SpaceX'in son görevinde beklenmedik gerilim: Mürettebata teyakkuz emri verilmiş

Crew Dragon Endeavour isimli uzay aracının 24 Nisan'da 4 astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na vardığı anlar NASA'nın kameralarına yansıdı (NASA TV)
Crew Dragon Endeavour isimli uzay aracının 24 Nisan'da 4 astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na vardığı anlar NASA'nın kameralarına yansıdı (NASA TV)
TT

SpaceX'in son görevinde beklenmedik gerilim: Mürettebata teyakkuz emri verilmiş

Crew Dragon Endeavour isimli uzay aracının 24 Nisan'da 4 astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na vardığı anlar NASA'nın kameralarına yansıdı (NASA TV)
Crew Dragon Endeavour isimli uzay aracının 24 Nisan'da 4 astronotla birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na vardığı anlar NASA'nın kameralarına yansıdı (NASA TV)

SpaceX'in NASA astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu’na cumartesi günü başarıyla ulaştırdığı Crew-2 görevinde uzay çöpü gerilimi yaşandığı öğrenildi.
23 Nisan Cuma gerçekleşen fırlatmanın hemen ardından bir parça uzay çöpünün Crew Dragon kapsülüne beklenmedik bir şekilde yaklaşması, SpaceX yetkililerini alarma geçti.
Uzay aracının çöp parçasıyla karşılaşması, 4 kişilik mürettebatın yorucu fırlatmanın ardından uyumaya hazırlandığı anda yaşandı.
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bulunan SpaceX karargahında görevli araştırmacılar, mürettebatı bir parça uzay enkazının, kapsülün önünden geçeceğine dair uyardı.
Böylece mürettebat, uzaydaki kirliliğin artması durumunda sıklaşması beklenen bu karşılaşmalara yönelik bir tatbikat yapmış oldu.
SpaceX araştırmacısı Sarah Gilles, astronotları karşılaşmadan yaklaşık 20 dakika önce haberdar etti.
Gilles mürettebata, "Derhal astronot kıyafetlerini giymeniz ve kendinizi koltuklara bağlama işlemine başlamanız gerekiyor" dedi. Astronotların olası bir çarpışma anında bu prosedürleri izlemesi gerektiği belirtildi.
Karşılaşma anı yaklaşırken Gilles, telsizle Crew-2 astronotlarına yeniden seslendi ve enkaz parçasının uzay aracına beklenenden daha uzak bir mesafeden geçtiğini bildirdi.
Sonunda Türkiye saatiyle 20.44’te gerçekleşen karşılaşmanın olaysız geçtiği anlaşıldı. Bunun ardından mürettebat, yolculuğuna kaldığı yerden devam etti ve cumartesi günü uzay istasyonuna vardı.
Bilim insanları, Dünya yörüngesinde eski uzay araçlarının kalıntılarının oluşturduğu enkazın giderek artmasından endişe duyuyor.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), yörüngede yaklaşık 9 bin ton uzay çöpü bulunduğunu tahmin ediyor.
ESA yöneticisi Jan Wörner, "Tarihte kaybolan tüm gemilerin hala su yüzeyinde olduğunu düşünün. Burada yelken açmak ne kadar tehlikeli olur?" diyor ve ekliyor:
"Yörüngedeki mevcut durum budur ve böyle sürmesine izin verilemez."
 
Independent Türkçe, Space, ESA, Daily Mail



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT