Çin, baskılara boyun eğerek BM ekibinin Kovid-19’un kaynağını araştırmasına izin verdi

Çin'in Wuhan kentinde yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ortaya çıkmasının üzerinden bir yıl geçmesinin ardından, salgının ilk aşamada gizlenmesi ve kaynağını belirlemeye yönelik soruşturma çabalarının engellenmesi nedeniyle Çin’e yöneltilen eleştiriler devam ederken, Çin Ulusal Sağlık Otoritesi dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, “Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ekibi Çinli uzmanlarla Kovid 19'un kökeni hakkında ortak araştırma yapmak üzere önümüzdeki Perşembe gününden itibaren Çin'e girebilirler” dedi
Açıklamanın ardından WHO Kovid-19 araştırma ekibinin bu hafta Çin’e gitmesi bekleniyor. Bir yıl önce Çin’de ilk Kovid-19 kaynaklı ölümün duyurulmasından itibaren bugüne kadar yaklaşık 2 milyon kişi hayatını kaybederken salgın hala tüm dünyada yayılmaya devam ediyor.
WHO ekibinin geçen hafta Çarşamba günü Çin’e gitmesi planlanırken Çin hükümetinin ekibin gelişinin ertelenmesine ilişkin geçen hafta başlarında yaptıkları açıklama geniş bir eleştiri dalgasına yol açmıştı. Bunların en dikkat çekeni, Çin ile yakın bağlarıyla tanınan ve Çin'in soruşturma heyetinin çabalarını engelleme kararından derin hayal kırıklığı duyduğunu dile getiren WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından söylenenler oldu. WHO ekibi üyelerinin, Çin'e vardıklarında alınan önlemlerin uygulanması çerçevesinde Wuhan'a geçmeden önce iki hafta boyunca sıkı bir karantinaya girmeleri gerekiyor. Ancak şu ana kadar heyetin Çin bölgelerindeki ve alanlarındaki faaliyetlerine ilişkin net bir program belirtilmedi.
Çin, Cumhurbaşkanı Şi Cinping'in salgınla ilgili "halk savaşı" olarak nitelendirdiği gibi, salgınla mücadelesine devam ediyor. Bu çerçevede hükümet, kalabalık tren ve otobüs yolculukları nedeniyle geçen yıl salgının yayılmasına neden olan ve bu yıl 12 Şubat’ta kutlanacak Çin Yeni Yılı (ay takvimine göre) tatillerinden önce önümüzdeki ayın ortalarına kadar 50 milyon vatandaşı aşılamak için çabalıyor. Çin aylardır yerel kaynaklı yeni vakalar kaydetmemesine rağmen, başkent Pekin'i çevreleyen Hebei Eyaletinde geçen Haziran ayından bu yana en yüksek vakaların kaydedildiği bir salgın merkez üssü ortaya çıktı. Bunun üzerine sağlık yetkilileri bölgeyi tamamen kapatarak tüm sakinlerini hızlı bir Kovid-19 test kampanyasına tabi tuttu.
Çin Gıda ve İlaç İdaresi (CFDA), Çin'in devlete ait ilaç firması Sinopharm'ın geliştirdiği Kovid-19 aşısını 30 Aralık'ta onayladı. Bu çerçevede aşılamalar, 18 ile 59 yaşları arasındaki 9 milyon kişiyi kapsayacak ve hamileler veya diyabet gibi kronik hastalıkları olanlar hariç tutulacak. Acil durumda Çin aşısını ilk kullanan ülke Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olurken, onu Bahreyn ve geçen ayın sonunda Çin takip etti. Sinopharm firması, bu yılın sonuna kadar, iki hafta arayla iki doz halinde verilen 1,2 milyar doz aşı üretecek.
Sinovac şirketinden bir sözcü yaptığı açıklamada, Çin Gıda ve İlaç İdaresi’nin (CFDA) Sinovac Şirketi tarafından üretilen aşının kullanımını önümüzdeki birkaç gün içinde onaylayacağını beklediklerini ifade etti. Ayrıca Sinopharm firması tarafından üretilen bir başka aşı ve iki özel şirket tarafından üretilen diğer iki aşı daha var. Aşılar, son klinik denemeleri tamamladıktan sonra Çin İlaç İdaresi tarafından onay bekleyecek.
Çin'in salgının başlangıcından bu yana vakaları, kapanma, önleyici tedbirleri belirleme ve takip etmede gösterdiği ciddi sisteme rağmen, uzmanlar Çin hükümetinin aşı kampanyası için belirlediği hedeflerin aşılması kolay olmayacak birçok engelle karşı karşıya olduğuna inanıyor. Uzmanlara göre yerel aşı üretme kapasitesi, yabancı aşılara başvurmadan bu yıl sonuna kadar nüfusun yüzde 75'ini aşılamak için yeterli olmayacak. Buna ek olarak, son aşamaya ulaşan beş Çin aşısı üzerinde yapılan klinik denemelerin sonuçları programın gerisinde kalıyor ve bu da hükümetin vatandaşlara ve dostu olan bir dizi hükümete verdiği sözlerin yerine getirilmesini imkansız hale getiriyor.
WHO uzmanları, kullanımı onaylanan tek Çin aşısı hakkında şu ana kadar resmi olmayan bir şekilde kendilerine iletilen tek bilginin, etkinliğinin yüzde 79 olduğu ve henüz hiçbir yan etkisinin görülmediği olduğunu, ancak bunları kontrol etmek için henüz hiçbir verinin yayınlanmadığını söylüyor. 
Çin özel şirketi tarafından üretilen ikinci aşı olan Sinovac hakkında ise, aşı üzerinde klinik testlerin yapıldığı Brezilya'daki sağlık yetkilileri etkinliğinin yüzde 76 olduğunu açıkladı ancak başka detay vermedi. Bu aşıya onay veren ülkeler arasında Endonezya ve Filipinler bulunuyor.
Çin'deki yabancı basın kaynaklarının, kimliklerinin tespit edilmesini istemeyen yerel sakinlerden aktardıkları açıklamalarda, yerel halk Çin aşılarının etkinliği ve güvenliğine olan güvenin zayıf olduğunu, ancak nüfusun büyük çoğunluğunun, özellikle aşı sağlık uygulamasında kaydedildiği için iş merkezinde dışlanma korkusu veya virüsten korktuğu için bunları almayı kabul ettiğini belirtiyor. Ayrıca ülkede yabancı medyanın aşı merkezlerine girerek durumun seyrini takip etmesinin yasaklandığı bildirildi.