te en yüksek enfeksiyon vakaları kaydedildiğini bildirdi.
Reuters’ın istatistiklerine göre, geçtiğimiz yılın sonlarında Çin’de görülmesinden bu yana dünya çapında 25,44 milyondan fazla kişi bu hastalığa yakalandı. Koronavirüs salgını dünya genelinde 847 bin 965 kişinin ölmesine neden oldu.
Diğer yandan protestolar ve koronavirüs vakalarındaki artıştan duyulan korku sürerken Hindistan'da yaklaşık 2,5 milyon öğrencinin katıldığı mühendislik ve tıp fakültelerine giriş sınavı dün itibariyle başladı.
DPA'nın haberine göre Hindistan Ulusal Test Ajansı, koronavirüs salgınındaki vaka sayıları artmaya devam ederken böylesine geniş katılımlı bir sınava izin verilmemesini isteyen öğrencilerin ve aktivistlerin yoğun muhalefetine rağmen sınav programında herhangi bir değişiklik yapmayı reddetti.
Son günlerde dünyada kaydedilen günlük en yüksek enfeksiyon vakalarına sahne olan Hindistan’da şu ana kadar 3,6 milyondan fazla kişi koronavirüse yakalandı..
Hindistan’ın dört bir yanından sınavlara katılan öğrencilerin birçoğu ebeveynlerinin eşliğinde, maske ve eldiven takarak, dezenfektan taşıyarak sınav merkezlerine geldi.
Hindistan Federal Eğitim Bakanı Ramesh Pokhriyal Nishank, sınavların dönüşümlü olarak icra edileceği merkezlerde sağlık protokollerine ve sosyal mesafe kuralına sıkı bir şekilde uyulacağını ifade etti.
Hindistan Yüksek Mahkemesi, sınavların ertelenmesi yönündeki başvuruları reddederek 1-6 Eylül 2020 tarihleri arasında mühendislik fakülteleri, 13 Eylül’den itibaren de tıp fakülteleri sınavlarının yapılmasına izin verdi.
Yerel medya tarafından yapılan röportajlarda Hint öğrenciler, sınav merkezlerine ulaşım imkanı sağlayan toplu taşıma araçlarındaki koşullar konusundaki endişelerini aktardılar. Ayrıca sınavların sağlık açısından risk oluşturacağı yönündeki endişelerini dile getirdiler. Diğer yandan birçok öğrenci, nisan ayından bu yana iki kez ertelenen sınavların gelecekleri için oldukça önemli olduğunu ve bu sebeple yapılması gerektiğini kaydettiler.
Hindistan, 25 Mart 2020 tarihinde, dünyadaki en katı izolasyon tedbirlerini uygulayan bir ülke olarak mayıs ayı ortalarından itibaren kademeli olarak iç hat uçuşlarının ve tren seferlerinin yeniden başlaması, iş yerlerinin ve çarşıların açılması için tedbirleri kaldırdı. Ancak bu süre içerisinde ilk ve orta seviyeli okullar ile üniversiteler kapalı kalmaya devam etti.



‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
TT

‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)

İsrail Ulusal Siber Güvenlik Müdürlüğü Başkanı Yossi Karadi, nadir görülen bir uyarıda bulunarak, siber tehditlerin ülkeleri anında çökme noktasına getirebileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot’tan aktardığına göre Karadi, elektrik, su, trafik ışıkları ve hastane ağlarına yapılan siber saldırıların artık savaş aracı haline geldiğini ve bu saldırıların çoğunlukla saldırganın kimliğini gizlemek için vekil gruplar üzerinden gerçekleştirildiğini belirtti. Karadi dün Tel Aviv Üniversitesi’nde düzenlenen Siber Güvenlik Haftası konferansında yaptığı konuşmada, son altı ayda İsrail’in yürüttüğü savunma faaliyetlerinden bir kısmını paylaştı ve ‘ilk siber savaş’ olarak nitelendirdiği durumun endişe verici bir tablosunu çizdi.

Karadi, “Giderek savaşların dijital alanda başlayıp biteceği bir çağa doğru ilerliyoruz” dedi ve ‘dijital kuşatma’ terimini tanıttı. Karadi, bu senaryoda enerji santrallerinin duracağı, trafik ışıklarının çalışmayacağı, iletişim sistemlerinin çökeceği ve su kaynaklarının kirlenebileceğini vurgulayarak, “Bu hayali bir gelecek senaryosu değil, oldukça gerçekçi bir eğilim” ifadesini kullandı.

Karadi, dijital kuşatma kavramının sadece çekici bir ifade olmadığını, 15 yıl süren bir gelişimin sonucu olduğunu belirtti. Geçmişte devletler arasındaki siber savaşların çoğunlukla sessiz casusluk veya yalnızca askeri tesisleri hedef alan operasyonlar olduğunu söyleyen Karadi, son yıllarda durumun değiştiğini ve yeni düşmanın yalnızca sır çalmayı değil, sivil yaşamı kesintiye uğratmayı amaçladığını ifade etti.

Yediot Ahronot’a göre, siber savaşların başlangıç noktası olarak kabul edilen olay, 2010 yılında Stuxnet virüsünün ortaya çıkmasıydı. Yabancı raporlara göre virüs, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’ndeki santrifüjleri hedef almak için İsrail ve ABD tarafından kullanılmıştı ve yalnızca belirli endüstriyel kontrol birimlerini etkileyerek sivil bilgisayarlar veya alakasız altyapıya zarar vermekten kaçınıyordu.

Karadi, dönüm noktasının ise geçen on yılın ortalarında Doğu Avrupa’da yaşandığını belirtti. Rus hacker grubu Sandworm, teorik olarak mümkün görülmeyen bir adım atarak Ukrayna elektrik şebekesini hackledi ve yüz binlerce evi dondurucu soğukta karanlığa gömdü. Bu olaydan sonra siber operasyonlar, yalnızca askeri hedeflere yönelik silahlar olmaktan çıkarak, sivil nüfusu hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileme aracına dönüştü. Ayrıca, 2017’de Kuzey Kore’ye atfedilen WannaCry fidye yazılımı saldırısının, siber silahların nasıl kontrolden çıkabileceğini gösterdiği ve dünya genelinde hastaneler ile acil servisleri rastgele etkileyerek felce uğrattığı ifade edildi.

Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)

Tehlikeli bir artış

Karadi, İran’ın siber terör doktrinini benimsemiş olmasının tehlikeli bir örneğini paylaştı: 2020 yılında İsrail su şebekesindeki klor seviyesini değiştirmeye yönelik girişim, başarılı olsaydı kitlesel zehirlenmeye yol açabilirdi.

Karadi, o tarihten bu yana İran’ın siber saldırılarının İsrail’de sivil altyapıyı hedef aldığını, hastaneler, alarm sistemleri ve elektrik şebekesine yönelik tekrar eden girişimlerin bu kapsamda olduğunu belirtti.

Hastanelere yönelik saldırıların yeni bir boyut kazandığını vurgulayan Karadi, yakın zamanda Shamir Tıp Merkezi’ne yapılan siber saldırıyı örnek gösterdi. Saldırının arkasında, sıradan bir suç örgütü gibi görünen ‘Qilin’ adlı bir grup bulunuyordu. Karadi, bu durumun devletlerin, sorumluluğu gizlemek için vekil siber gruplar aracılığıyla saldırılar düzenlemesi trendini gösterdiğini ve bunun yalnızca İsrail’e özgü olmadığını aktardı. ABD ve Avrupa istihbarat raporları da benzer eğilimleri doğruluyor.

Çin’de de ‘Volt Typhoon’ gibi grupların, kâr amacı gütmeden ABD’nin kritik altyapısına sızmalar yaparak olası bir gelecekteki saldırıya hazırlık yaptıkları tespit edilmiş durumda.

Karadi, İran saldırılarında karma bir taktik gözlendiğini söyledi: Weizmann Enstitüsü’ne bir füze atılırken, aynı zamanda güvenlik kameralarına sızılarak çarpma anı gerçek zamanlı olarak kaydedildi ve psikolojik etkisi artırıldı. Aynı zamanda çalışanlara tehdit mesajları ve sızdırılmış kişisel bilgiler gönderildi.

Bu yöntem, Ukrayna savaşında görülen siber saldırılarla benzerlik taşıyor; Rus hackerlar, internet servis sağlayıcılarını hedef alarak bilgi akışını engelliyor ve korku yayıyordu.

Konuşmasını yapay zekâ çağının getirdiği fırsatlar ve risklerle tamamlayan Karadi, “Dijital sistemlere tamamen bağımlılık ve yapay zekâdaki hızlı gelişim, büyük fırsatlar sunuyor, ancak saldırganlara da sınırsız hareket alanı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Yediot Ahronot gazetesi, Karadi’nin mesajını özetleyerek, “Gelecek savaşta klavye, roketten daha az öldürücü olmayacak” ifadeleriyle duyurdu.


İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
TT

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez bugün yağmur yağdı ve bu durum, yüzyılı aşkın süredir en kurak sonbaharını yaşayan ülke için rahatlama getirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardı habere göre kuraklık, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, başkent çevresindeki barajları dolduracak kadar şiddetli yağmur yağmazsa, İran'ın aralık ayı sonuna kadar hükümetini Tahran dışına taşıması gerekebileceği uyarısında bulunmasına yol açmıştı.

Meteorologlar bu sonbaharı ülke genelinde 50 yıldan fazla süredir yaşanan en kurak sonbahar olarak tanımladı; bu durum, 1979 İslam Devrimi'nden bile öncesine denk geliyor ve tarım için büyük miktarda suyu verimsiz bir şekilde tüketen sistemi daha da zorluyor. Ajans, su krizinin ülkede siyasi bir mesele haline geldiğini, özellikle de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, iki ülke arasında geçen haziran ayında 12 gün süren bir savaş yaşanmasına rağmen, İran'a bu konuda defalarca yardım teklifinde bulunmasının ardından bu durumun daha da belirginleştiğini belirtti.

20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)

Netanyahu, 2018'de yayınlanan bir tanıtım videosunda İran halkına şahsen seslenerek, "milyonlarca insanın hayatını tehdit eden ciddi su kıtlığı" sorununu ele almak üzere Farsça bir internet sitesinin açılışını duyurdu. İranlıların su ihtiyaçlarına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir İsrail girişimi olan "İran Halkı İçin Yaşam"ı şahsen desteklemeye hazır olduğunu belirtti. Batı Kudüs'teki ofisinde çekilen video, Netanyahu'nun bir tuz arıtma tesisinden geldiğini iddia ettiği kaptan kendine bir bardak su doldurmasıyla başlıyor. Ardından İranlıların karşı karşıya olduğu vahim su krizinden bahsediyor.

Netanyahu, 12 günlük savaşın ardından geçen ağustos ayında İranlılara mesajını yineleyerek şunları söyledi: “Liderleriniz 12 günlük savaşı bize zorla dayattılar ve ezici bir yenilgiye uğradılar. Her zaman yalan söylüyorlar.” Sözlerine şöyle devam etti: “İran'da her şey çöküyor. Bu kavurucu yazda, çocuklarınız için temiz, soğuk su bile yok. Bu, İran halkına karşı gösterilen en büyük ikiyüzlülük ve saygısızlıktır. Bu durumu hak etmiyorsunuz.”


İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
TT

İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)

İran'ın Tesnim haber ajansının haberine göre İran'ın güneydoğusundaki sınır bölgesinde "terörist gruplar" tarafından düzenlenen bir saldırıda üç Devrim Muhafızı öldürüldü.