Suudi Arabistan’ın petrol dışı gelirleri yılın ilk çeyreğinde yüzde 39 oranında arttı

Yılın ilk çeyreğinde gider 212 milyar riyale (56 milyar dolar) ulaşırken, bütçe açığı 7,4 milyar riyal (1,98 milyar dolar ) oldu

Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan’ın petrol dışı gelirleri yılın ilk çeyreğinde yüzde 39 oranında arttı

Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı dün, bu yılın ilk çeyreğindeki bütçe performansını açıkladı.
Açıklamaya göre bu yılın ilk çeyreğinde gelir 204,7 milyar riyal (55 milyar dolar) gider ise 212 milyar riyal (56 milyar dolar) olarak kaydedildi. Hem petrolden hem de petrol dışı kaynaklardan elde edilen toplam gelirde yüzde 7 büyüme sağlandı.
Petrol gelirlerinin yüzde 9 oranında düştüğü bir dönemde, bu yılın ilk üç ayında petrol dışı gelirlerde yüzde 39 oranında dikkat çekici bir artış kaydedildi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 63,3 milyar riyal (17 milyar dolar) olan petrol dışı kaynaklardan elde edilen gelir 88,1 milyar riyale (23 milyar dolar) ulaştı.
Bakanlık açıklamasına göre bütçe açığı ise 7,4 milyar riyal (2 milyar dolar) oldu. Açıklamada iç borç payı 513 milyar riyal olan toplam kamu borcunun 901 milyar riyali (240 milyar dolar) aştığı belirtildi.
Dün yapılan bütçe açıklamasına göre Suudi Arabistan hükümeti, 2021 yılının ilk çeyreğinde en önemli sübvansiyonlar grubu olan bazı hayati süreçler için ayırdığı ve 2020'nin aynı çeyreğinde 3,4 milyar olan bütçeyi 2 yüzde 56 artırarak toplam 5,4 milyar riyale yükseltti. Ayrıca emtia ve hizmet giderleri geçtiğimiz yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 2 artarak 27,6 milyar riyal oldu.
 Cidde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Dr. Salim Bağcaci, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, 2021 yılının ilk çeyreğine ilişkin gelirin esasen katma değer vergisinden kaynaklandığını söyledi. Mal ve hizmetlerden elde edilen vergi gelirlerinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 75 artarken, diğer vergi gelirlerinin ise yüzde 46 artmasının dikkat çekici olduğuna işaret eden Dr. Bağcaci, bunun devletin petrol dışı gelirler için bütçe kalemlerini etkinleştirme politikasının başarılı olduğunu açıkça gösterdiğini belirtti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Pazartesi günü, Suudi Arabistan reel gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) bu yıl yüzde 2,1 oranında büyümesinin beklendiğini açıkladı. Petrol dışı kaynaklarla elde edilen GSYİH’nın ise bu yıl yüzde 3,9 olarak tahmin edildiği açıklamada, OPEC+ grubunun anlaştığı mevcut petrol üretim oranı çerçevesinde Suudi Arabistan’da bu yıl petrol kaynaklı GSYİH’da yüzde 0,5’lik daralma beklendiği belirtildi.
IMF, Suudi Arabistan bütçesindeki açığın ise bu yıl GSYİH'nın yüzde 4,2'sine gerileceğini ve beklenenden biraz daha düşük olacağını kaydetti.
Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı, geçtiğimiz Nisan ayında Suudi Arabistan ile 2021 yılı için yapılan Suudi Arabistan ekonomisine ilişkin 4. madde konsültasyonu kapsamındaki istişarelerin sonuçlanmasının ardından IMF uzmanlarından oluşan heyet tarafından yayınlanan son açıklamayı memnuniyetle karşıladı. IMF heyeti açıklamasında, Suudi Arabistan’ın ekonomik reformlarda olumlu sonuçlar elde ettiğini belirtti. Açıklamada işsizlik oranındaki düşüş ve enflasyonda bir daralma ile ekonominin toparlanmaya devam etmesinin beklendiği vurgulandı.
Suudi Arabistan hükümetinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vermesiyle salgının neden olduğu vaka ve can kaybı sayısını azaltmada başarılı olduğu belirtilen açıklamada, hükümet ve Suudi Arabistan Merkez Bankası tarafından başlatılan kamu ekonomisi, finans sektörü ve istihdam destek programlarının, Kovid-19 salgınının vatandaşlar ve özel sektör üzerindeki mali ve ekonomik yansımalarını hafifletmedeki rolüne övgüde bulunuldu. Açıklamada bu başarının, son aylardaki aşılama kampanyasında kaydedilen büyük ilerlemeyle desteklendiği ifade edildi.
Açıklamada, Suudi Arabistan ekonomisinin, bakanlıklar ve kurumlar arasında güçlü bir yönetim ve iş birliği yapısı oluşturmayı, hükümet ve finans hizmetleri düzeyinde dijital dönüşümün hızını artırmayı ve iş gücü piyasasındaki hareketliliğe esneklik ve güçlü güvenlik marjları sağlayan kamu ekonomisi ve finans sektörü politikaları uygulanmasını amaçlayan 2030 Vizyonu’yla uyumlu çabalar sayesinde krizi yönetebildiğine dikkat çekildi.



Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)
TT

Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)

Forbes Milyarderler Endeksi dün, Tesla CEO'su Elon Musk'ın, Delaware Yüksek Mahkemesi'nin geçen yıl geçersiz kılınan 139 milyar dolarlık Tesla hisse senedi opsiyonlarını yeniden geçerli kılmasıyla net servetinin 749 milyar dolara yükseldiğini gösteren ilk kişi olduğunu açıkladı.

Yüksek Mahkeme, cuma günü, alt mahkemenin iki yıl önce "makul olmayan" gerekçesiyle iptal ettiği Elon Musk'ın 2018 tarihli 56 milyar dolarlık tazminat paketini yeniden yürürlüğe koydu.

Yüksek Mahkeme, tazminat paketini geçersiz kılan 2024 tarihli kararın kusurlu ve Musk'a karşı haksız olduğunu belirtti.

dfrgthy
Elon Musk, üzerinde Tesla marka bir otomobilin resminin gösterildiği ekranın önünden geçiyor (Reuters)

  Birkaç gün önce Musk, havacılık ve uzay alanındaki girişim şirketi SpaceX'in halka arz edilebileceğine dair haberlerin ardından, net serveti 600 milyar doları aşan ilk kişi oldu.

Kasım ayında Tesla hissedarları, Musk için ayrı olarak 1 trilyon dolarlık bir tazminat planını onayladı; bu, yatırımcıların elektrikli otomobil üreticisini yapay zeka ve robotik devine dönüştürme vizyonunu desteklemesiyle tarihin en büyük maaş paketi oldu.

Forbes'un milyarderler listesine göre, Musk'ın serveti, Google'ın kurucu ortağı ve dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Larry Page'in servetini yaklaşık 500 milyar dolar aşmış durumda.


TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
TT

TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)

Reuters'ın gördüğü TikTok CEO'suna ait bir nota göre TikTok'un sahibi ByteDance, ABD birimini Amerikalı yatırımcılar tarafından kontrol edilen bir ortak girişime satmak üzere bir anlaşma imzaladı.

Anlaşmanın 22 Ocak'ta tamamlanması bekleniyor ve bu, ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli ana şirket ByteDance'i ABD operasyonlarından vazgeçmeye zorlama yönündeki yıllardır süren çabalara son verecek.

Bloomberg ve Axios, şirket içi bir nota atıfta bulunarak, TikTok CEO'su Xu Zhou'nun çalışanlarına, sosyal medya şirketi ve Çinli sahibi ByteDance'in, Oracle, Silver Lake ve Abu Dabi merkezli MGX'in büyük yatırımcılar olduğu yeni bir kuruluş üzerinde anlaştığını bildirdiğini aktardı.

Oracle'ın kurucusu ve CEO'su Larry Ellison, ABD Başkanı Donald Trump'ın uzun süredir müttefiki. Xu, çalışanlarına ByteDance'in yeni kuruluşta yaklaşık %20'lik bir paya sahip olacağını, bunun da ABD yasalarına göre Çinli bir şirket için izin verilen maksimum oran olduğunu açıkladı.

Bu düzenleme, eski Başkan Joe Biden döneminde kabul edilen ve ByteDance'i TikTok'un Amerika Birleşik Devletleri'ndeki faaliyetlerini satmaya veya en büyük pazarında yasaklanmaya zorlayan bir yasaya yanıt olarak geldi. ABD yetkilileri, Trump'ın ilk döneminde de dahil olmak üzere, Çin'in TikTok'u Amerikalıların verilerini toplamak veya gelişmiş algoritması aracılığıyla etki uygulamak için kullanabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'ten aktardığına göre Chu notta, "Anlaşmanın tamamlanmasının ardından, ABD ortak girişimi, ABD veri koruma, algoritma güvenliği ve içerik denetimi mevzuatına tabi bağımsız bir kuruluş olarak faaliyet gösterecektir" dedi. Trump, eylül ayında Oracle'ın başkanı ve dünyanın en zengin adamlarından biri olan Ellison'ın anlaşmanın önemli bir yatırımcısı olduğunu belirtmişti.

Ellison, uzun süredir arkadaşı olan Trump'ın OpenAI ile büyük yapay zeka ortaklıklarına girmesini kolaylaştırmasıyla yeniden gündeme geldi. Ellison ayrıca oğlu David'in Paramount'u satın almasını da finanse etti ve şu anda Warner Bros için Netflix ile bir ihale savaşı içinde.


Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
TT

Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)

Çin, ABD'nin uzun yıllardır engellemeye çalıştığı yarı iletken çip üretim makinesinin prototipini geliştirdi. 

Guangdong eyaletine bağlı Shenzhen'deki gizli bir laboratuvarda geliştirilen makine, Batı'nın askeri gücünün önemli bir parçasını oluşturan ileri düzey yarı iletken çipleri üreten makinenin prototipini tamamladı. 

Reuters'ın aktardığına göre bu yılın başlarında tamamlanan makine, Hollandalı yarı iletken çip devi ASML'nin eski mühendislerinden oluşan bir ekip tarafından geliştirildi. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, mühendislerin ASML patentli aşırı ultraviyole litografi (EUV) makinelerine tersine mühendislik uyguladığını söylüyor. 

EUV'ler saç telinden binlerce kat daha ince devrelerin silikon yongalara yerleştirilmesini sağlıyor. Genellikle devreler ne kadar küçük olursa çipler de o kadar güçlü oluyor. 

Kaynaklar, prototip makinenin çalıştığını ancak henüz çip üretilmediğini söylüyor. 

Analizde, Batı'nın tekelindeki bu teknolojinin Çin'in eline geçmesiyle Devlet Başkanı Şi Cinping'in yarı iletken çip üretiminde ülkenin kendine yeterlilik kazanması hedefine yaklaştığı belirtiliyor.

Çin Komünist Partisi'ne bağlı Merkez Bilim ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ding Şueşiang'ın liderliğinde 6 yıl önce başlatılan program, Pekin yönetiminin özellikle Washington'a karşı sürdürdüğü yapay zeka yarışında dışa bağlılığının ortadan kaldırılmasını amaçlıyor. 

Kaynaklar, ABD'nin II. Dünya Savaşı'nda atom bombası geliştirmek için başlattığı Manhattan Projesi'nin Çin versiyonu diye tanımlanan proje hakkında şunları söylüyor: 

Amaç, Çin'in sonunda tamamen Çin yapımı makinelerle ileri seviye çipler üretebilmesini sağlamak. Çin tedarik zincirlerinden ABD'yi tamamen çıkarmak istiyor.

Pekin yönetimi prototip makinede ilk çipi 2028'e kadar üretmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar bunun 2030'a kadar mümkün olmadığı görüşünü paylaşıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Modern Diplomacy