ABD ve Rusya arasında Sudan çekişmesi: Askeri gemiler Port Sudan limanına vardı

Dün Port Sudan’a gelen ABD ve Rus askeri gemileri (AFP)
Dün Port Sudan’a gelen ABD ve Rus askeri gemileri (AFP)
TT

ABD ve Rusya arasında Sudan çekişmesi: Askeri gemiler Port Sudan limanına vardı

Dün Port Sudan’a gelen ABD ve Rus askeri gemileri (AFP)
Dün Port Sudan’a gelen ABD ve Rus askeri gemileri (AFP)

ABD destroyeri USS Winston S. Churchill, Rus askeri firkateyninden bir gün sonra, dün, Sudan’ın Kızıldeniz kıyısındaki Port Sudan şehri limanına varırken, Moskova’nın burada bir deniz lojistik üssü kurmayı planladığı ifade edildi.
ABD destroyerinin Sudan'a gelişi, Washington'un Nisan 2019'da Ömer el-Beşir rejiminin devrilmesinin ardından 2020 yılı sonlarında ülkeyi terörizme sponsor devletler listesinden çıkarması sonrasında gerçekleşti.
ABD'nin Hartum Maslahatgüzarı Brian Shukan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, bu geminin “bu hafta Sudan'a demirleyen ikinci gemi olduğunu” söyledi. Shukan aynı zamanda, ABD destroyerinin Sudan'a gelişinin “ABD’nin Sudan'daki demokratik geçişe verdiği desteği, Hartum ile yeni bir iş birliği ve ortaklık dönemi arzusunu gösterdiğini” de sözlerine ekledi.
Dün AFP’den bir gazeteci, sabah varan ABD destroyerinin Sudan Donanması komutanı ve bir dizi ABD’li diplomat tarafından karşılandığını aktardı.
USNS Carson City yüksek hızlı transfer gemisi de geçtiğimiz Çarşamba günü Port Sudan’a demirlemişti. Hartum'daki ABD Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada bu geminin “10 yıldır Sudan'a gelen ilk ABD Donanma gemisi” olduğu belirtilmişti.
ABD Afrika Kuvvetleri (AFRICOM) Komutan Yardımcısı Andrew Young, geçtiğimiz Ocak ayının son haftasında Hartum ziyaretinde bulunmuştu. Nitekim Young, terörizme sponsor ülkeler listesinden çıkarılması ardından Sudan’ı ziyaret eden en yüksek rütbeli ABD askeri yetkilisiydi.
ABD destroyerinin gelişi, Rus gemisi Amiral Grigoroviç fırkateyninin limana varmasından 24 saat sonra gerçekleşti. Sudan silahlı kuvvetlerinin ifade ettiğine göre Sudan'a giriş yapan ilk Rus savaş gemisi olan bu geminin ziyareti, ‘normal faaliyetler’ çerçevesinde gerçekleşti. Konuyla ilgili Sudan’dan yapılan açıklamada “Kabul prosedürleri, uluslararası denizcilik geleneği mucibince gerçekleştirildi. Gemi kaptanı, liman karşılamasına katılan herkesi selamladı” ifadeleri kullanıldı.
Rus gemisi ziyaretinin küresel denizcilik güçleri arasındaki diplomatik ilişkilerde olağan faaliyetlerden biri sayıldığı, bunun orduların izlediği bir gelenek olduğu da ifade edildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz Kasım ayında, Sudan'da nükleer enerjiyle çalışan gemileri içine alabilecek bir Rus deniz üssü kurulmasına onay vermişti.
Diğer yandan bir askeri analist ise Rus fırkateyni ve ABD destroyerinin aynı anda gelişinin “ABD ve Rus askeri güçleri arasında bir rekabet biçimi” olduğuna işaret etti. AFP’ye konuşan analist Süleyman Fıkray, “Bu eşzamanlı varış, Sudan kıyılarının Kızıldeniz'deki önemine işaret ediyor; her iki ülkenin de limana varmak istediğini görüyoruz” dedi.
Washington, geçtiğimiz Aralık ayında Hartum'u terörizme sponsor ülkeler listesinden çıkarmıştı. Nitekim ABD, Sudan hükümetinin 1992 ila 1996 yılları arasında El Kaide lideri Usame bin Ladin'i ve bir dizi terör örgütünü Hartum'da barındırması sebebiyle 1993 yılında Sudan’ı söz konusu listeye dahil etmişti.



Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.


Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
TT

Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)

Beyaz Saray dün, ABD başkanının günlerdir sağ elinde taşıdığı bandajı, yaptığı sayısız tokalaşmaya işaret ederek bir kez daha haklı çıkarmaya çalıştı.

Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt dün, "Bununla ilgili size zaten bir açıklama yaptık" dedi. Leavitt'in açıklaması, son zamanlarda ortaya çıkan bandajlarla ilgili bir soruya yanıt olarak geldi. "Başkan sürekli insanlarla el sıkışıyor," diyen Leavitt, birkaç ay önce başkan şişmiş sağ eliyle görüldüğünde yapılan açıklamayı yineledi.

Leavitt ayrıca, "Kalp damar hastalığına karşı önleyici tedavi olarak her gün aspirin de alıyor" diyerek, "bu da gördüğünüz morluklara katkıda bulunmuş olabilir." Beyaz Saray, örneğin pazar günü Washington'daki bir etkinlik sırasında 79 yaşındaki Trump'ın taktığı bandajlar görülmeden önce de bu açıklamayı yapmıştı.

ABD'nin en yaşlı seçilmiş başkanı olan Trump için sağlık hassas bir konu. Demokrat selefi Joe Biden'ı bunama hastalığından muzdarip olmakla ve bu nedenle yönetmeye uygun olmamakla suçladı.

Trump, salı akşamı Truth Social’deki hesabından yaptığı öfkeli paylaşımda, sağlığıyla ilgili medya haberlerini "kışkırtıcı ve muhtemelen vatana ihanet" olarak nitelendirdi.

Trump'ın sağlığı, bir dizi etkinlikte uyanık kalmakta zorlandığı görülmesinin yanı sıra, ekim ayında ek tıbbi testlerin bir parçası olarak MR çektirmesiyle de mercek altına alındı.


Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
TT

Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)

Tokyo bugün yaptığı açıklamada, Japonya Savunma Bakanı Shinjiro Koizumi ve Amerikalı mevkidaşı Pete Higseth'in bölgedeki güvenlik konusunu görüşmek üzere yaptıkları telefon görüşmesinde, Çin'in son eylemlerinin "bölgesel barışın sağlanmasına yardımcı olmadığı" konusunda mutabık kaldıklarını duyurdu.

Japonya Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, iki bakanın "6 Aralık'ta Çin askeri savaş uçakları tarafından Japonya Öz Savunma Kuvvetleri uçaklarının hedef alındığı radar kilitleme olayı da dahil olmak üzere, Hint-Pasifik bölgesindeki kötüleşen ciddi güvenlik durumu hakkında samimi görüş alışverişinde bulunduğunu" belirtti.

Açıklamada, Başbakan Sanae Takaichi'nin geçen ay Tayvan hakkındaki açıklamalarının ardından Japonya ve Çin arasında yaşanan anlaşmazlık ortamında, iki bakanın "Çin'in eylemlerinin bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunmadığı gerekçesiyle, bölgesel gerilimleri tırmandırabilecek her türlü eylemden ciddi endişe duyduklarını" ifade ettikleri belirtildi.