NASA hızlı yaşayan dev yıldızın son çırpınışlarını yayımladı

Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
TT

NASA hızlı yaşayan dev yıldızın son çırpınışlarını yayımladı

Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) Avrupa Uzay Ajansı'yla (ESA) birlikte işlettiği Hubble Uzay Teleskobu 31. yılını kutluyor. Ünlü teleskop, doğum günü vesilesiyle yıkımın eşiğindeki dev bir yıldızı görüntüledi.
NASA'nın internet sitesinde yayımladığı görüntülerde yer alan AG Carinae isimli bu aşırı parlak yıldız, Dünya'dan 20 bin ışıkyılı uzakta yer alıyor.

Güneş'ten yaklaşık 70 kat daha büyük ve 1 milyon kat daha parlak olan AG Carinae, tamamen yok olmanın eşiğinde, yaşam mücadelesi veriyor.
Hayal edilemeyecek seviyelerde radyasyonun dışarıya doğru itildiği yıldız, dış katmanlarında patlamalara sahne olacak kadar yüksek bir basınç seviyesine ulaşmış durumda. 
Görüntülerde de yer alan ve yıldızı çevreleyen gaz ve toz kabuğu yaklaşık 5 ışıkyılı genişliğinde. Bu, Güneş'in en yakın komşusu Proxima Centauri'yle arasındaki mesafeye eşit.
Söz konusu devasa yapı, yaklaşık 10 bin yıl önce meydana gelen bir veya daha fazla şiddetli patlamayla ortaya çıktı. Yıldız, tıpkı kapağı fırlayan kızgın bir çaydanlık gibi dış katmanlarını uzaya savurdu. Bilim insanlarına göre dışarı atılan madde Güneş kütlesinin 10 katı kadar.
Bu patlamalar, "parlak mavi değişken" diye nitelenen nadir yıldız türünün yaşam süresinde meydana gelen tipik olaylar. NASA'nın açıklamasına göre bu ultra parlak yıldızlar hızlı yaşıyor ve genç ölüyor. Söz konusu patlamalar da gözalıcı yıldızların çırpınma aşamasını teşkil ediyor.
Güneş'ten çok daha büyük ve parlak olsa da bu tür yıldızlar yalnızca birkaç milyon yıl hayatta kalıyor. Güneş'in yaşam süresiyse yaklaşık 10 milyar yıl.
Almanya'daki Ruhr Üniversitesi'nden gökbilimci Kerstin Weis, "Bu tür yıldızları incelemeyi seviyorum çünkü istikrarsızlıklarından etkileniyorum" diye konuştu.
Ünlü teleskop, 24 Nisan 1990'dan bu yana yaklaşık 48 bin gök cismi üzerinde 1,5 milyondan fazla gözlem yaptı.
 
Independent Türkçe, NASA, Science Alert



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe