İsrail ‘yasadışı’ olabileceği için müttefiklerine yönelik aşı dağıtımını durdurdu

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Kovid-19’a karşı aşı olurken (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Kovid-19’a karşı aşı olurken (Reuters)
TT

İsrail ‘yasadışı’ olabileceği için müttefiklerine yönelik aşı dağıtımını durdurdu

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Kovid-19’a karşı aşı olurken (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Kovid-19’a karşı aşı olurken (Reuters)

İsrail Adalet Bakanlığı dün (Perşembe), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının ihtiyaç fazlası kısmının diğer ülkelere dağıtımına ilişkin projenin durdurulduğunu açıkladı. Söz konusu adımın sebebinin, yetkililerin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun tartışmaya neden olan bu kararının “yasallığını” araştırmaları olduğu belirtildi.
Fransız haber ajansı AFP’ye göre, Netanyahu, Salı günü yaptığı bir açıklamada, Filistinlilere ve Kudüs’teki diplomatik varlıklarını güçlendirme planlarını duyuran iki ülke de dahil olmak üzere diğer birkaç ülkeye, aşılardan “sınırlı bir miktar” gönderileceğini söylemişti.
Adalet Bakanlığı dün, halkın aşı dağıtımı konusunun incelenmesine yönelik taleplerinin ardından “başsavcının, aşıların izinsiz olarak yabancı ülkelere nakledildiği iddialarını incelemekte olduğunu” belirtti. Bakanlık yaptığı açıklamada, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat’ın aşı bağışına ilişkin karar konusunda Başsavcı'dan hukuki görüş istediğine dikkati çekti.
Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre, Ben Shabat savcıya “konuyla ilgili tüm faaliyetlerin dondurulması için bir mahkeme emri çıkarmasını” belirtti.
İsrail, Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan ve başsavcı tarafından denetlenen bir karar ile Filistin yönetimindeki sağlık çalışanlarının aşılanması için işgal altındaki Batı Şeria’ya birkaç bin doz aşı göndermişti.
Dün erken saatlerde, Savunma Bakanı Benny Gantz, Netanyahu’ya hitaben yazdığı bir mektupta, Filistin yönetimine aşı verilmesi kararında “gerekli prosedürleri ve İsrail’in tıbbi ihtiyaçlarını takip ederken, aşıların diğer ülkelere sağlanması konusunun ilgili komiteler tarafından ele alınmadığını” belirtti.
Netanyahu gibi Mart seçimlerinde adaylığını koymuş olan Gantz, tartışmalı politikanın gerekli istişare yapılmadan hayata geçirilmesi sebebiyle “yasadışı” olduğu iddiasında bulunarak, konunun öncelikle Bakanlar Kurulu’nda tartışılması gerektiğini belirtti.
Kaynaklar, Honduras’ın da aşı alacaklar listesine dahil edildiğini bildirdi. Honduras geçtiğimiz yıl büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıyacağını açıklamıştı.
Gelecek ay Kudüs’te bir diplomatik büro açmayı planlayan Çek Cumhuriyeti, Salı günü yaptığı açıklamada İsrail’den 5 bin doz Moderna aşısı aldığını duyurdu. Raporlara göre, Macaristan ve Guatemala da aşı almaya hazırlanıyor.
Birçok ülke aşı sağlamak için çalışırken, İsrail, 3,2 milyondan fazla insana iki doz Pfizer-BioNTech aşısı uyguladı, bu sayı nüfusunun üçte birinden fazlasına denk geliyor. İsrail, aşı kampanyasının Aralık ayında başlatılmasından bu yana aşı yetersizliği yaşanmasını önledi.
Netanyahu, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, verilecek aşı dozlarının “sembolik” olduğunu, İsrail vatandaşına tahsis edilen dozlardan verilmeyeceğini, ek dozlardan verileceğini söyledi ve aşıları diğer ülkelere vermenin diplomatik ağırlığına dikkati çekti.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times