ABD’de Kovid-19 Delta vakalarındaki artış maskeyi geri getiriyor

CDC kapalı alanlarda maske kullanılmasını tavsiye ediyor… Biden yönetimi aşıları zorunlu tutulmasını görüşüyor

Kongre üyeleri geçen ay ABD koronavirüs sebebiyle hayatını kaybeden 600 bin kişiyi anarken (Reuters)
Kongre üyeleri geçen ay ABD koronavirüs sebebiyle hayatını kaybeden 600 bin kişiyi anarken (Reuters)
TT

ABD’de Kovid-19 Delta vakalarındaki artış maskeyi geri getiriyor

Kongre üyeleri geçen ay ABD koronavirüs sebebiyle hayatını kaybeden 600 bin kişiyi anarken (Reuters)
Kongre üyeleri geçen ay ABD koronavirüs sebebiyle hayatını kaybeden 600 bin kişiyi anarken (Reuters)

Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) Delta varyantının ABD’de yayılmasının ardından, kongre binası içerisinde koruyucu maske kullanımı geri döndü. Kongre doktoru Brian Monahan, Senato ve Temsilciler Meclisi’ndeki temsilcilere ve personele kapalı alanlarda maske takmaları talimatını veren bir bildiri yayınladı. Söz konusu bildiride “Açık olacağım, Kongre’nin yetki alanında olan kapalı bir alanda düzenlenecek herhangi bir toplantıda maske kullanımı zorunludur” ifadelerine yer verdi.
Kongre üyelerinin ülke çapında seyahat ettiklerini ve enfekte olup virüsü yayma ihtimali karşısında savunmasız olduklarına dikkat çeken Monahan, “Kongre, salgının farklı yayılma oranlarına sahip olan çeşitli bölgelerden haftalık olarak seyahatler gerçekleştirilen bir gruptan oluşuyor. Dolayısı ile kapalı alanlarda bulunan herkesin tıbbi maske takması zorunludur.” dedi.
Bu talimatlar duyurulur duyurulmaz, Kongre medya ofisleri tarafından gönderilen talimatlar değiştirildi. Bu değişiklikler, basın toplantıları, brifingler ve diğer etkinlikler katılan tüm katılımcıların aşılı olup olmadıklarına bakılmaksızın maske takma zorunluluğunun açık bir şekilde bildirilmesini içeriyordu.
Monahan’ın talimatları ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) aşılı olanlar kişiler de dahil olmak üzere herkesin kapalı kamu alanlarında maske kullanmalarına yönelik yayınladığı yeni tavsiyelerin ardından geldi. Söz konusu tavsiyelere göre CDC, özellikle Delta varyantının ülke genelinde yayılmasının ardından yüksek düzeyde enfeksiyonun görüldüğü bölgelerde maske kullanılmasını tavsiye etti. CDC Başkanı Dr. Rochelle Walensky, “Güncel bilimsel bilgiler endişe verici ve maalesef önceki tavsiyelerinizi değiştirmek zorundayız” dedi. Walensky’nin belirttiğine göre,  Mayıs ayında aşı olan kişilerin maske kullanmaması ile ilgili önceki tavsiyeler, aşı olan kişilere bulaşmadığı kanıtlanan Alfa varyantına dayanıyordu. Ancak bu durum Delta varyantı ile değişti zira aşı olan kişiler söz konusu varyant ile enfekte olduklarında ciddi semptom göstermese de, aşı olmayan kişilerde enfekte olma ve tedavi için hastaneye kaldırılma ve bazı enfeksiyonlarda ölüm riski ile karşı karşıya kalıyor. Walensky “Verilerin, şiddetli semptomların olduğu vakaların, hastanelere başvuranların ve ölümlerin büyük çoğunluğunun aşı olmamış kişiler arasında meydana geldiğini göstermesi sebebiyle, salgın aşı olmayanlar arasında bir salgın.” ifadelerini kullandı.
CDC’nin tavsiyeleri aynı zamanda, virüsün yayılmasına engel olmak için aşı olmuş olsalar bile öğrencilere ve profesörlere maske takma çağrısında bulunuyor. Verilere göre, vaka oranı son haftalarda önemli bir artış gösterdi, son iki haftada günlük vaka oranını ikiye katladı ve Haziran başındaki vaka oranının 5 katına yükseldi.
Delta varyantı ile enfekte olan vakalar, son iki haftada kaydedilen vakaların yüzde 83’ünü oluştururken, ABD’de aşılanmış kişilerin oranı hala nüfusun yüzde 50’den daha azına denk geliyor. Sağlık uzmanları, aşıyı olmayı reddeden kişilerin, 12 yaşın altındaki çocuklar ve bağışıklık hastalığı olanlar gibi aşı olamayan kişileri riske attığını belirtiyor.
Tüm bunlar nedeniyle Beyaz Saray, ABD’lilere aşıyı olma çağrılarını güçlendirmekte kararlı.  Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki “Herkese açık bir mesajımız var, kendinizi, hayatınızı ve çevrenizdekilerin hayatlarını korumak için aşı olmanız gerekiyor” dedi.
Biden yönetimi, geçen yıl tanık olunan salgına benzer bir duruma girmekten kaçınmak için ABD’lilere aşı olmaya yönlendirmeye çalışıyor. Bu kapsamda devlete bağlı ve sözleşmeli çalışanlar için aşıları zorunlu hale getirme çabalarını genişletiliyor, aşı olmayı reddedenler, çevrelerindekileri korumak üzere periyodik olarak Kovid-19 testlerine ve diğer önlemlere tabi olacak. ABD Gazi İşleri Bakanlığı, haftanın başlarında bu şartları çalışanlarına uygulamaya başlamıştı.
Diğer yandan, ABD Başkanı Biden aşı olmayı reddedenlere sert sözler söyledi ve onları virüsü yeniden yaymakla itham etti. Biden şunları söyledi:
“Aşı olsaydınız bugün farklı bir dünyada olurduk. Salgın aşı olmayanlar yüzünden yayıldı virüsün yanında büyük bir kafa karışıklığı yayıldı. Virüs ve Delta varyant hakkında ne kadar çok bilgiye ulaşırsak o kadar çok endişeleniyoruz. Ancak bir şeyden eminiz. Aşı olmayan 100 milyon kişi aşıyı almış olsaydı, bugün çok farklı bir dünyada olurduk.”
Bu verilere rağmen, aşı konusu ve federal hükümetin çalışanlar için aşıyı zorunlu tutma çabaları, maske kullanımına geri dönülmesi tavsiyelerinin ardından kararı eleştirmeye başlayan Cumhuriyetçilerden eleştiri almaya devam ediyor. Meclis Azınlık Lideri Kevin McCarthy Twitter’da yaptığı bir paylaşımda “Maske kullanımının geri getirilmesi tehdidi bilime dayalı bir karar değil, aksine devam eden bir salgınla yaşamamızı isteyen liberal hükümet yetkililerin yönlendirdiği bir karar.” ifadelerini kullandı.
Kamuoyu yoklamalarında, aşı yönelik şüpheleri olan Cumhuriyetçilerin sayısı, şüphelere sahip olan Demokratlardan çok daha fazla olduğu belirlendi. Kamuoyu araştırma şirketi Morning Consult’ın bir anketi, Cumhuriyetçilerin yaklaşık yüzde 40’ının aşı olma konusunda şüphe duyduğunu veya reddettiğini, Demokratların ise yüzde 16’sının şüpheli olduğunu gösterdi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump geçen hafta yaptığı bir açıklamada, “ABD’liler Biden yönetimine ve seçimlerin sonucuna güvenmedikleri için aşıyı almayı reddediyorlar.” ifadelerini kullandı.



Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü toplantısında: Rus silahlarının etkili olduğu kanıtlandı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
TT

Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü toplantısında: Rus silahlarının etkili olduğu kanıtlandı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)

Alman Haber Ajansı'nın (DPA) haberine göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) toplantısında Rus silahlarının etkinliği hakkında konuştu.

Rus haber ajansı Interfax'ın aktardığına göre Putin, bugün Kırgızistan'da düzenlenen askeri ittifak toplantısında, "Gerçek muharebe operasyonlarında etkili olduğu kanıtlanmış modern Rus silahları ve teknolojisiyle birleşik silahlı kuvvetleri donatmak için geniş çaplı bir program başlatmayı öneriyoruz" dedi.

Rusya, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta düzenli olarak yeni silah sistemleri test ediyor.

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te konuşan Putin, hava ve savunma kabiliyetlerine odaklanan ortak askeri tatbikatların planlandığını söyledi.

 KGAÖ, Rusya'nın hakim olduğu bir askeri ittifaktır.

Şu anda eski Sovyet cumhuriyetleri olan Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Belarus'u kapsamaktadır.

Ermenistan, Dağlık Karabağ bölgesindeki anlaşmazlıkta Azerbaycan'a yenilmesinin ardından Rusya ile gerginliğin artması üzerine Şubat 2024'te ittifak üyeliğini dondurdu.


Beyaz Saray yakınlarındaki saldırıyı gerçekleştiren Rahmanullah Lakanwal kimdir?

Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
TT

Beyaz Saray yakınlarındaki saldırıyı gerçekleştiren Rahmanullah Lakanwal kimdir?

Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)

Aralarında AP’nin de bulunduğu Amerikan medya kuruluşları, Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunun vurulmasıyla ilgili olarak aranan şüphelinin Rahmanullah Lakanwal adlı, Eylül 2021’de ABD’ye giriş yapan Afgan kökenli bir kişi olduğunu bildirdi.

ABD güvenlik güçleri, dün Beyaz Saray’dan birkaç sokak ötede iki askere ateş açtığından şüphelenilen kişiyi kısa süre içinde gözaltına aldı. ABD Başkanı Donald Trump, şüpheliyi ‘hayvan’ olarak nitelendirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre saldırı, Beyaz Saray’ın kuzeybatısında, bir metro istasyonu yakınlarında meydana geldi. Olayın ardından kimliği henüz açıklanmayan iki Ulusal Muhafız görevlisinin vurulduğu bildirildi.

Rahmanullah Lakanwal kimdir?

New York Post’un emniyet kaynaklarına dayandırdığı habere göre, saldırganın 29 yaşındaki Afgan vatandaşı Rahmanullah Lakanwal olduğu belirtildi.

Lakanwal’ın 2021 yılında ABD güçlerinin Afganistan’dan çekilmesi sırasında ülkeye giriş yaptığı ifade edildi.

Olayla ilgili güvenlik kaynakları, şüphelinin metro istasyonu yakınında pusuya yattığını ve saat 14.15 sularında önce bir askerin göğsüne ve başına ateş ederek saldırdığını aktardı. Ardından ikinci askeri de vurduğu, bölgede konuşlu üçüncü bir muhafızın müdahalesiyle etkisiz hâle getirildiği kaydedildi.

Saldırganın dört kurşunla vurulduğu, ambulansla yarı çıplak halde hastaneye kaldırıldığı ve olayın münferit bir saldırı olarak değerlendirildiği bildirildi.

Lakanwal’ın ülkede Operation Allies Welcome (Müttefikleri Karşılama Operasyonu) programı kapsamında bulunduğu ve Washington eyaletinin Bellingham kentine yerleştirildiği ifade edildi.

ABD Savaş Bakanı Pete Hegseth, saldırının ardından Başkan Trump’ın başkent Washington’a 500 ek Ulusal Muhafız askeri konuşlandırılması talimatı verdiğini açıkladı. Hegseth, “Bu olay Beyaz Saray’ın birkaç adım ötesinde gerçekleşti. Bu durum böyle devam etmeyecek” dedi.


‘Şimdi harca, sonra öde’ stratejisi, Starmer hükümetini mali erteleme tuzağına düşürüyor

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
TT

‘Şimdi harca, sonra öde’ stratejisi, Starmer hükümetini mali erteleme tuzağına düşürüyor

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)

Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, değer olarak ‘devasa’ ancak yapısı bakımından alışılmışın dışında bir bütçe sundu. Bütçe, geçen yıl yapılan artışa yakın seviyede, 26 milyar sterlinlik (34 milyar dolar) büyük bir vergi artışı içeriyor. Ancak bu bütçe, kısa vadede borçlanmayı artırmaya ve halk arasında popüler olmayan vergi artışlarına dayanırken, harcama disiplinini sağlama önlemlerini parlamentonun son yıllarına erteleyen alışılmadık bir yaklaşıma sahip.

Bu yaklaşım, Birleşik Krallık Finansal Araştırmalar Enstitüsü’nün (IFS) tanımıyla ‘şimdi harca, sonra öde’ stratejisini temsil ediyor. Buna göre, ek harcamalar şu anda yapılırken, gelecekte harcama disiplinini sağlamak ve vergi artışlarını uygulamak için verilen vaatler üzerinden mali denge sağlanması hedefleniyor.

Reeves’in bütçesi tahvil piyasalarını yatıştırmış olabilir, ancak yüksek vergilerin İngilizlerin yaşam standardı üzerindeki etkilerini hafifletmesi veya ülke genelindeki olumsuz ruh halini ve partisinin sıkıntılarını kısa vadede gidermesi pek olası değil. Reeves’in açıkladığı vergi artışları, resmi bütçe tahminlerini hazırlayan kurum tarafından da, yaşam standartları üzerinde ciddi etkiler yaratabileceği uyarısına yol açtı. Ayrıca bütçenin hazırlık sürecindeki kaotik durum (Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin, Reeves konuşmasını yapmadan önce tüm temel detayları yanlışlıkla internet üzerinden yayımlaması) İşçi Partisi milletvekillerini hükümetin yönetim kapasitesi konusunda ikna etmedi.

frgt
Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, hükümetin yıllık bütçe sunumu sırasında Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşuyor. (AFP)

Bütçe Sorumluluk Ofisi (OBR) Başkanı Richard Hughes bugün, hem Reeves’e hem de Avam Kamarası Maliye Komitesi Başkanı’na yazdığı bir mektupta, OBR’nin Kasım 2025 ekonomik ve mali tahminlerine ‘yanlışlıkla’ 26 Kasım’da erişim sağlanmasına izin verdiğini belirtti.

Vergi dilimlerinin erimesi

OBR’nin tahminlerinde öne çıkan sürpriz, Reeves’in beklenmedik şekilde kamu harcamalarını artırma baskısıyla karşılaşması oldu. Yükselen enflasyon tahminleri, hükümeti sosyal yardım ödenekleri ve devlet emekli maaşları için ayrılan bütçeyi artırmaya ve özel eğitim ihtiyaçlarını finanse etme baskısını tanımaya zorladı.

Ancak durumu dengelemek için bu ek harcamalar, vergi gelirlerindeki artışla karşılandı. Bu artış yeni vergilerden kaynaklanmadı; temel sebep ‘vergi dilimlerinin erimesi’ fenomeniydi. Bu durum, hükümetin vergi dilimlerini dondurduğu sırada, enflasyon nedeniyle nominal ücretlerin artmasıyla, daha fazla kişinin otomatik olarak daha yüksek vergi dilimlerine girmesi anlamına geliyor. Böylece, resmi bir vergi artışı yapılmadan hazine gelirleri artıyor.

Bu dinamikler, Rachel Reeves’in büyük mali zorluğu aşmasını sağladı. Beklenmedik gelirler sayesinde, bütçe için mali rezervi 22 milyar sterline çıkarma kararı aldı. IFS, bu adımı ‘akıllıca’ olarak nitelendiriyor; çünkü 2026 yılında meydana gelebilecek ekonomik şoklara karşı bir güvence sağlıyor.

Taahhütleri aşan vergi paketi

Reeves, iki amaçla vergi artışı yaptı; mali rezervi güçlendirmek ve ek tahmini harcamaları finanse etmek, bunların başında ise evrensel kredi sisteminde iki çocuk sınırının kaldırılması yer alıyor. Ana gelir vergisi oranlarını, katma değer vergisini veya ulusal sigorta katkılarını artırmaktan kaçındı. Bunun yerine, kişisel vergi dilimlerinin dondurulmasını 2030-2031’e kadar üç yıl daha uzatarak milyonlarca kişiyi ya vergi ödemeye ya da daha yüksek gelir dilimine taşımayı seçti. Bu uzatma, ulusal sigorta eşiklerini de kapsayarak İşçi Partisi’nin seçim taahhüdünü ihlal ediyor ve açık bir şekilde ‘çalışanlar’ üzerinde vergi artışı anlamına geliyor. Buna ek olarak, emeklilik katkıları, yatırım gelirleri ve sermaye kazançlarındaki diğer artışlar, tasarruf ve yatırım teşviklerini zayıflatıyor.

Mali disiplinin güvenilirliği

Bu bütçede asıl belirleyici konu, açıklanan mali disiplin paketinin güvenilirliği oluyor. Kesintiler vaat edilmiş olsa da, önümüzdeki üç yılda borçlanmanın hâlâ beklenenden yüksek olması öngörülüyor. Borçlanmanın önceki tahminlerin altına düşmeye başlaması ancak 2029-2030 yıllarında mümkün olacak ve bu tamamen ertelenmiş vergi artışları ile gelecek harcama inceleme döneminde verilen disiplin vaatlerine dayanıyor. Kısa vadede ek borçlanma ve harcama uygulanabilir görünse de, özellikle yaklaşan seçimler öncesi harcama disiplininin sağlanabilirliği büyük ölçüde şüpheyle karşılanıyor. IFS’ye göre bu bütçe, toplam vergi yükünü 2030-2031’de gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 38,3’üne çıkarıyor; bu, mevcut parlamentoda açıklanan vergi artışlarının onlarca yılın en yüksek seviyesi anlamına geliyor.

Kısmi reformlar

Bütçe, bazı olumlu adımlar da içeriyor. Büyük aileleri desteklemek amacıyla iki çocuk sınırının kaldırılması, çocuk yoksulluğunu azaltmaya yönelik etkili bir uygulama olarak öne çıkıyor. Ayrıca özel eğitim harcamalarının aşılması riskinin yerel yönetimlerden merkezi hükümete aktarılması, hükümetin reform yapma teşviklerini artırıyor ve şeffaflığa doğru bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak bütçe, net bir büyüme planı olmaksızın kısa vadeli istikrarı hedefliyor.

axsd
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ve Maliye Bakanı Rachel Reeves, hükümetin bütçe sunumu sırasında Avam Kamarası'nda görülüyor. (AFP)

Özetle bu bütçe, Başbakan Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi hükümetinin karşı karşıya olduğu zor ikilemi gözler önüne seriyor. Hükümet, uzun süren kriz dönemlerinin ardından kamu hizmetlerini yeniden inşa etme ve istikrar sağlama sözü verirken, piyasaları yatıştırmak ve gelirleri güvence altına almak için onlarca yılın en yüksek vergi artışını kabul etmek zorunda kalıyor. Bu adım, kreditörler açısından mali disiplin anlamına gelse de, seçmenler üzerinde büyük bir baskı yaratıyor ve ciddi bir siyasi zorluk oluşturuyor. Ek harcamalar, parti içindeki sol kanadı sakinleştirmek için hızlıca geçirildi, ancak acı veren mali önlemler ve gerçek harcama disiplini gelecek seçimlerden sonrasına ertelendi. Bu ‘ertelenmiş disiplin’ yaklaşımı, partinin güvenilirliğini tehlikeye atıyor ve Starmer’ın vaat ettiği değişimi gerçekleştirme görevini zorlaştırıyor; finansal istikrarın gerçek maliyeti, esas olarak mevcut dönemi takip eden dönemlere bırakılıyor.