DEAŞ Mozambik’te gaz zengini Palma kasabasını ele geçirdi

DEAŞ’a bağlı militanların bölgeyi ele geçirmesinin ardından binlerce kişi yerlerinden edildi ve onlarca kişi de öldürüldü

Mozambik’in kuzeydoğusunda bulunan Palma kasabası vatandaşları, radikalizm yanlılarının şehre saldırmasının ardından tahliye fırsatını bekliyorlar (EPA)
Mozambik’in kuzeydoğusunda bulunan Palma kasabası vatandaşları, radikalizm yanlılarının şehre saldırmasının ardından tahliye fırsatını bekliyorlar (EPA)
TT

DEAŞ Mozambik’te gaz zengini Palma kasabasını ele geçirdi

Mozambik’in kuzeydoğusunda bulunan Palma kasabası vatandaşları, radikalizm yanlılarının şehre saldırmasının ardından tahliye fırsatını bekliyorlar (EPA)
Mozambik’in kuzeydoğusunda bulunan Palma kasabası vatandaşları, radikalizm yanlılarının şehre saldırmasının ardından tahliye fırsatını bekliyorlar (EPA)

SITE internet sitesinin 29 Mart’taki haberine göre DEAŞ örgütü, Mozambik’in kuzeyindeki gaz zengini Palma kasabasına bir saldırı düzenledi. DEAŞ’a mensup militanların şehre düzenlediği saldırı sonrasında onlarca kişi yaşamını yitirdi.
Mozambik Savunma Bakanlığı’ndan bir yetkili, daha önce kuzeydeki Palma kasabasının silahlı adamlar tarafından saldırıya uğradığını ve bölge sakinlerinin, iletişimler kesildikten sonra güvenli bir noktaya kaçmaya çalıştığını belirtmişti. Silahlılar, geçen Ağustos ayında ele geçirdikleri sahil kenti ‘Mocimboa da Praia’ bölgesinin kontrolünü de elinde bulunduruyor. Komşu köyler üzerinde de kontrollerini dayatan militanlar, onlarca kişinin kafalarını kesti, 670 binden fazla kişinin kaçmasına neden olarak, ülkenin kuzeyinde bir insani kriz oluşturdu. Son günlerde Mozambik’in kuzeydoğusunda radikalizm yanlılarının düzenlediği saldırılarda onlarca sivil hayatını kaybetti. Görgü tanıkları ve kaynakların belirttiklerine göre geçen pazar gününden bu yana, binlerce insan mevcut tüm yollarla bölgeden yerinden edildi.
Mozambik hükümeti, geçen pazar akşamı cuma günü sığındıkları bir otelden kaçmaya çalışan en az 7 kişinin bir pusuda öldürüldüğünü doğruladı. ‘Total’ grubunun 2024 yılında üretime başlaması beklenen dev gaz projesine yaklaşık 10 km uzaklıkta yer alan küçük liman kenti Palma’da geçen hafta başlayan saldırıda onlarca kişi hayatını kaybetti. Palma, 48 saatten fazla süren çatışmaların ardından cuma akşamı saldırgan grupların eline düştü. Pretorya’da Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nde araştırmacı Fransız gazetesi Martin Eoy’un AFP’ye yaptığı açıklamaya göre bölgede yüzden fazla kişi kayıp. Uzman, ‘durumun hala puslu olduğunu’ belirtti.
DEAŞ’a bağlılık sözü veren militanlar, küçük şehre 3 cepheden saldırdılar ve 2017’den beri Tanzanya sınırında Müslümanların çoğunlukta olduğu Cabo Delgado bölgesinde terör yayıyorlar.
Öte yandan Fransız enerji devi Total, geçen pazar günü bin çalışanını radikal militanlar tarafından kuşatılmış, Mozambik’in sahil kasabası Palma’dan tahliye etti. Mozambik Dışişleri Bakanı Armindo Ngonga, söz konusu çalışanları tahliye eden geminin 29 Mart’ta kıyı kenti Pemba’ya ulaştığını söyledi. DEAŞ’a bağlı ‘Eş-Şebab ve-l Cemaa’ adlı silahlı gruptan yaklaşık yüz silahlı adam, geçen pazar günü Cabo Delgado bölgesindeki gaz zengini Palma kentine saldırı düzenledi. Palma, Total’in Avongi Yarımadası’ndaki doğalgaz fabrikasının yakınında 20 milyar dolarlık bir yabancı yatırım projesine liderlik ettiği bir bölgede bulunuyor. Proje, güvenlik gerilimleri ve isyanın tırmanması nedeniyle geçen Ocak ayında durdurulmuştu.
Total, mutlak önceliğinin, projede çalışan insanların güvenliğini sağlamak olduğunu belirtirken, hiçbir şiddet eyleminde Avongi çalışanlarından ölenin olmadığını açıkladı.
Görgü tanıkları, İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne (HRW), saldırganların her yerde insanlara ve binalara ateş ettiklerini ve cesetleri sokaklarda bıraktıklarını söyledi. Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Ömer Saranga, basın toplantısı sırasında ‘saldırıların onlarca savunmasız insanın öldürülmesiyle sonuçlandığını’ söyledi. Saranga’ya göre bazı vatandaşlar saklanmak için ormanlara kaçarken, diğerleri plajlara gidip tekneyle kaçtı.
Aktarılana göre bazı vatandaşlar, kasabayı yürüyerek ya da arabalarla terk etti ve büyük gaz projesi alanına yöneldi. Son yıllarda Hint Okyanusu’ndaki Palma, cihatçıların köylerdeki şiddet eylemlerinden kaçan vatandaşların göç dalgalarına tanık oldu. Geçen pazar günü saat 18 civarında (GTM 16.00) Avongi’den yaklaşık 200 kilometre uzaklıktaki Cabo Delgado bölgesinin başkenti Pemba yönünde bir tekne ayrıldı.
Yaklaşık 200 kişi, Palma’daki bir otelde 2 gün boyunca mahsur kaldı. Bölgede onlarca kişi ise hala kayıp. Söz konusu 200 kişinin yaklaşık 7’si çatışma bölgesini terk etmeyi başardı.



Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
TT

Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)

Üç kişilik Amerikan-Rus mürettebat, dün bir Rus uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldıktan sonra görevlerine başladı.

Rus Soyuz MS-28 uzay aracı Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden saat 04:27'de fırlatıldı.

Uzay aracında NASA astronotu Chris Williams ve iki Rus meslektaşı Sergey Mikaev ve Sergey Kud-Sverchkov bulunuyordu. Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre uzay aracı Uluslararası Uzay İstasyonu'na başarıyla kenetlendi.

Jcjc
Soyuz MS-28 uzay aracı, Rusya'nın Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden Uluslararası Uzay İstasyonu'na bir keşif gezisi için fırlatılırken... 27 Kasım 2025 (Reuters)

Üç astronotun yörünge istasyonunda yaklaşık sekiz ay geçirmesi bekleniyor. NASA, fizikçi Williams ve askeri pilot Mikayev için bunun ilk uzay uçuşu olduğunu açıkladı. Kud-Sverchkov için ise bu, uzaya ikinci yolculuğu olacak.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda mürettebat, NASA astronotları Mike Fincke, Zena Cardman ve Johnny Kim, Japon Uzay Ajansı astronotu Kimiya Yui ve Rus kozmonotlar Sergey Ryzhikov, Alexey Zubritsky ve Oleg Platonov'a katılacak.

NASA, Williams'ın insan uzay keşiflerini ilerletmek ve dünyadaki yaşamın iyileştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla istasyonda bilimsel araştırmalar ve teknik deneyler yürüteceğini duyurdu.


Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
TT

Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)

Devlet kurumları tarafından desteklenen önde gelen bir Rus nöroteknoloji şirketi, beyinlerine yerleştirilen sinir çipleri kullanılarak uzaktan kontrol edilebilen güvercin sürüsü geliştirmek için yeni bir proje açıkladı. GB News'e göre bu hamle Batılı istihbarat teşkilatları arasında yaban hayatının modern casusluk amacıyla kullanılma potansiyeli konusunda endişelere yol açtı.

Ulusal Teknoloji Girişimi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'ndan fon alan şirket, PJN-1 veya "Biyo-Drone" adlı prototipinin, kuşun beynindeki belirli bölgeleri uyararak operatörlerden uçuş komutları alabildiğini belirtti.

Şirket, sistemin elektronik aksamlar ve bir GPS takip ünitesi içeren küçük, güneş enerjisiyle çalışan sırt çantasına bağlı bir mikroçipe dayandığını açıklıyor. Teknisyenler, kuşun içgüdülerini etkileyen ve sanki kendi kararını veriyormuş gibi sağa veya sola doğru yön değiştirmesini sağlayan darbeler göndererek ona rehberlik ediyor.

Şirketin kurucusu Alexander Panov, bu teknolojinin diğer büyük kuşlara da uygulanabileceğini belirterek, "Şu anda güvercin kullanıyoruz, ancak sistemler daha ağır yükleri taşımak için kargaları, kıyı gözetimi için martıları veya geniş okyanus alanlarında uçuş yapmak için albatrosları kullanacak şekilde geliştirilebilir" dedi.

Şirket, tek bir kuşun önceden eğitim almadan günde 310 mil, haftada ise bin 800 milden fazla yol kat edebileceğini iddia ediyor. Ancak, beyne mikro elektrot yerleştirilmesinden kaynaklanabilecek herhangi bir ölüm oranı açıklanmadı. Bu işlem, yalnızca birkaç milimetrelik hata payına sahip, oldukça hassas bir cerrahi müdahale gerektiriyor.

Şirket tanıtım açıklamasında, "Biyodronik güvercin, kafasından çıkan ince bir tel ve elektronik bileşenleri içeren küçük bir sırt çantası dışında, sıradan bir güvercinden hiçbir farkı yok" diyerek, temel amacının sivil ve endüstriyel gözetim, arama kurtarma ve güvenliği artırmak olduğunu vurguladı.

Açıklamada, bu kuşların düşme olasılığının "doğal kuş düşme olasılığından farklı olmadığı, düşük" olduğu ve bu nedenle kullanımlarının "şehir içinde güvenli" olduğu belirtildi. Ayrıca, özellikle Moskova gibi büyük güvercin popülasyonlarına sahip Rus şehirlerinde, bu kuşların doğal ortamlarına kolayca uyum sağladıkları ve bu nedenle tespit edilmelerinin "neredeyse imkansız" olduğu belirtildi.

Ancak güvenlik uzmanları, bu teknolojinin, minyatür kameralar veya gelişmiş sensörler yerleştirilerek veya hatta ulaşılması zor yerlerde hassas bilgileri toplamak için platformlara dönüştürülerek gelişmiş casusluk operasyonları için kullanılma potansiyeli konusunda uyardı.

Şirketin projelerinin tartışmalara yol açması ilk kez olmuyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre daha önce de süt üretimini artırmak için ineklerin sinir sistemini manipüle etmeye çalıştığı iddialarıyla karşı karşıya kalmıştı. Rusya'nın ayrıca, deniz yollarını devriye gezmek, mayın döşemek ve su altı keşif görevleri yürütmek için yunusları eğitmek de dahil olmak üzere, hayvanları askeri amaçlarla kullanma konusunda uzun bir geçmişi var.


Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
TT

Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD’nin Cenevre’de Ukrayna ile üzerinde anlaşılan planın kriterlerini Rusya’ya teslim ettiğini açıkladı. Peskov, bu kriterlerin gelecek hafta Rus yetkililer tarafından değerlendirileceğini belirterek, Moskova’nın Ukrayna çözüm sürecine ilişkin görüşmeleri kamuoyu önünde yürütme niyetinde olmadığını söyledi.

Rusya’nın resmî kanalı RT’ye konuşan Peskov, ABD’nin özel elçisi Steve Whitkoff’un Rusya’yı ne zaman ziyaret edeceğine dair bilginin “uygun zamanda” açıklanacağını ifade etti ancak ayrıntıya girmedi.

ABD’li ve Ukraynalı müzakereciler geçtiğimiz pazar günü Cenevre’de, Washington’ın desteklediği yeni barış planı üzerine görüşmeler gerçekleştirmişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de salı günü, plan metninin Cenevre’de ABD ile birlikte hazırlandığını ve müzakere ekibiyle üzerinde çalıştığını belirtmişti.

Rusya’nın TASS haber ajansı çarşamba günü, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önümüzdeki hafta Whitkoff ile görüşeceğini bildirdi. ABD Başkanı Donald Trump ise salı günü yaptığı açıklamada, özel elçisini Moskova’ya göndererek barış planı üzerinde son düzenlemeleri yapma umudu taşıdığını söylemişti.

Putin, dün yaptığı açıklamada, Ukrayna konusunda ortada resmî bir barış anlaşması taslağının bulunmadığını, sadece tartışılmak üzere sunulmuş bir dizi başlık olduğunu ifade etti. Ancak Rusya’nın ABD’nin ilk taslak niteliğindeki planını incelediğini belirten Putin, bu planın “ileride yapılacak anlaşmalar için bir temel oluşturabileceğini” söyledi.