Yemenli Bakan Şarku’l Avsat’a konuştu: Husilerin terörist olarak sınıflandırılmaktan kurtulma şansı var… İran’a ‘dur’ diyoruz

Yemen Dışişleri Bakanı’nın, Şarku’l Avsat’a röportaj verdiği sırada çekilmiş bir kare
Yemen Dışişleri Bakanı’nın, Şarku’l Avsat’a röportaj verdiği sırada çekilmiş bir kare
TT

Yemenli Bakan Şarku’l Avsat’a konuştu: Husilerin terörist olarak sınıflandırılmaktan kurtulma şansı var… İran’a ‘dur’ diyoruz

Yemen Dışişleri Bakanı’nın, Şarku’l Avsat’a röportaj verdiği sırada çekilmiş bir kare
Yemen Dışişleri Bakanı’nın, Şarku’l Avsat’a röportaj verdiği sırada çekilmiş bir kare

Ocak 2015 biraz soğuk bir Sana sabahıydı. Husiler o gün, başkent Sana’nın güneyindeki Fec Attan semtinde o dönem Ulusal Diyalog Konferansı (UDK) Genel Sekreteri olan Yemen Dışişleri ve Göçmen İşleri Bakanı Dr. Ahmed Avad bin Mubarek’i kaçırdılar. İbn Mubarek’e göre bu eylem, tüm devlet erkanının kaçırılmasının sembolik bir işaretiydi.
İbn Mubarek’i kaçıran Husilerden birinin, 18 Aralık’ta kurulduğu duyurulan yeni hükümette bakan olarak atanmasından yedi gün önce, yani 11 Aralık'ta ABD tarafından açıklanan yaptırımlar listesinde yer alması kaderin bir cilvesiydi.
Dr. Avad bin Mubarek, hayatını akademik alanda devam ettirme niyetindeydi. Ancak tıpkı diğer Yemenliler gibi Husi darbesinin kabusunu yaşadı ve Yemen'deki mevcut koşullar, İbn Mubarek’i siyaset arenasına itti.
Yönetim alanında uzman olan akademisyenin, 2011'deki olaylara bir çözüm olarak ortaya atılan ‘Körfez Girişimi’nin ardından birkaç siyasi görev üstlendi. 2013 yılında UKD Sekreterliğine atanan Dr. Avad bin Mubarek, 2014 yılında Cumhurbaşkanlığı Ofisi Direktörlüğü görevini de üstlendi. Ardından Temmuz 2015'ten 18 Aralık 2020'ye kadar Yemen’in Washington Büyükelçiliği’ni yapan Dr. Avad bin Mubarek aynı zamanda Yemen'i New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) merkezinde temsil etti.
İbn Mubarek 26 Aralık Cumartesi günü, Riyad Anlaşması’nın siyasi bölümünün tamamlandığı uzun müzakerelerin ardından Yemen Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi önünde Başbakan ve 23 bakan ile birlikte yemin etti. Yeni hükümet ‘Arap koalisyonundaki kardeş ülkelerin desteğiyle, bölgesel ve uluslararası olarak memnuniyetle karşılanan geniş bir ulusal fikir birliğinin oluşması’ sonrasında kuruldu.
Yemenli bakanlar ve Başbakan, hükümeti ilk toplantısını yapmak üzere Yemen’in geçici başkentinde çağıran Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi'nin talebi üzerine hükümetin iç ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek üzere Aden'e gidiyordu.
Bakan İbn Mubarek, kendisini ve diğer hükümet yetkililerini taşıyan uçak Aden'e ulaşmadan önce Şarku’l Avsat’a en önemli önceliklerini açıkladı Bakan olarak atanmasının ardından ilk röportajını Şarku’l Avsat’a veren İbn Mubarek, ülkede barışı sağlama fırsatları ve yollarından, yeni ABD yönetimi ve Husilerle diyalogu da içeren ‘Kerry yöntemlerine’ geri dönüş söylentilerinden ve Husilerle uluslararası olarak başa çıkmanın yankılarından önce onları tanıma ihtiyacından bahsetti.
Bakanın açıklamaları, göçmen işlerine ve dünyanın dört bir yanındaki Yemen büyükelçiliklerinde çalışanların içinde bulundukları koşullara kadar uzandı. Ayrıca yeni hükümete değinen İbn Mubarek,  ‘Riyad Anlaşması konusunda karamsar olanlar’ hakkındaki görüşlerini de ifade etti.
İşte Yemen Dışişleri ve Göçmen İşleri Bakanı Dr. Ahmed Avad bin Mubarek’in Şarku’l Avsat’a video konferans aracılığıyla verdiği röportajın tamamı:

12 günlük kaçırılma sürecinde neler yaşandı?
Kişisel düzeyde, acı verici ve zor bir deneyimdi. Ancak halkımızın ve tüm ülkedeki insanların çektikleri acılara bakıldığında onların çektiklerinin yanında bireysel bir olay olarak kalmaya devam ediyor.
Kaçırılmam, İran projesi lehine tüm devlet erkanının kaçırılmasının ve ulusal diyalog ve istişare süreciyle başlattığımız demokratik sürecin durdurulmasının bir göstergesiydi. Husiler de bunun ayrılmaz bir parçasıydı. Gerçek temsil sayılarından daha yüksek bir oranda bunun içindeydiler. Ancak bununla birlikte, siyasi güçler savaş dönemini terk etmeye ve yeni bir Yemen'e yönelmeye istekliydi.
Olay, başka bir eylemin yalnızca sembolik bir göstergesiydi. Her gün onlarca Yemenli kaçırılıyor ve bunların çoğu halen hapisteler.
Kaçırılma sürecim 12 gün sürdü.  O süre zarfından dış dünyadan tamamen tecrit edildim. Karanlık bir odada dışarıda olup bitenden habersiz bir haldeydim. Çoğu zaman gözlerim bağlı, ellerim kelepçeliydi. Çeşitli konularda uzun saatler süren sorgulamalardan bahsetmiyorum bile.
Tüm konuşmalar, demokratik bir federal Yemen'de Yemenlilerin hayatlarında İran projesi gibi yabancı projelerle herhangi bir ilişkiden uzak bir değişimi temsil eden Anayasa taslağına, başlangıç ​​noktasına dönüyordu.

Husiler ve barış!

Sizce barış, Husilerin yakalaması gereken bir fırsat mı yoksa artık bunun için çok mu geç?
Bizim tercihimiz barıştan yana. Meşru bir hükümet olarak bu tercihin sorumluluğunu ve sonuçlarını üstleniyoruz. Husiler, yalnızca Yemen'de değil, tüm Arap Yarımadası'nda istikrarsızlığa neden olmayı amaçlayan İran destekli kişilerin, grupların veya yabancı tarafların çıkarına değil, kendi vatandaşlarının çıkarına olan milli tercihler yapmalılar. Barış seçeneği halen masada ve mümkün. Ülkeyi kurtarmaya katkıda bulunma ve savaş sonrası dönemde yer alma fırsatını değerlendirmeliler.

Riyad Anlaşması

Riyad Anlaşması’ndan sonra mevcut hükümetin ayakta kalamayacağını düşünenler var. Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Başından beri abartılı bir karamsarlık sergileyenler, ya dar görüşlü olanlar ya da barışı istemeyip çatışmanın uzamasını ve bundan yararlanmayı isteyenlerdir. En tehlikelisi de budur. Maalesef elde etmek istediğimiz başarıları engellemeye çalışacaklar. Ancak samimi olan Yemenlilerin iradesi, kardeş ve dost ülkelerin yardımıyla bunların üstesinden gelecek ve Yemen’in iyiliğini istemeyen bu çevrelerin hayallerini suya düşürecektir.Yemenliler karakter olarak başta uzlaştırıcıdır ve uzlaşı için taviz vermekten çekinmez. Yemenlilerin ticaret geçmişlerine bakıldığında bu görülebilir.  Onlar ticaret yapabilen insanlardır. Hatta Yemenliler, ölçülü olan ve her iki taraftan tavizlere dayanan aşiret çözümleriyle ünlüdür. Riyad Anlaşması’nın ana sponsoru kardeş ülke Suudi Arabistan anlaşmanın temelini Yemenlilerin bu karakterine dayandırmıştır.
Suudi Arabistan’ın Yemen hakkında en fazla bilgiye ve anlayışa sahip ülkelerden biri ve kültürel derinliği ile tüm Yemen siyasi bileşenlerine en yakın ülkedir. Suudi Arabistan’ın tüm taraflara olan yakınlığı ve meşru hükümete, Yemen'in birliğine ve halkının güvenliğine verdiği destek onu bir rol model kıldı. Körfez Girişimi ve Riyad Anlaşması, Suudi Arabistan'ın son yıllarda öncülük ettiği ve önemli rol oynadığı iki siyasi süreçtir.
Körfez girişimi, bir dönüm noktasıydı. Ne yazık ki, daha sonra darbe nedeniyle Yemen’in içine çekildiği iç savaş girişimin başarısını engelledi. Riyad Anlaşması’na gelince (Yemen krizine)  kapsamlı bir çözüm çerçevesinde olası bir uzlaşıda dikkate alınması gerekiyor. Samimi niyetlerin olduğu ve tarafların gerçek bir temelde toplandığı her yerde barışın sponsorunun dikkatli bir şekilde hareket etmesiyle büyük bir ilerleme kaydedilebilir.

Bakanın öncelikleri

Yemen Dışişleri Bakanı olarak öncelikler listenizde iki önemli nokta var. Birincisi diplomasinin düzenlenmesi, ikincisi müzakere ve siyasi çaba dosyası. Bu konuları biraz daha açar mısınız?
Yemen Dışişleri Bakanlığı,ülke diplomasisini yeniden düzenlemeye ve geçici başkent Aden'deki diğer bakanlıklarla koordinasyonunu yeniden aktif hale getirmeye çalışıyor. Bu, aynı zamanda büyük ve acil bir lojistik ve idari hazırlık gerektiren önemli bir çalışmadır. Önümüzde, başta en önemli önceliğimiz olan insani yardım dosyası gibi acil siyasi dosyalar var.
İkinci dosya, BM’nin normal dosyaların yanı sıra darbeyi sona erdirme, savaşı durdurma, adil ve sürdürülebilir bir barışa ulaşmada kararlı meşru hükümetin tutumlarına yönelik uluslararası desteği seferber etmek amacıyla yürüttüğü müzakerelerdir. Bunlar, Yemen’in çeşitli ülkelerle ilişkileri ve ülkemizin ve özellikle geçim derdi ve güvenli bir yer arayışıyla evlerini terk etmek zorunda bırakan savaştan kaçan Yemenliler başta olmak üzere nerede olursa olsun Yemen halkının çıkarlarını gözetmektedir. Dışişleri Bakanı olarak yerine getirmem gereken görevlere göçmen işlerinin de eklenmesi omuzlarımda ayrı bir yük oluşturmaktadır. Bu sorumluluk, dünyanın dört bir yanına dağılmış olan halkımızın karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmek için ek bir çaba gerektiriyor.

Kerry deneyimi

Washington, yakın zamana kadar Husilerle iletişim kanallarının yeniden açılması ve İran'ı terk etmeye ikna edilmeleri gerektiğine inanıyordu. Barack Obama ve Donald Trump yönetimlerinin bu konudaki ‘teknikleri’ farklıydı. Bununla birlikte gözlemciler, Biden yönetimi ile Obama'nın ‘tekniklerinin’ geri döneceğini düşünüyorlar. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Hepimiz eski ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Husiler ile Maskat'ta buluşma deneyimini hatırlıyoruz. Hiç şüphesiz, tüm bu girişimler, bir çözüm bulma ve Yemenlilere büyük acılar çektiren bu krizden çıkma isteğiyleydi.  Ancak, biz her zaman bu yöntemin arzu edilen hedefe ulaşmaya yardımcı olmadığını ifade ettik.
Husilerin düşünce tarzını ve bu tür uluslararası girişimleri nasıl ele aldığını anlamak için onları tanımak ve ideolojilerini bilmek gerekiyor. Uluslararası toplum, söz konusu uluslararası girişimlerin Husilerle iletişim kurmak için kullanılmasından başka bir fırsat tanımamalıdır. Bu durum, enternasyonalist yolu zayıflatan yanlış mesajlar gönderebilir veya dünya onlara fiili bir otorite muamelesi yaptığı için ilerlemelerine yardımcı olabilir.
Kendilerine barış sürecini destekleyen mesajlar iletilmek istenirse zaman zaman birçok büyükelçi ve diplomat onlarla görüşüyor. Bu şekilde iletilebilir.

Ya Biden

Yemen hükümeti, yeni ABD Başkanı Joe Biden'ın Yemen hakkındaki açıklamalarından endişe duyuyor mu? Sizce yeni ABD yönetimiyle birlikte ABD-Yemen ilişkilerinin şekli nasıl olacak?
Yemen hükümeti olarak yeni ABD yönetimiyle iki ülke arasındaki ortak çıkarlara hizmet edecek şekilde çalışmaya hazırız.
ABD, köklü kurumları ve sabit çıkarları ile büyük bir ülkedir. ABD’nin bu çıkarları koruma ve stratejik hedeflerine ulaşma yolları, yönetimlerin değişmesiyle değişebilir, fakat aynı temel çizgiler ve sabiteler varlığını sürdürür. Burada ABD ve diğer dost ülkelerle, halkımızın çıkarlarına hizmet edecek ve acılarını hafifletecek şekilde Yemen'e yardım etmek adına en uygun ve en yakın yolu seçme konusunda bir anlayışa ulaşmak için siyasi ve diplomatik çalışma devreye giriyor.

Krizin sona ermesinin temeli

Yemenli siyaset ve halk çevrelerinde uluslararası arabulucularla ilgili huzursuzluk hakkında neler söyleyeceksiniz?
Uluslararası yöntem, Yemen krizinin sona ermesinin temelidir. Yapılan çok sayıdaki müzakere turunda tartışılan konu ve çözümlerin sayısı, uluslararası meşruiyet kararlarına, Körfez Girişimi’ne ve ulusal diyalogun sonuçlarına dayanan uluslararası yöntemi, Yemen krizini sona erdirmek için temel yöntem yapan bir referanstır.
Yemen kriziyle ilgili geçmişten miras kalan bir literatür ve çeşitli BM kararları bulunuyor. Bu kararlar, büyük ölçüde, geçiş döneminin parametrelerini tanımlayan yerel referanslara ve bölgesel girişimlere ve ardından darbeyi sona erdirmeye ve devleti yeniden kurmaya yönelik çözümün temellerine dayanıyor.

BM'nin Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths ile sağlanan iletişim ve arabuluculuk görevini sürdürme kabiliyetinin boyutu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bay Griffiths ile temas halindeyim. Yemen’in BM daimi temsilcisi görevini yaptığım dönemden beri sürekli istişarede bulunuyor ve toplantı yapıyoruz. Meşru hükümet olarak biz görevini üstlendiği ilk günden beri çabalarını destekliyoruz. Amacımız barışa ulaşmak ve Yemenlilerin acısını durdurmaktır.
Artık gerçek, adil ve sürdürülebilir bir barışa ulaşmanın ve Husilerin barışı engelleme çabalarını durdurmanın zamanı geldi. Ne BM Yemen Özel Temsilcisi ne de uluslararası toplum, mevcut durumun sürmesi, daha fazla anlaşmazlık ve ertelemenin olması, güven artırıcı önlemlere hizmet etmeyen ve önceki tüm anlaşmaları çürüten yeni bir gerçekliğin yaratılması konusunda sessiz kalmaya devam etmemelidir.
BM temsilcisi kim olursa olsun, BM üyesi ülkelerin ve özellikle BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) temsilcisi olmaya devam edecektir.
Burada Yemen diplomasisinin Arap koalisyonundaki kardeş ülkelerle iş birliği içinde çabalarını ortaya koymasında ve işlerin gidişatını netleştirmesinde rolünün önemi ortaya çıkıyor. Yemen diplomasisi, devleti yeniden kurmak, darbeyi sona erdirmek, savaşı bitirmek ve barış sağlamak için savaşın başından bu yana Yemen hükümetine ev sahipliği yapan Suudi Arabistan ve Arap koalisyonundaki diğer ülkelerin diplomasileriyle omuz omuza çalışıyor.

“Husiler terörist olarak sınıflandırılmaktan kurtulabilir”

Basında yer alan haberlerde aktarıldığı üzere Washington'daydınız. ABD Husileri terörist bir grup olarak tanımlamayı ve belki de bunun ilk adımı olarak ABD Hazine Bakanlığı yaptırımları listelerine bazı Husi liderlerini eklemeyi düşünüyor. Bunu destekliyor musunuz? Böyle bir adım herhangi bir barış sürecini veya müzakereleri etkiler mi?
Yemen hükümeti olarak, teröristlerin ve suçluların sadece bu kategorilerde sınıflandırılmalarını değil, adil bir cezaya çarptırılmalarını da destekliyoruz. Savaş sayesinde zenginleşenleri, yardımları yağmalayanları, halkı sindirenleri ve keyfi olarak adam öldürenleri terörist olarak görüyoruz. Uluslararası çıkarları tehdit eden, seyrüsefer güvenliğini baltalayan, kendilerini korumak için Yemen halkını canlı kalkan olarak kullanan ve komşu ülkelere saldıran kim olursa olsun, buna müsamaha gösterilemez. Husilerin, terörist olarak sınıflandırılmaktan ve uluslararası alanda takibe alınmaktan kurtulma şansları halen var. Bu konuda zaman faktörüne ve çatışmayı uzatma girişimlerine güvenmemeliler. Çünkü böyle yaparak Yemen halkını tüketiyor ve acılarını artırıyorlar. Aynı şekilde halkımızın ve barış isteyen uluslararası toplumun kendilerine duyduğu kızgınlığı körüklüyorlar. Barışı sağlama fırsatlarını tehdit etmenin sonuçlarının netleşmesinin caydırıcılığa katkıda bulunacağına ve barış şansını artıracağına inanıyorum. Bazı Husi liderlerin terörist olarak sınıflandırılması belki de bu yöndeki ilk adım olacaktır.

Darbeciler ve saavaşın sona ermesi

Yemenliler 2016 yılında Kuveyt’te barışçıl ve kapsamlı bir çözümle savaşı sona erdirecek ‘imzayı’ atmaya çok yaklaşmışlardı. Bunun hakkında ne söyleyeceksiniz?
Husi heyetindeki bazı isimlerin, savaşı durdurmaya ve barışa doğru ilerlemeye ikna olduğunu açıkça söyleyebilirim. Fakat çözümün reddedilmesi kararı Tahran’dan geldi. Husiler, kendilerini milis olarak anavatanları için hiçbir çıkarı olmayan yıkıcı bir savaşta kullanan ve bundan çıkar sağlayan Tahran'ın esiri oldular.

Yemen hükümetinde geleneksel olarak Dışişleri Bakanı’nın başkanlık ettiği bir müzakere heyeti nasıl oluşturulur?
Ülkenin dış politikasını yönetmek ve tasarlamakla ilgilenen birinci isim Sayın Cumhurbaşkanı’dır. Dışişleri Bakanı tarafından yönetilen Yemen diplomasisi, Cumhurbaşkanı’nın bu politikayı uygulama aracıdır. Müzakere heyeti, Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi tarafından, heyetin gücünü ve genel olarak müzakere sürecinde her zaman işbirlikçi ve temsilci olmaya özen gösteren siyasi güçlerle, hükümet yetkilileriyle ve danışmanlarıyla yapılan istişareler sonucunda oluşturulur. Bu konuda insani tarafta güven artırıcı önlemler ve halkımızın acısını hafifletmeye yönelik dosyalar ile ilgili istişareler yapılır. Tüm siyasi güçlerin katılacağı kapsamlı bir çözümle ilgili dosyalar da ele alınır.

Peki, ya İran?
İran'a her zaman söylediğimizi bir kez daha söyleyeceğiz; İran'ın Yemen’in iç işlerine hiçbir şekilde müdahale etme hakkı yoktur. Yemen’de herhangi bir mezhebi temsil ettiğini hiçbir şekilde iddia etme hakkına da sahip değildir. Yemen, mezhepçiliği hiçbir zaman İran’ın desteklediği gibi tanımadı. İran’ın sadece Yemen'de değil, dışarıda milisleri destekleyen yaklaşımından muzdarip ülkelerin egemenliğine de saygı duymalarını ve davranışlarını değiştirmelerini istiyoruz.  İran bölgeye müdahale etmeyi bırakmalıdır.

Yeni görev

Yeni göreviniz ve Yemen yönetiminin size olan eski ve yeni dosyalarla ilgili güveni ile ilgili neler söyleyeceksiniz?
Tüm dikkatimi buna vermeliyim. Kendimi elimden geleni yapmaya adamalıyım.  Yemenlilerin isteklerini yerine getirmeyi başarmak, acılarını hafifletmek, güvenlik, istikrar ve barış arzusunu gerçekleştirmek büyük bir onur ve büyük bir sorumluluktur. Aynı zamanda Yemenlilerin umutlarını ve özlemlerini kucaklayan Ulusal Diyalog Konferansı'nda başlattığımız süreci tamamlamanın önemi konusunda şahsi olarak ahlaki bir sorumluluğum olduğunu düşünüyorum.

Washington'da yaklaşık beş yıl geçirdiniz. ABD’nin başkenti size ve siz ona ne bıraktınız?
Kesinlikle zengin bir deneyimdi. İlk bakışta sakin görünen bu güzel şehir, aynı zamanda sürekli yapılan uluslararası diyalogların ve çılgın tartışmaların merkezidir. Buradaki her büyükelçilik, hükümetini ve halkının çıkarlarını temsil etmeye, haklı gerekçelerini sunmaya ve ABD yönetimini kendi tutumuna doğru çekmeye çalışır.
Aynı şekilde kamuoyunu, seçkinleri ve çeşitli siyasi ve sosyal güçleri etkilemenin yanı sıra onlarla yakınlaşmak ve desteklerini almaya çalışırlar. Şahsen bu deneyim, orada oluşturduğum ilişkiler ağı ve New York'taki BM Genel Merkezi’nde Yemen daimi temsilcisi olarak görev yaptığım sırada kurduğum ikili veya çoklu ilişkilerdeki diplomatik deneyim bana, uluslararası arenaya ve uluslararası ilişkilerin ve çıkarların bir biriyle örtüşmelerinde daha iyi ve daha kapsamlı bir bakış açısı sağladı. Bunun şu anki görevimi başarıyla yerine getirmemde etkili olmasını umuyorum.
Yemen Dışişleri Bakanlığı'nın çalışmalarının geliştiğini düşünüyorum. Son yıllarda, savaş ve yankılarının yarattığı her türlü sonuç nedeniyle büyük bir ilerleme kaydetti. Çünkü mesaj iletme ve uluslararası etkinliklere katılma gibi hareketli gündemle olağan protokol rolünün ötesine geçti.
Bakanlıktaki bu değişiklik ülkemizin içinde bulunduğu durumdan ve devleti yeniden tesis etme, barışı sağlama, Yemen'deki İran projesine karşı koyma ve uluslararası desteği seferber etme mücadelesinden kaynaklanıyor. Sadece insanların çektiği acıları hafifletmek için değil, aynı zamanda sınırlı imkanlar çerçevesinde kalkınma ve yeniden inşa projelerine başlamak için yapılan çalışmalar, Dışişleri Bakanlığının çalışmalarını çeşitlendirdi. Silahlı bir çatışmaya şahit olan, askeri darbeye ve aşırılıkçı örgütlere karşı birden fazla cephede savaşan, çatışmanın ürettiği güvensizlik ve genel hizmetlerdeki bozulma ile karşı karşıya kalan bir ülkede tüm görevlilerinin durumu zor ve görevleri daha ağırdır. BMGK’ya sunulan Yemen dosyasına milli irademiz ve arzumuz dışında müdahale eden ülkeler olduğundan bahsetmiyorum bile. Buna karşın halkımız, Cumhurbaşkanı tarafından temsil edilen meşru yönetimin yanında. Arap koalisyonundaki kardeş ülkeler ve dost ülkeler bizim yanımızda.

Maaş alamayan diplomatlar

Yemenli diplomatların çoğu maaşlarıyla ilgili mali sıkıntılardan şikayet ediyorlar. Siz de ABD’de Washington ile New York arasındaki çalışmalarınız sırasında bu sıkıntılara tanıklarından biriydiniz. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Diplomatik misyonlar çok sıkıntı çekti ve halen de çekiyorlar. Mütevazı bütçelerin yanı sıra maaşların bazen dokuz ay kadar ödenmediği durumlar oldu. Bu konunun en önemli önceliklerimden biri olduğunu söylemek istiyorum.
Konunun olumlu tarafı,  yeni hükümetin, Arap koalisyonundaki kardeş ülkelerin kapsamlı bir ulusal fikir birliği ve desteğinin yanı sıra bölgesel ve uluslararası arenada memnuniyetle karşılanmasıdır.  Hükümetin programını uygulayabilmesi için, geçici başkentten çalışmaya başlamak ve tüm bakanlıkları hükümet programlarında başarılı olmak için ihtiyaç duydukları şeylerle güçlendirmek için gerekli imkanların mevcut olması gerektiği yönünde bir fikir birliği söz konusu. Yurtdışından, Yemenli göçmenlerin yaşadığı ülkelerden ve kardeş ülkelerden verilen desteğine güveniyoruz. Bununla birlikte devlet bütçesinin ana gelir kaynağı olacak ve hükümetin bazı büyükelçiliklerdeki mali sorunların çözülmesi de dahil olmak üzere görevlerini yerine getirmesini sağlayacak tüm gelir kurumlarını harekete geçirmek ve petrol üretimini ikiye katlamak için de bir çalışma yapılıyor. Yukarıda belirttiğim gibi, büyük sorumluluklarımız ve daha büyük yükümlülüklerimiz var, ancak uyumlu ve samimi çabalarla, Allah'ın izniyle başaracağız.

“Göçmenlerin neler hissettiklerini biliyorum.. Çünkü ben de bir göçmen çocuğuyum”

Yemenli göçmenlerle ilgili neler söylemek istersiniz?
Ben de Yemenli göçmen bir ailenin çocuğuyum ve en ufak detaylarıyla bu deneyimi yaşamış biriyim. Bu nedenle, kendileriyle gurur duyduğumuz göçmenlerin, ailelerine para yollayarak veya insanların acılarını dindirme ve hatta tüm forumlarda ülkelerinin davasını taşıma girişimlerinde bulunarak ülkelerine sağladıkları hizmetler için hiçbir çabadan kaçınmayacağım. Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere dünyanın her yerinde ve her alanda bilimsel ve profesyonel olarak öne çıkan Yemenlilerin sayısının artmasıyla her geçen gün daha fazla gurur duyuyoruz. Gerek konsolosluk meseleleriyle ilgili olsun gerek omuzlarındaki yüklerin bir kısmını hafifletmek için kardeş ve dost ülkelerle iletişim kurmak konusunda olsun yaşadıkları sorunların çözümünü kolaylaştırmak bizim sorumluluğumuzdur. En önemlisi, sosyal yapılarının bir parçası haline geldikleri ülkelerde ekonomik ve politik güce ulaşmalarına yardımcı olmak için çalışacağız. ABD ve Avrupa'da siyaset ve ekonomi alanında çok sayıda Yemen kökenli ismin üst düzey konumlarda olduklarını görüyoruz. Kuşkusuz, onlara hizmet etmek ve Yemenli göçmenlerin karşı karşıya kaldıkları engelleri aşmalarını kolaylaştırmak için göç ettikleri ülkelerin yasalarına saygı duyarak elimizden gelen her şeyi yapmaya çalışacağız.

“Yemen’in çıktığı bu seyahat sona ermeli”

Son olarak neler söylemek istersiniz?
Savaş ve zorluklar hakkında konuşmak bize geleceği unutturmamalı. Şuan tek yaptığımız çocuklarımız ve gelecek nesiller için daha iyi bir gelecek sağlamaktır. Bu ülkenin binlerce yıllık kadim bir medeniyet derinliğe ve halkının bu zorlukların üstesinden gelebilecek inanç, bilgelik, şefkat ve akla sahip olduğuna inanıyorum. Yemen gezgininin yolculuğunun sona ermesinin vaktinin geldiğine ve Yemen her şeye ev sahipliği yapacağına ve çocuklarının hayallerinin, özlemlerinin ve fedakarlıklarının büyüklüğüyle büyüyeceğine inanıyorum. Artık Yemen’in çıktığı bu seyahat sona ermeli. Yemen herkesi kucaklayacak ve halkının hayallerinin, özlemlerinin ve fedakarlıklarının büyüklüğüyle büyüyecektir. Ulusal Diyalog öncesinde, sırasında ve sonrasında samimi insanların, herkes için eşitliğin sağlandığı bir sivil devlet inşa etme çabaları boşa gitmeyecek. Darbenin ardından yıllarca süren marjinalleşme nedeniyle ortaya çıkan tüm zorluk ciddiyetle ele alınacaktır. Riyad Anlaşması ile elde edilen kazanımlar, ülkenin yüksek çıkarlarını koruma ve önemsizlik noktalarda takılıp kalmama yeteneğimizin bir örneğidir. Allah’ın izniyle sevgili Yemenimiz güvenli, istikrarlı, müreffeh bir yer olacak. Yemen, çevresinin ve bölgenin güvenliğinin ve bir bütün olarak uluslararası barışın ve güvenliğin merkezi haline gelecek.



İsrailli bakan: Trump'ın reddetmesine rağmen Batı Şeria'nın "fiili ilhakına" devam ediyoruz

Batı Şeria'daki İsrail askerleri (EPA)
Batı Şeria'daki İsrail askerleri (EPA)
TT

İsrailli bakan: Trump'ın reddetmesine rağmen Batı Şeria'nın "fiili ilhakına" devam ediyoruz

Batı Şeria'daki İsrail askerleri (EPA)
Batı Şeria'daki İsrail askerleri (EPA)

İsrail Ulaştırma Bakanı Miri Regev, ABD Başkanı Donald Trump'ın sağcı İsrail hükümetinin Batı Şeria'yı resmen ilhak etme planını engellemesine rağmen, bakanlığının Batı Şeria'yı "fiili olarak ilhak etme" yönünde adımlar atmaya devam ettiğini söyledi.

İsrail'in 12. Kanalına verdiği röportajda Regev, "Sonuçta Batı Şeria'da İsrail egemenliğinin olacağına inanıyorum" dedi ve Trump'ın Batı Şeria'nın ilhakına karşı olduğunu defalarca dile getirmesine rağmen, Amerikan yönetiminin "başka bir yol olmadığını anladığını" belirtti.

Regev, "Maalesef şu an doğru zaman değil ama olacak. Her halükarda, Ulaştırma Bakanlığı olarak Batı Şeria'da fiili egemenliğimizi kullanıyoruz. Oraya bakarsanız, (yerleşimciler için) inşa ettiğimiz yol ve aydınlatma sayısını görürsünüz" ifadelerini kullandı.


Uydu görüntüleri, Sudan'ın el-Faşir kentinde ‘toplu mezarlar’ olduğunu ortaya koydu

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)
Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)
TT

Uydu görüntüleri, Sudan'ın el-Faşir kentinde ‘toplu mezarlar’ olduğunu ortaya koydu

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)
Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)

Yale Üniversitesi’nin Halk Sağlığı Fakültesi’ne bağlı İnsani Araştırmalar Laboratuvarı’na göre, uydu görüntüleri, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolünü ele geçirdiği Sudan'ın batısındaki Darfur eyaletinin kuzeyinde bulunan el-Faşir şehrinde ‘toplu mezarlar’ ve ‘ceset imha faaliyetlerinin’ izlerini ortaya çıkardı.

Sudan ordusunun Darfur'daki son büyük kalesi olan el-Faşir'in HDK tarafından ele geçirilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM), katliamlar, tecavüzler, yağmalamalar ve halkın toplu olarak yerinden edildiğini bildirdi.

HDK'nin sosyal medyada yayınladığı videolarla desteklenen çok sayıda tanık ifadesi, iletişimden tamamen kopuk olan şehirde yaşanan zulmü gözler önüne serdi.

s
Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)

Dün yayınlanan İnsani Araştırmalar Laboratuvarı raporunda, el-Faşir'deki eski bir hastane ve caminin yakınında ‘toplu mezar olduğu düşünülen en az iki bölgede toprak bozulmaları’ olduğu belirtildi.

Raporda, ‘şu anda HDK tarafından gözaltı merkezi olarak kullanılan’ bir doğum hastanesinin dışında daha önce tespit edilen hendeklerin ve nesne yığınlarının ortadan kaybolduğu ifade edildi.

Raporda ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 450 hasta ve personelin öldürüldüğünü bildirdiği Suudi hastanesine yakın bir caminin yakınında ‘yaklaşık 7 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir hendekten’ bahsedildi.

İnsani Araştırmalar Laboratuvarı raporunda, HDK'nin bir yıldan fazla süren kuşatma sırasında inşa ettiği toprak bariyerin yakınında toplu infazlara dair kanıtlar olduğu kaydedildi.

yu
Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) saldırısının ardından el-Faşir'deki ‘toplu mezarların’ uydu görüntüleri (AP)

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) pazartesi günü, ‘el-Faşir'de işlenen zulümlerin kanıtlanması halinde, Roma Statüsü uyarınca savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil edebileceği’ uyarısında bulundu.

HDK şehri ele geçirdikten sonra on binlerce kişi şehirden kaçtı. AFP'ye konuşan tanıklar, bu güçlerin kaçmaya çalışan yüzlerce sivili gözaltına aldığını, ayrıca onlara şiddet uyguladığını ve öldürdüğünü söyledi.

BM bugün, saldırıda hayatını kaybedenlerin sayısının yüzlerce olabileceğini bildirdi. Ordu destekli hükümet ise HDK’yi 2 bin sivili öldürmekle suçluyor.

BM'ye göre, Nisan 2023'te Sudan'da patlak veren çatışma on binlerce kişinin hayatını kaybetmesine ve yaklaşık 12 milyon kişinin yerinden edilmesine neden olarak dünyanın en büyük yerinden edilme ve açlık krizine yol açtı.


Gazze'deki Uluslararası Güç: Kimler katılacak ve kimler kontrol edecek?

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
TT

Gazze'deki Uluslararası Güç: Kimler katılacak ve kimler kontrol edecek?

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde çoğu kadın ve çocuk 70 bine yakın kişiyi katletti (Reuters)

İnci Mecdi

ABD, BM Güvenlik Konseyi'nden Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir istikrar gücü konuşlandırma yetkisi talep ediyor. Uluslararası istikrar gücü, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonunda sunduğu ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı uzun vadede sona erdirmeyi amaçlayan 20 maddelik planının temel unsurlarından biri.

Amerikan medya kuruluşlarının incelediği taslak karara göre, uluslararası güç, silahlı örgütlerin “kalıcı olarak silahsızlandırılması” da dahil olmak üzere Gazze'deki silahsızlandırma sürecini temin etmek için İsrail ve Mısır ile iş birliği içinde çalışacak. Ayrıca Filistinli polis memurlarına eğitim ve destek sağlayacak, sivilleri koruyacak ve insani yardım koridorlarının güvenliğini sağlayacak. ABD’li yetkililere göre taslak, 15 üyeli konsey ve diğer uluslararası ortaklar arasında kapsamlı müzakerelerden geçmesi beklenen bir ön taslak. Nitekim şu anda tartışılıyor ve bu istişareler doğrultusunda revize ediliyor.

Silahsızlandırma sürecini temin etmenin yanı sıra, bir barış gücü değil, güvenliği sağlamaktan sorumlu bir yürütme organı olacak olan bu gücün, Gazze Şeridi'nin hem İsrail hem de Mısır ile olan sınırlarını güvence altına alması, sivilleri ve insani koridorları koruması ve yeni bir Filistin polis gücü yetiştirmesi öngörülüyor. Taslak, katılımcı ülkelere, Gazze Şeridi’nin geçici yönetimini üstlenmesi beklenen ve henüz kurulmamış olan “Barış Konseyi” ile iş birliği içinde, 2027 yılı sonuna kadar Gazze'de güvenliği sağlama konusunda geniş bir yetki veriyor. Yine taslak, bu gücün Mısır ve İsrail ile yakın istişare ve koordinasyon içinde olmasını da öngörüyor.

İsrail'in itirazı

Taslakta, önerilen uluslararası güce hangi ülkelerin katılacağı veya ne kadar askerle katkıda bulunacağı belirtilmedi. Ancak, istikrar gücüne katılmakla ilgilenen birçok Arap ve Arap olmayan devlet, BM'nin plana verdiği desteğin katılımları için ön koşul olduğunu ifade etti. ABD'nin BM misyonu, Independent Arabia'nın sorularına yanıt vermedi, ancak kaynaklar, ABD'nin talebi üzerine Gazze'de istikrarı sağlamak için uluslararası güce birkaç ülkenin katılmayı düşündüğünü belirtiyor.

Arap Amerikalılar Barış Komitesi Başkanı ve Gazze'de arabuluculuk yapan Bişara Bahbah, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze'deki uluslararası istikrar gücüne hem Türkiye hem de Katar'ın katılmasına karşı çıktığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun, gücün misyonunun “İsrail'in kendini rahat hissettiği tarafları veya İsrail'in rahatlıkla iş yapabileceği ülkeleri içermesi gerektiği” yönündeki açıklamaları da bunu teyit ediyor. Ancak Rubio belirli bir ülke adı vermedi veya olası bir vetodan bahsetmedi.

Azerbaycan merkezli ANewsZ kanalının haberine göre, ABD, çatışmalar sona erdiğinde Gazze'nin güvenliğini sağlamayı ve insani yardımların ulaştırılması faaliyetlerini genişletmeyi amaçlayan bir misyona katılımı için Azerbaycan ile iletişime geçti. Bakü, hem İsrail hem de Filistin Ulusal Otoritesi ile diplomatik ilişkilere sahip. Kasım 2022'de Azerbaycan Meclisi, Tel Aviv'de bulunması şartıyla İsrail’de bir büyükelçiliğin açılmasını onaylamıştı.

Büyükelçilik, diplomatik temsilcilik ve Bakü'den bir büyükelçinin atanmasıyla Mart 2023'te resmen açıldı. Aynı zamanda Azerbaycan, 2022'nin sonlarında Batı Şeria'daki Ramallah'ta bir “temsilcilik ofisi” kurdu. Bu ofis, Azerbaycan'ın İsrail ile yakın ortaklık ile Filistinlilerle dayanışmayı sürdürmeye yönelik diplomatik stratejisini yansıtıyor.

İsrailli muhalif milletvekili ve Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi üyesi Moşe Tur-Paz, “Diğer ordulara böylesine önemli bir rol vermek soru işaretleri yaratıyor ve bu İsrail'in çıkarına olmayabilir.” dedi. “Hamas'ın Gazze'deki yönetimine son verme çabalarına diğer ülkelerin katılımının iyi bir şey olduğu doğru, ancak aynı zamanda İsrail için bir tehdit de oluşturabilir,” diye ekledi ve Türkiye gibi bir ülkenin Hamas ile yakın bağları olduğunu belirtti.

İsrail'in böyle bir güce hangi ülkelerin katılacağını ne ölçüde belirleyebileceği ise henüz belirsizliğini koruyor. Ancak, Kudüs merkezli bir düşünce kuruluşu olan Yahudi Halkı Politika Enstitüsü'nden Yaakov Katz, basına yaptığı açıklamada, “İsrail'in bakış açısından sorun, artık istediği gibi hareket edememesi ve bunun sonuçları olacak” yorumunu yaptı.

Mısır bir temel taş

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Washington'da bulunan Demokrasileri Savunma Vakfı'ndan Heysem Hasaneyn yaptığı açıklamada, Mısır'ın Gazze'deki herhangi bir uluslararası gücün temel taşı olma ihtimalinin yüksek olduğunu ve Endonezya veya Azerbaycan gibi Arap olmayan Müslüman ülkelerin yanı sıra BAE, Ürdün ve Fas'ın da potansiyel katkıları olabileceğini belirtti.

Yeni bir Filistin polis gücünün eğitilmesi konusuna gelince, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, ülkesinin Filistin güvenlik güçlerini eğitmeye başladığını açıkladı. Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada Medbuli, Mısır'ın “Gazze'ye uluslararası desteğin, sahada görev yapacak bir misyonu da kapsamasını memnuniyetle karşıladığını” belirtti. Bu misyonun yetkilerinin “Gazze ile Batı Şeria'da (Doğu Kudüs de dahil) bir Filistin devletinin kurulmasına giden süreci temsil eden tek bir siyasi paket kapsamında uluslararası güçlerin konuşlandırılması yoluyla, Güvenlik Konseyi tarafından belirlenmesinin” şart olduğunu da ifade etti.

Net bir çerçeve ve siyasi bir plan

Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden gözlemciler, Gazze'nin geleceğinin yalnızca Kudüs'te veya Gazze Şeridi'nde değil, aynı zamanda Riyad, Abu Dabi, Ankara ve Doha'da da belirleneceğine inanırken, Körfez ülkelerinin Gazze'ye doğrudan müdahale konusunda çok istekli olmadıklarını belirtiyorlar. Nitekim savaş sırasında diplomatik çerçevelere verdikleri destek, sahada fiili bir katılımdan ziyade, İsrail’e çatışmayı sona erdirmesi ve siyasi süreci yeniden başlatması için baskı yapmayı amaçlıyordu.

Benzer şekilde, Hasaneyn de, Gazze'nin Hamas sonrası geleceği için net, ABD öncülüğünde bir çerçeve ve güvenilir bir siyasi plan olmadığı sürece Körfez ülkelerinin katılımının uzak bir ihtimal olduğunu belirtti ve “hiçbir Arap hükümeti Gazze'yi İsrail adına yönetiyormuş gibi görünmek istemiyor” dedi.

Hamas'ın silahsızlandırılması, Trump'ın ateşkes ve Gazze Şeridi'nin yeniden inşası için hazırladığı 20 maddelik planın temel meselelerinden biri olmaya devam ediyor; ancak Hamas bu adımı henüz tam olarak kabul etmedi. Hamas liderleri, tüm silahları bırakmanın teslim olmak anlamına geldiğini ve İsrail'e karşı silahlı mücadelenin hareketin ideolojisinin temel bir parçası olduğunu defalarca dile getirdiğinden, uluslararası gücün Gazze'de silahsızlanmayı nasıl gerçekleştireceği belirsizliğini koruyor.

İsrail Savunma Kuvvetleri ile Hamas unsurları arasında bir tampon bölge oluşturmak için “Sarı Hat” adıyla bilinen hat boyunca çokuluslu bir güç konuşlandırılması planlanıyor. ABD tampon bölgenin haritasını çıkarırken, İsrail önemli stratejik noktaların kontrolünü elinde tutacak. Bu arada, AP'ye göre, Ürdün, BAE ve Fas'ın yardımıyla Gazze'nin güneyinde ve kuzeyinde insani yardım bölgeleri kuruluyor.

İngiltere Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bakanı Hamish Falconer, Trump’ın planının ikinci aşamasıyla ilgili birçok soru işareti olduğunu ve ilk aşamanın uygulanmasının henüz tamamlanmadığını söyledi. Falconer, Gazze'deki herhangi bir istikrar gücünün “BM Güvenlik Konseyi yetkisiyle desteklenmesinin” önemli olduğunu da vurguladı.