Fransa, Sahel'de Avrupa desteğini arıyor

Fransız komutanlığı, ulusal günde düzenlenen askeri geçit törenine Takuba adlı Avrupa kuvvetinden bir taburun katılmasını istedi (EPA)

Paris'in Avrupa komandolarının gücüne olan güveninin boyutunu, Sahel’deki Barkhane kuvvetlerinin görevi sona ererken ortaya çıkan boşluğu bu komandoların kısmen de olsa doldurması isteğini vurgulayacak yönde bir gelişme kaydedildi. Paris liderliği, Fransa Cumhurbaşkanı, tüm sivil ve askeri yetkililerin huzurunda Şanzelize Caddesi’nde gerçekleşecek büyük hava ve kara geçit törenini Takuba adlı Avrupa kuvvetinden bir taburun başlatacağını bildirdi. Dün, Norveç Savunma Bakanlığı ise Takuba kuvvetlerine katılmaları için İsveç’in katılımı çerçevesinde ‘küçük’ bir birlik gönderme niyetini açıkladı.
Mali'deki durumu ‘son derece zor’ şeklinde değerlendiren Norveç Savunma Bakanı, mevcut koşullarda uluslararası varlığın tüm önemini vurguladığını belirtti. Ancak Oslo’nun bildirdiğine göre Norveç birliğinin asıl katılımı birkaç ay içinde gerçekleşmeyecek. Paris; Danimarka ve Romanya'nın da yakında Avrupa Ortak Gücü’ne katılacağını umuyor. Danimarka 100, Romanya ise 50 asker gönderme sözü vermişti. Sekiz Avrupa ulusuna bağlı birliklerden oluşan Takuba kuvvetleri, yarısını Fransızların teşkil ettiği 600 kişilik kadrosu ile mütevaziliğini koruyor. Bu kuvvetlerin Sahel bölgesinde faaliyet gösteren terör örgütleri liderlerini takip etme konusunda uzmanlaştığı biliniyor.
Fransa Savunma Bakanlığının bildirdiğine göre, Takuba kuvvetleri rehabilitasyon ve eğitim sürecinin yanı sıra askeri operasyonlarında Mali ordusuna ayak uydurmaya odaklanacak. Moritanya, Mali, Nijer, Burkina Faso ve Çad’ın bulunduğu Sahel bölgesinde terörle mücadele yönünde bir uluslararası koalisyon kurmaya çalışan Paris, daha fazla Avrupa ülkesinin de katılımıyla bu gücü genişletmeyi istiyor. Fransız yetkililer, bölgedeki en zayıf halkanın Mali olduğunu söylüyor. Paris, terörist ve ayrılıkçı güçlerin başkent Bamako'ya geçiş yolunu engellemek için 2013’te kuvvetlerini buraya göndermişti. Macron, Fransız ordusu ve 2014 yılı başında hayata geçirilen Barkhane kuvvetlerinin Sahel'de bir DEAŞ hilafetinin kurulmasını engellemeye çalıştıklarını söylüyor. Takuba'nın önümüzdeki aylar ve yıllardaki ‘askeri operasyonlarda’ kilit rol oynayacağını söyleyen Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ise Malili yeni yetkililere söz konusu gücün ‘Malili güçlerin yerine savaşmakla sorumlu olmadığı’ uyarısında bulundu.
Savunma Bakanlığında askeri güçlerin temsilcileri ile bir araya gelen Macron, geçen hafta Barkhane ile ilgili daha önce belirttiklerini doğrularken ek ayrıntılar da verdi. Söz konusu operasyonun 2022'nin ilk çeyreğinde düzenli bir şekilde sona ereceğini açıklayan Macron, aynı zamanda bunun Fransa ve Afrika'daki çıkarları için stratejik olan bölgeden çekilmek anlamına gelmediğini söyledi. Mali'nin kuzeyindeki Kidal, Tessalit ve Timbuktu’da yer alan üç Fransız askeri üssünün bu yıl sonuna dek kapatılacağını bildiren Paris, şu anda 5 bin 100 kişiden oluşan kuvvetlerinin sayısını 2 bin 500 veya 3 bin kişiye düşürmeyi planlıyor. Nitekim Paris’in silahlı ve terör örgütlerinin buradan çıkarılması, Bamako'nun geniş bir alanda yetki ve hizmetlerinin yeniden sağlanması, teröristlerin takip edilmesi ve faaliyetlerinin engellenmesine odaklanmaktan vazgeçtiği anlaşılıyor. Ancak aynı zamanda Mali, Nijer ve Burkina Faso arasındaki üçlü sınır bölgesinde gizli tehdide karşı koymak istiyor. Zirâ bu grupların faaliyetleri artıyor.
Askeri planların gelecekte beş Sahel ülkesi birliklerinden oluşan G5 adlı Afrika kuvveti tarafından gerçekleştirileceği tahmin ediliyor. Kısa bir süre önce Paris, Çad Cumhurbaşkanı İdris Debi Itno’nun isyancılarla girilen çatışmada hayatını kaybetmesi sonrasında kaydedilen korkuların ardından Çad'ın ortak kuvvete katılmak ve üçlü sınır bölgesinde faaliyet göstermek için bin kişilik bir askeri güç göndermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirmişti. Nitekim Takuba kuvvetleri aracılığıyla daha fazla Avrupalı ​​ortağı dahil ederek terör örgütlerine karşı savaşı Avrupa'nın eline bırakmaya güvenmek isteyen Fransa, aynı zamanda Washington'un devam edeceğine söz verdiği ABD askeri desteğinden, lojistik veya istihbaratından yararlanmaya devam etmek istiyor. Savunma Bakanı Parly, meslektaşı General Lloyd Austin ile bu yönde anlaşmalarda bulunmak üzere Washington'a gitti.
Eğitim, silahlanma veya ekipman desteğiyle Afrika ortak kuvvetinin de askeri operasyonlarda daha büyük bir rol almasını isteyen Paris, Körfez katkıları da dahil olmak üzere uluslararası katkılara güveniyor. Bununla birlikte Fransa, bunun ABD’nin Afganistan'dan çekilmesine benzemeyeceği, insan maliyetine ek olarak yılda yaklaşık 1 milyar euroya mal olan bu ağır yükü taşımamak için sadece planları ve rolünü değiştirmeye niyetli olduğuna dair Sahel liderlerine güvence vermeye çalışıyor.